Tư lệnh Campuchia hy sinh trong cuộc giao tranh biên giới với Thái Lan
Ngày 27/7, Campuchia tổ chức lễ tang cấp quốc gia cho Trung tướng Duong Samnieng – Tư lệnh Sư đoàn 7 của Quân đội Hoàng gia, người vừa tử trận trong các cuộc giao tranh tại biên giới với Thái Lan. Cùng ngày, Bangkok trao trả thi thể 12 binh sĩ Campuchia, trong khi hai bên chuẩn bị bước vào vòng đàm phán tại Kuala Lumpur. Căng thẳng biên giới giữa hai quốc gia Đông Nam Á đang đặt ra cảnh báo về một cuộc xung đột quy mô lớn, vượt ra ngoài tranh chấp cục bộ.
Theo hãng tin EAC News, tang lễ Trung tướng Duong Samnieng được tổ chức trọng thể tại Phnom Penh vào ngày 27/7, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Campuchia Hun Manet. Vị tướng 67 tuổi, người đứng đầu Sư đoàn 7 – đơn vị chủ lực bảo vệ biên giới phía Bắc – đã tử trận tại khu vực Preah Vihear trong khi chỉ huy lực lượng chống trả các cuộc tấn công từ phía Thái Lan.
Cái chết của một tư lệnh cấp cao trên chiến trường không chỉ gây chấn động trong nước mà còn cho thấy mức độ khốc liệt và tính chất chính quy của cuộc đối đầu đang diễn ra – điều hiếm thấy trong các xung đột biên giới ở Đông Nam Á kể từ sau thập niên 1980.
Trong khi đám tang còn chưa kết thúc, cùng ngày, phía Thái Lan đã trao trả thi thể 12 binh sĩ Campuchia cho Phnom Penh – động thái được Bangkok mô tả là “tuân thủ nguyên tắc nhân đạo quốc tế”. Truyền thông Thái Lan nhấn mạnh đây là một hành động thiện chí nhằm hạ nhiệt căng thẳng trước cuộc đàm phán song phương dự kiến diễn ra vào tối 28/7 tại Kuala Lumpur, Malaysia.
Phía Campuchia cũng thể hiện mong muốn đối thoại, khi Thủ tướng Hun Manet thông báo sẽ trực tiếp dẫn đầu phái đoàn tham dự vòng đàm phán. Tuy nhiên, với 33 người thiệt mạng và hơn 170.000 thường dân phải sơ tán chỉ trong vòng bốn ngày, giới quan sát cho rằng các nỗ lực ngoại giao hiện nay là quá muộn để ngăn chặn thương vong, nhưng có thể đóng vai trò quyết định trong việc ngăn chiến tranh lan rộng.
Cuộc xung đột đang diễn ra giữa hai nước thành viên ASEAN đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với vai trò của khối trong việc duy trì hòa bình khu vực. Với một ASEAN vốn đã bị chỉ trích về sự bất lực trong khủng hoảng Myanmar, cuộc đối đầu Campuchia – Thái Lan có thể làm xói mòn niềm tin vào hiệu quả của cơ chế đối thoại nội khối, cũng như làm gia tăng nguy cơ quốc tế hóa tranh chấp.
Chuyên gia khu vực từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Singapore (RSIS) cảnh báo, nếu không được kiểm soát, xung đột có thể tạo điều kiện cho các cường quốc bên ngoài can dự – từ Trung Quốc với vai trò đồng minh kinh tế, đến Mỹ với các lợi ích chiến lược tại Đông Nam Á.
Giới phân tích đánh giá rằng, trong ngắn hạn, chiến sự có khả năng tiếp diễn ở mức đụng độ cục bộ, chủ yếu quanh khu vực tranh chấp Preah Vihear và Phu Makua. Tuy nhiên, nếu không đạt được thỏa thuận giảm leo thang tại Kuala Lumpur, nguy cơ mở rộng quy mô xung đột quân sự là hoàn toàn hiện hữu.
Campuchia hiện đang giữ thế thủ, trong khi Thái Lan đang triển khai thêm lực lượng biên phòng tăng cường. Dù cả hai bên đều tuyên bố “bảo vệ chủ quyền”, chưa bên nào phát tín hiệu rõ ràng về việc rút quân hay thiết lập vùng phi quân sự.
Xung đột Campuchia – Thái Lan đang phát triển theo chiều hướng đáng lo ngại, trở thành phép thử nghiêm trọng cho hòa bình và ổn định của Đông Nam Á. Trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu căng thẳng, bất kỳ điểm nóng nào cũng có thể bị thổi bùng và gây ra những hệ lụy vượt khỏi biên giới quốc gia. Cuộc đàm phán tại Malaysia tới đây không chỉ là hy vọng cuối cùng để ngăn chiến tranh, mà còn là cơ hội để ASEAN thể hiện vai trò gắn kết và hòa giải mà khối đang ngày càng bị nghi ngờ.
Thảo Nguyên
