Nghiên cứu gói 30.000 tỷ đồng để cho vay mua, thuê, thuê mua, xây dựng hoặc cải tạo sửa chữa nhà ở
Chiều ngày 14/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 40 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội. Hội nghị đã đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại và hạn chế trong thực hiện chính sách tín dụng, đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của các chương trình tín dụng chính sách trong thời gian tới.
Theo báo cáo tại hội nghị, trong suốt 10 năm qua, đã có 238.338 tỷ đồng được huy động, đưa tổng nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội hiện nay đạt 373.010 tỷ đồng, gấp 2,8 lần so với trước khi thực hiện Chỉ thị số 40. Bình quân hàng năm, nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội tăng trưởng đạt 10,8%. Với nguồn lực lớn này, chương trình tín dụng chính sách xã hội đã hỗ trợ hơn 21 triệu lượt hộ nghèo và đối tượng chính sách vay vốn, với tổng doanh số cho vay đạt 733.152 tỷ đồng.
Chính sách tín dụng xã hội đã đáp ứng được mục tiêu mở rộng đối tượng và nâng mức cho vay, từ đó mang lại sinh kế, tạo thêm việc làm, và cải thiện đời sống nhân dân. Đặc biệt, việc cho vay đã góp phần đáng kể trong việc ngăn chặn tệ nạn cho vay nặng lãi, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn xã hội. Tỉ lệ hộ nghèo đã giảm từ 14,2% giai đoạn 2011 – 2015 xuống 2,93% vào cuối năm 2023 theo chuẩn nghèo đa chiều, cho thấy sự thành công của chính sách trong việc giảm nghèo.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đánh giá cao những kết quả đạt được, cho rằng tín dụng chính sách xã hội đã trở thành một “điểm sáng” và là một “trụ cột” quan trọng trong hệ thống các chính sách giảm nghèo và bảo đảm an sinh xã hội.
Những tồn tại và hạn chế
Dù có nhiều thành tựu, chính sách tín dụng xã hội vẫn còn một số tồn tại và hạn chế cần được khắc phục. Một trong những vấn đề chính là cơ cấu nguồn vốn chưa thực sự hợp lý và chưa đảm bảo tính bền vững. Nguồn vốn ủy thác tại một số tỉnh còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và thế mạnh phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương.
Ngoài ra, một số chính sách tín dụng, dù đã có điều chỉnh nâng mức cho vay, nhưng việc triển khai vẫn còn chậm. Ví dụ, chương trình tín dụng cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, cũng như các chương trình cho vay đối với vùng khó khăn, chưa đạt được hiệu quả như mong đợi.
Theo đó, thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo các bộ, ngành trung ương tiếp tục rà soát và hoàn thiện các quy định, nhằm tập trung nguồn lực và cải thiện cơ cấu nguồn vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội theo hướng ổn định và bền vững. Các bộ, ngành cần cân đối và cấp đủ vốn điều lệ, cấp bù lãi suất, phí quản lý, và vốn thực hiện chính sách tín dụng mới.
Một trong những giải pháp quan trọng là nghiên cứu cho phép tăng hạn mức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, tạo điều kiện để Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp nhận nguồn vốn ODA và mở rộng các hình thức huy động vốn khác. Mục tiêu là mở rộng đối tượng, nâng mức cho vay của các chương trình tín dụng, phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội và thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trong giai đoạn tới.
Thủ tướng cũng yêu cầu nghiên cứu và bổ sung chính sách hỗ trợ tín dụng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh đối với hộ có mức sống trung bình, đặc biệt là trong các lĩnh vực nông, lâm, ngư, diêm nghiệp. Điều này nhằm đảm bảo rằng các hộ có mức sống trung bình cũng được hỗ trợ phù hợp để phát triển sản xuất và kinh doanh, từ đó nâng cao đời sống.
Trong khuôn khổ chính sách hỗ trợ, Bộ Xây dựng và các bộ ngành liên quan được yêu cầu nghiên cứu và xây dựng gói tín dụng 30.000 tỷ đồng để cho vay mua, thuê, thuê mua, xây dựng hoặc cải tạo sửa chữa nhà ở. Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ thực hiện gói này với 15.000 tỷ đồng từ nguồn phát hành trái phiếu Chính phủ và 15.000 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác.
Gói tín dụng này sẽ tập trung ưu tiên nguồn vốn cho đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo. Điều này nhằm đảm bảo rằng các khu vực và đối tượng có điều kiện sống khó khăn sẽ được hỗ trợ tối ưu để cải thiện cơ sở hạ tầng và đời sống.
Thủ tướng cũng yêu cầu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức chính trị – xã hội tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giám sát, và phản biện xã hội. Việc này nhằm đảm bảo rằng các chính sách tín dụng được triển khai hiệu quả và đúng mục đích, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng thụ hưởng chính sách.
Đáng chú ý, tín dụng chính sách xã hội đã chứng tỏ được vai trò quan trọng trong việc giảm nghèo và bảo đảm an sinh xã hội trong suốt 10 năm qua. Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu cao hơn trong thời gian tới, cần phải khắc phục những tồn tại hiện tại, cải thiện cơ cấu nguồn vốn, và mở rộng các hình thức huy động vốn. Với những chỉ đạo cụ thể và những chính sách bổ sung được đề xuất, hy vọng rằng chính sách tín dụng xã hội sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống và phát triển bền vững cho các hộ nghèo và đối tượng chính sách.
Bích Ngân
