Thái Lan – Campuchia tìm giải pháp hòa bình: Tín hiệu tích cực giữa những bất ổn toàn cầu

Trong bối cảnh chiến sự và bất ổn vẫn đang diễn ra tại nhiều điểm nóng trên thế giới, cuộc đàm phán ngừng bắn giữa Thái Lan và Campuchia diễn ra tại Malaysia đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ kéo dài hàng thập kỷ giữa hai quốc gia láng giềng Đông Nam Á.

Cuộc xung đột biên giới Thái Lan – Campuchia không phải là hiện tượng mới, mà bắt nguồn từ những tranh chấp về biên giới và quyền sở hữu các ngôi đền cổ tại khu vực “Tam giác ngọc lục bảo” – nơi tiếp giáp giữa Thái Lan, Campuchia và Lào. Tấm bản đồ từ năm 1907, khi Campuchia còn là thuộc địa của Pháp, là cơ sở cho tuyên bố chủ quyền của Phnom Penh, nhưng lại gây tranh cãi vì cách diễn giải mơ hồ, dẫn đến những căng thẳng kéo dài.

Tranh chấp nổi bật nhất là về đền Preah Vihear – một công trình lịch sử quan trọng với giá trị văn hóa chung của cả hai quốc gia. Dù Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) đã trao quyền kiểm soát khu vực này cho Campuchia từ năm 1962, những bất đồng xung quanh vùng đất xung quanh ngôi đền vẫn chưa hoàn toàn được hóa giải.

Cuộc giao tranh mới nhất bắt đầu từ ngày 24/7, khiến ít nhất 35 người thiệt mạng và hơn 200.000 người phải di tản khỏi các khu vực biên giới. Tuy nhiên, thay vì để xung đột leo thang, hai nước đã nhanh chóng chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán vào ngày 28/7 tại thủ đô hành chính Putrajaya (Malaysia), với sự trung gian của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và sự hiện diện của đại diện Mỹ, Trung Quốc.

Thủ tướng Campuchia Hun Manet và quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai đều khẳng định ưu tiên hàng đầu là đạt được một lệnh ngừng bắn ngay lập tức để bảo vệ tính mạng người dân và ổn định khu vực. Dù vẫn còn tồn tại những cáo buộc lẫn nhau về việc gây ra đụng độ, việc hai bên chấp nhận đối thoại được đánh giá là một bước đi đáng hoan nghênh trong nỗ lực giải quyết xung đột.

Trong khi nhiều khu vực khác trên thế giới đang rơi vào vòng xoáy chiến tranh – từ Ukraine đến Trung Đông, từ châu Phi đến Biển Đỏ – thì việc hai quốc gia Đông Nam Á chấp nhận đối thoại và đàm phán thể hiện tinh thần trách nhiệm và tôn trọng luật pháp quốc tế. Đây là bằng chứng cho thấy con đường hòa bình vẫn luôn tồn tại nếu các bên sẵn sàng lắng nghe và nhường nhịn vì lợi ích nhân dân.

Sự tham gia của các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc trong vai trò quan sát cũng gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng khu vực Đông Nam Á vẫn có thể duy trì ổn định nếu giữ vững nguyên tắc hợp tác, không can thiệp, và ưu tiên đối thoại đa phương.

Các chuyên gia khu vực đánh giá cao nỗ lực của Malaysia trong việc đóng vai trò trung gian, đồng thời nhấn mạnh ASEAN đang chứng minh được vai trò là một tổ chức khu vực có năng lực giải quyết tranh chấp nội khối một cách hòa bình.

Tuy thách thức trong việc giải quyết hoàn toàn các tranh chấp lãnh thổ vẫn còn đó – đặc biệt là tính pháp lý của bản đồ cổ và định nghĩa vùng đệm quanh đền Preah Vihear – nhưng bước tiến đối thoại hôm nay là tín hiệu mạnh mẽ rằng hai nước sẵn sàng vượt qua quá khứ để xây dựng một tương lai ổn định.

Trong thời điểm mà hòa bình đang là điều xa xỉ ở nhiều khu vực trên thế giới, động thái tích cực từ Thái Lan và Campuchia không chỉ là hy vọng cho nhân dân hai nước, mà còn là lời nhắc nhở cho toàn cầu rằng: Đàm phán và hợp tác vẫn là vũ khí mạnh nhất để chiến thắng hận thù.

Thảo Nguyên