Tranh cãi việc cảnh sát môi trường có được kiểm tra
Quốc hội chiều nay (18/6) thảo luận về dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi). Một trong những nội dung được các đại biểu Quốc hội tranh luận nhiều là thẩm quyền kiểm tra của cảnh sát môi trường.
Theo điểm b khoản 3 điều 174 của dự thảo luật quy định: “Lực lượng cảnh sát môi trường tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu hoạt động phạm tội, có tố giác, tin báo tội phạm về môi trường; kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường đối với tổ chức, cá nhân theo kế hoạch được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt”.
Cơ quan soạn thảo lý giải dự luật đưa ra quy định này nhằm hạn chế việc thanh, kiểm tra chồng chéo giữa các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường, cũng như tránh gây phiền hà cho doanh nghiệp.
Thiếu tướng Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm UB Quốc phòng và An ninh ủng hộ quy định là để “hạn chế thấp nhất việc doanh nghiệp đón nhiều đoàn thanh kiểm tra”. Tuy nhiên, ông Đức cho rằng quy định này vênh một số quy định pháp luật khác về chức năng, trách nhiệm, thẩm quyền của cảnh sát môi trường vốn là công cụ hữu hiệu để họ đấu tranh phòng chống tội phạm về môi trường thời gian qua.
“Nếu quy định như dự thảo thì luật họ sẽ sẽ rất bị động, vì khi tiến hành kiểm tra thì phải xin ý kiến, hay theo kế hoạch của Chủ tịch UBND cấp tỉnh, Bộ trưởng TN&MT. Trong khi đó việc đấu tranh với tội phạm môi trường đòi hỏi phải nhanh chóng, kịp thời, đảm bảo bí mật…
Bởi vì ở đây có sử dụng các biệt pháp nghiệp vụ của ngành công an. Với quy định như vậy sẽ làm bó tay lực lượng cảnh sát môi trường”, ông Đức nói và đề nghị sửa lại điều khoản này.
Tranh luận ngay sau đó, ĐB Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) cho biết qua thi hành luật hiện hành cho thấy có những bất cập, chồng chéo chức năng, nhiệm vụ trong kiểm tra về môi trường giữa lực lượng cảnh sát môi trường và thanh tra môi trường. Điều này gây ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của doanh nghiệp nên cần phải phân định lại.
Với chức năng của cảnh sát môi trường là cơ quan có nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật tội phạm trong lĩnh vực môi trường, ĐBQH Cường cho rằng chỉ nên giao cho cơ quan này kiểm tra đối với doanh nghiệp trong những trường hợp mà cơ quan này trực tiếp phát hiện các hành vi vi phạm hoặc là khi có tin báo tố giác tội phạm.
Còn đối với những hoạt động thanh tra, kiểm tra mang tính chất đột xuất hoặc thường xuyên thì ông Cường thống nhất nên giao cho cơ quan quản lý nhà nước là cơ quan thanh tra, có chức năng, nhiệm vụ và có trình độ chuyên môn tiến hành theo thủ tục của hoạt động thanh tra, với chức danh là thanh tra viên thì bảo đảm tính chuyên sâu hơn và phù hợp hơn…
Phát biểu của ĐBQH Cường đã bị Thiếu tướng Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk), nguyên Phó Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an) tranh luận lại.
Bà cho rằng công tác bảo vệ môi trường phải gắn liền với phòng chống tội phạm về môi trường, không nên cắt khúc. Đồng thời, thực tế việc kiểm tra của cảnh sát môi trường khác với kiểm tra mang tính định kỳ và không chồng chéo, trùng dẫm làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của doanh nghiệp.
Như trường hợp một công ty tại Bình Dương có hành vi xả thải trái phép, khi Cục bảo vệ môi trường miền Nam vào kiểm tra thì không phát hiện vi phạm, nhưng lực lượng cảnh sát môi trường bằng biện pháp nghiệp vụ vào đã kiểm ra, phát hiện vi phạm và tiến hành xử phạt hành chính”, bà Xuân nói.
Giải trình trước Quốc hội về đề nghị này, Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà cho hay vấn đề môi trường ngày càng bức thiết nên Quốc hội, Chính phủ luôn mong muốn và nỗ lực đẩy nhanh tiến độ xây dựng bộ luật mà nhân dân đang chờ đợi, để làm sao có công cụ pháp lý để kiểm soát được tình hình.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà mong muốn, bộ luật này sẽ làm thay đổi được tình trạng môi trường đang ô nhiễm, suy thoái hiện nay và phải đáp ứng được nguyện vọng của các tầng lớp xã hội hiện nay, đảm bảo cho sự phát triển của đất nước, người dân tốt hơn.
Bộ trưởng TN&MT bày tỏ: “Chúng ta vừa thống nhất phê chuẩn chương trình xây dựng pháp luật có bổ sung điều chỉnh, với tinh thần trách nhiệm cao của Chính phủ, Quốc hội, chúng tôi cam kết tiếp thu các ý kiến của ĐBQH; mong muốn các ĐB sẽ tiếp tục có những ý kiến cụ thể, thẳng thắn để làm sao thực hiện được chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật”.
Thành Nam – Thu Hằng/VNN
