Tạm biệt giấy bút? Tương lai kỳ thi THPT trên máy tính đang đến gần
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang khẩn trương xây dựng đề án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh đại học trên máy tính, hoàn thành vào năm 2026, theo chỉ đạo của Chính phủ. Đây là một bước tiến quan trọng trong hành trình chuyển đổi số toàn diện ngành giáo dục, mở ra kỳ vọng về một hệ thống giáo dục hiện đại, công bằng và hội nhập quốc tế.
Đề án này là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được nêu trong Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, ban hành ngày 15/9/2025. Mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam sẽ xây dựng được một hệ thống giáo dục quốc dân chất lượng cao, hiện đại, thuộc nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới.
Việc tổ chức thi trên máy tính không chỉ là thay đổi về hình thức thi, mà còn là sự đổi mới về tư duy giáo dục, hướng đến đánh giá năng lực thực chất, toàn diện của người học. Kỳ thi theo hình thức số hóa giúp giảm thiểu gian lận, nâng cao tính khách quan, chính xác trong chấm điểm, đồng thời tạo điều kiện để kiểm tra nhiều kỹ năng tư duy, phản xạ, và khả năng giải quyết vấn đề thay vì chỉ ghi nhớ kiến thức.
Ngoài ra, thi trên máy tính sẽ giúp giảm áp lực thi cử cho học sinh, tăng tính linh hoạt về thời gian và địa điểm tổ chức thi. Với công nghệ hiện đại, kỳ thi có thể được tổ chức nhiều đợt trong năm, cho phép học sinh chủ động hơn trong việc ôn tập và đăng ký dự thi.
Hiện nay, nhiều quốc gia phát triển như Mỹ, Úc, Anh, Hàn Quốc… đã tổ chức thi tốt nghiệp và tuyển sinh đại học hoàn toàn bằng máy tính. Việc Việt Nam triển khai hình thức thi tương tự là bước đi tất yếu để hội nhập với nền giáo dục quốc tế, đồng thời thể hiện tầm nhìn dài hạn trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thích ứng với kỷ nguyên số và trí tuệ nhân tạo.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0, năng lực số, tư duy logic và khả năng tự học sẽ là những yếu tố then chốt để học sinh thành công trong tương lai. Do đó, đổi mới cách thi cũng là tiền đề để đổi mới cách dạy và cách học – một yêu cầu cấp thiết trong xây dựng xã hội học tập suốt đời.
Bên cạnh đề án thi trên máy tính, Chính phủ còn giao Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện hàng loạt nhiệm vụ trọng tâm trong chuyển đổi số như: xây dựng cơ sở dữ liệu học bạ điện tử, văn bằng số, phát triển hệ thống thông tin giáo dục – nhân lực quốc gia kết nối với thị trường lao động…
Đây là những nền tảng quan trọng để hình thành một hệ sinh thái giáo dục số đồng bộ, hiện đại, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho người học, phụ huynh, nhà trường và xã hội tham gia, giám sát và phát triển giáo dục.
Đặc biệt trong lĩnh vực tuyển sinh đại học, Bộ Giáo dục cũng yêu cầu đổi mới phương thức tuyển sinh theo hướng đánh giá đúng năng lực, kiểm soát chất lượng đầu vào – đầu ra, đảm bảo công bằng giữa các cơ sở đào tạo, giảm thiểu tình trạng lạm dụng tổ chức kỳ thi riêng một cách thiếu kiểm soát.
Trên thực tế, một số trường đại học lớn đã tiên phong áp dụng thi trên máy tính, như kỳ thi đánh giá tư duy của Đại học Bách khoa Hà Nội (TSA) hay kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội (HSA). Dù vẫn còn những kỳ thi truyền thống như của Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức trên giấy, nhưng xu hướng chuyển đổi đang diễn ra rõ nét và ngày càng nhận được sự ủng hộ từ xã hội.
Việc chuyển đổi kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học sang hình thức thi trên máy tính là một bước đi đúng đắn, phù hợp với xu thế toàn cầu và yêu cầu phát triển đất nước. Nếu được triển khai bài bản, có lộ trình cụ thể và đầu tư thích đáng về hạ tầng, nhân lực, đây sẽ là đòn bẩy giúp nâng cao chất lượng giáo dục Việt Nam một cách thực chất và bền vững.
Hành trình đổi mới chắc chắn sẽ gặp nhiều thách thức, nhưng với sự quyết tâm của Chính phủ, sự đồng hành của toàn ngành giáo dục và xã hội, giấc mơ về một nền giáo dục hiện đại, công bằng và hội nhập hoàn toàn khả thi vào năm 2045 – đúng như tinh thần của Nghị quyết 71.
Thảo Nguyên
