Giải pháp chặn đứng nạn đầu cơ bất động sản của TP.HCM
Đánh thuế bất động sản (BĐS) thứ hai vốn là một chính sách được rất nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng với mục đích là để giảm tỷ lệ đầu cơ nhà đất và ổn định thị trường. Tại Việt Nam, việc thực thi chính sách đánh thuế BĐS thứ hai đã được Bộ Tài chính xem xét từ năm 2018 và dự định sẽ giao cho TP.HCM là địa phương đầu tiên thí điểm áp dụng trong thời gian tới.
Trước đó, theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) chia sẻ thì Bộ Tài chính đang dự định sẽ đánh thuế “Tài sản mang tính trực thu” vào những người có tài sản lớn, sở hữu nhiều BĐS trên thị trường. Việc đánh thuế này xuất phát từ 2 nguyên nhân chính:
Thứ nhất, việc đánh thuế sẽ giúp chặn đứng nạn đầu cơ, tích trữ BĐS gây lãng phí nguồn lực của quốc gia. Đồng thời, điều này cũng hạn chế được tình trạng “lướt sóng”, mua đi bán lại hoặc đẩy giá BĐS lên cao gây lũng đoạn thị trường.
Thứ hai, đánh thuế BĐS thứ hai là cách để giúp cho dòng vốn đầu tư đi đúng hướng. Theo đó. khi bị đánh thuế, các nhà đầu cơ BĐS sẽ bắt buộc phải chuyển dòng vốn sang các hoạt động sản xuất kinh doanh khác mà Nhà nước khuyến khích như sản xuất công nghiệp, xuất khẩu…
Từ những lợi ích đó, từ năm 2018 Bộ Tài chính đã bắt đầu tổ chức khảo sát thăm dò ý kiến dư luận nhằm thực hiện lộ trình từng bước đưa chính sách đánh thuế BĐS lần 2 vào quy định pháp luật. Tuy nhiên tại thời điểm đó, chính sách này nhận về nhiều luồng ý kiến tranh cãi. Hầu hết người dân cho rằng việc ban hành quy định đánh thuế BĐS thứ hai không chỉ khó đạt mục tiêu điều tiết thu nhập của người có nhiều nhà ở mà lại còn ảnh hưởng tới người nghèo, người chỉ có một căn nhà.
Theo ý kiến này, việc đánh thuế BĐS sẽ gây ra nhiều hệ lụy đối với phân khúc nhà cho thuê hay nhà ở xã hội. Lý do là vì hầu hết nhà đầu tư sở hữu từ hai căn nhà trở lên sẽ bắt đầu cho thuê lại để kiếm lợi nhuận. Lúc này khi họ bị đánh thuế thì người ở nhà thuê sẽ phải chịu phần tăng giá từ việc tăng thuế, như vậy sẽ rất khó khăn với người thuê nhà ở bởi những người thuê nhà thường là người có thu nhập thấp. Từ đó khiến cho lượng người cho thuê và người thuê nhà giảm kéo theo nguồn cung nhà cho thuê đi xuống. Nhà đầu tư thứ cấp trong BĐS cũng sẽ e ngại và chuyển từ nhu cầu mua nhà sang những hình thức đầu tư khác. Từ đó gây ảnh hưởng không nhỏ đến cán cân của thị trường BĐS.
Dù vậy, sau gần 4 năm, tình trạng đầu cơ BĐS vẫn không ngừng tăng cao, đặc biệt là tại TP.HCM. Trong thời điểm dịch bệnh Covid-19, nhiều nhà đầu tư vẫn sẵn sàng “bung” tiền để gom đất, căn hộ với hy vọng sau khi hết dịch sẽ bán ra để kiếm lời. Chưa kể trong tình cảnh room tín dụng bị siết chặt, nhiều nhà đầu tư vẫn sẵn sàng hét giá trên trời hoặc cố giữ hàng để chờ khi giá lên mới bán.
Để chặn đứng nạn đầu cơ, giam giữ BĐS, lãnh đạo UBND TP.HCM đã đề xuất Bộ Tài chính được áp dụng thí điểm quy định đánh thuế BĐS thứ hai trở lên, từ đó làm cơ sở thực tiễn để góp phần xây dựng chính sách chung về sau, đồng thời tăng nguồn thu ổn định, bền vững cho ngân sách địa phương. Đồng thời đây cũng là cách để giúp Thành phố hạn chế tình trạng đầu cơ bỏ hoang nhà ở, đất ở trong các dự án bất động sản hiện nay. Bên cạnh đó, lãnh đạo TP.HCM cũng cho biết nguồn thu từ việc đánh thuế BĐS thứ hai sẽ được dùng để đầu tư nâng cao phúc lợi người dân tại chính địa phương nơi phát sinh nguồn thu thuế.
Tuy nhiên, để đảm bảo cho việc thực thi chính sách mới được hiệu quả, lãnh đạo TP.HCM cần xem xét và nghiên cứu về nhiều mặt. Chẳng hạn như phải xây dựng lộ trình cụ thể về thời gian thực hiện, đồng bộ về dữ liệu quản lý đất đai, tập trung đánh thuế ở khu vực trung tâm trước vì những người mua BĐS ở đó là người có điều kiện, tài sản lớn… Đồng thời, cần liên tục có hoạt động kiểm tra và giám sát việc thu thuế để không ảnh hưởng đến quyền lợi của những nhóm đối tượng khác. Chỉ khi đó thì tình trạng đầu cơ và giam đất mới có thể được chấm dứt!
Minh Thanh
