Phần mềm quy ra 20 con trâu, 100 tấn thóc

Năm 1997-1998, Việt Nam vẫn còn nghèo lắm, một tập đoàn công nghệ lớn thời mới khai sinh bắt đầu nhen nhóm ý tưởng xuất khẩu phần mềm, nhưng thời ấy xuất khẩu phần mềm là vô vàn khó khăn, bán được phần mềm sang Mỹ, Nhật vô cùng khó, hợp đồng đầu tiên ở Mỹ chỉ cỡ 1.500 USD, nguồn lực làm phần mềm thiếu cả số lượng lẫn chất lượng, loay hoay mãi, tìm đủ mọi cách mà kết quả vẫn rất xa kỳ vọng.

Năm 1997, để động viên anh em tinh thần chiến binh, còn cái lai quần vẫn đánh, anh Bình quyết định mời bác Lê Khả Phiêu, lãnh đạo cao cấp của đất nước đến thăm động viên những chiến sĩ trên tuyến đầu xuất khẩu phần mềm.

Tôi nhớ nhất chuyện là nói thế nào để lãnh đạo cao nhất đất nước hiểu giá trị của công cuộc xuất khẩu phần mềm. Anh Bình gợi ý: “nói một kỹ sư phần mềm làm ra 24.000 USD một năm, chắc bác không hiểu đâu, phải qui ra trâu, ra thóc”. Thế là bạn Hùng Trí Bùi, kỹ sư phần mềm trẻ đã báo cáo: “dạ, báo cáo bác, cháu làm xuất khẩu phần mềm, mỗi năm làm ra 20 con trâu hoặc 100 tấn thóc ạ”. Thấy mặt bác Phiêu dãn ra, cười tươi lắm.

Năm 2018, tập đoàn công nghệ kỷ niệm 30 năm thành lập, dù tuổi đã cao, bác Phiêu vẫn nhận lời đến dự lễ kỷ niệm ngày thành lập. Trước 1 ngày, thư ký của bác báo “bác ốm, không đến được”. Chúng tôi vội chạy đến nhà thăm và thuyết phục bác. Lúc đầu bác từ chối rất cương quyết, nói sáng vừa đến viện 108 khám bệnh, sức khoẻ yếu, bác sĩ không cho đi. Tôi thuyết phục bác:

– Dạ, năm 1998, tập đoàn công nghệ này vừa bắt đầu xuất khẩu phần mềm, vô vàn khó khăn, bác đã đến cổ vũ, động viên, năm 2008, 20 năm thành lập tập đoàn, bác cũng đã đến cổ vũ động viên, nay vừa tròn 30 năm thành lập, anh chị em rất muốn bác đến chứng kiến công cuộc xuất khẩu phần mềm đã thành công, từ 16 người nay chúng cháu đã có gần 16.000 người, doanh số xuất khẩu phần mềm đã đạt 400 triệu USD.…

– Tôi còn yếu, chỉ dự được có 30 phút thôi nhé.

– Dạ, vâng, tôi cười rất tươi.

Không biết là sức khoẻ của bác khá lên, hay vì phấn khởi vì thành tựu của một tập đoàn công nghệ mà hôm ấy bác đã ngồi dự từ đầu đến cuối buổi lễ (chứ không phải 30 phút như dự định).

Sáng sớm nay, ngủ dậy nghe tin bác Phiêu đã ra đi ở tuổi 89, nhớ lại những lần bác đến thăm tập đoàn, nhớ lại câu chuyện kỹ sư phần mềm làm ra 100 tấn thóc, 20 con trâu một năm, viết đôi dòng tiễn biệt bác, người đã tiếp sức, truyền lửa cho công cuộc xuất khẩu phần mềm, toàn cầu hoá, mang trí tuệ Việt Nam đi chinh phục thế giới.

CaoBao Do

* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả