Nhân loại có đang tự đẩy mình vào cuộc đại tuyệt chủng thứ 6?
Theo một báo cáo khoa học hàng đầu, con người là nguyên nhân dẫn đến quy mô lớn của việc suy giảm gần 70% và biến mất hoàn toàn của nhiều loài động vật kể từ 1970.
Mới đây, trang Guardian đã dẫn báo cáo The Living Planet 2022 (Sự sống trên hành tinh) của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) và Hiệp hội Động vật học London (ZSL) cho biết, các quần thể động vật hoang dã trên trái đất đã giảm trung bình 69% chỉ trong vòng 50 năm, khi con người tiếp tục phá rừng, tiêu thụ vượt quá giới hạn của hành tinh và gây ô nhiễm ở quy mô công nghiệp.
Nhiều nhà khoa học tin rằng chúng ta đang sống qua cuộc đại tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu – sự tổn thất về số lượng sinh vật lớn nhất trên Trái đất kể từ thời khủng long – và nó đang ngày càng được thúc đẩy bởi con người.
Điều này được báo cáo làm rõ rằng từ đại dương mở đến rừng mưa nhiệt đới, sự phong phú của các loài chim, cá, động vật lưỡng cư và bò sát đang rơi tự do, giảm trung bình hơn 2/3 từ năm 1970 đến năm 2018. Ở khu vực Mỹ Latinh và Caribe, bao gồm cả rừng mưa Amazon, đã trải qua sự suy giảm mạnh nhất về quy mô quần thể động vật hoang dã, với mức giảm 94% trong 48 năm.
Bà Tanya Steele, giám đốc điều hành của WWF-UK, cho biết: “Báo cáo này cho chúng tôi biết rằng sự sụt giảm tồi tệ nhất là ở khu vực Mỹ Latinh, nơi có rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới, Amazon. Tỷ lệ phá rừng ở đó đang tăng nhanh, tước đi hệ sinh thái độc đáo này không chỉ của cây cối mà còn của động vật hoang dã phụ thuộc vào chúng”.
Theo báo cáo, Châu Phi có mức giảm lớn thứ hai với 66%, tiếp theo là Châu Á và Thái Bình Dương với 55% và Bắc Mỹ là 20%. Châu Âu và Trung Á giảm 18%. Tổng thiệt hại tương tự như việc dân số châu Âu, châu Mỹ, châu Phi, châu Đại Dương và Trung Quốc biến mất.
Báo cáo chỉ ra rằng không phải tất cả các quốc gia đều có cùng xuất phát điểm với sự suy giảm thiên nhiên và Vương quốc Anh chỉ có 50% độ phong phú đa dạng sinh học so với mức lịch sử, theo chỉ số nguyên vẹn đa dạng sinh học , khiến nước này trở thành một trong những quốc gia suy giảm thiên nhiên nhiều nhất. trên thế giới.
89 tác giả của báo cáo kêu gọi các lãnh đạo thế giới ra một tuyên bố chung tại Hội nghị thượng đỉnh về đa dạng sinh học COP15 sẽ diễn ra ở Canada vào tháng 12 năm nay. Các nhà lãnh đạo cũng được kỳ vọng sẽ thống nhất cắt giảm lượng khí thải carbon để hạn chế sự nóng lên toàn cầu xuống dưới 1,5 độ C trong thập niên này để ngăn chặn thiên tai.
Ngoài ra, các tác giả cho biết sự sụt giảm trong tương lai không phải là không thể tránh khỏi, các nhà nghiên cứu đã xác định chính xác dãy Himalaya, Đông Nam Á, bờ biển phía đông của Úc, dãy núi Albertine Rift và Đông Arc ở miền đông châu Phi, và lưu vực sông Amazon là một trong số các khu vực ưu tiên để bảo tồn động vật.
IUCN cũng đang phát triển một tiêu chuẩn để đo lường tiềm năng bảo tồn của một loài động vật, được gọi là tình trạng xanh của chúng, cho phép các nhà nghiên cứu vạch ra con đường phục hồi cho một số trong số một triệu loài bị đe dọa tuyệt chủng trên Trái đất. Chim bồ câu hồng, bettong đào hang và tê giác Sumatra được đánh giá là những loài có tiềm năng bảo tồn tốt trong một nghiên cứu năm ngoái.
Từ xưa đến nay, Việt Nam được biết là một trong những quốc gia tích cực tham gia các công ước quốc tế về đa dạng sinh học, Việt Nam nhận thức được trách nhiệm trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, từ đó đóng góp vào việc giải quyết cuộc khủng hoảng đa dạng sinh học toàn cầu.
Điều này thể hiện qua cam kết của Chính phủ Việt Nam trong các hội nghị về đa dạng sinh học của Liên hợp quốc và những đóng góp vào việc thực hiện Kế hoạch chiến lược đa dạng sinh học 2011-2020, Các Mục tiêu Aichi và Mục tiêu Phát triển bền vững.
Hiện nay, Việt Nam đang xây dựng Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, phù hợp với “Khung đa dạng sinh học toàn cầu sau năm 2020.” Việt Nam cũng kêu gọi các quốc gia cùng kết hợp sức mạnh, phối hợp hành động khẩn cấp, quyết liệt và thiết thực hơn nữa để bảo vệ đa dạng sinh học.
Tuệ Ngô (Theo Guardian)
