Nghị quyết đặc thù lấy người dân là trung tâm
TP.HCM ban hành dự thảo Nghị quyết quy định mức hỗ trợ chi phí thuê nhà ở tạm cư cho hộ gia đình, cá nhân trong thời gian chờ bố trí nhà ở, đất ở tái định cư. Đây là một chính sách đặc thù không những khơi thông nguồn lực đất đai trong phát triển kinh tế – xã hội của thành phố mà còn là nghị quyết hợp lòng dân, để người bị thu hồi đất “an cư, lạc nghiệp”.
Theo dự thảo nghị quyết, các hộ gia đình, cá nhân được hỗ trợ chi phí thuê nhà ở tạm cư được áp dụng theo khu vực nơi có vị trí nhà ở, đất ở bị thu hồi với mức cao nhất tại Quận 1, Quận 3, Quận 5 là 8 triệu đồng/hộ/tháng (với hộ dưới 4 nhân khẩu) và mức 2 triệu đồng/người cho hộ 5 nhân khẩu trở lên, tối đa không quá 24 triệu đồng/hộ/tháng.
Đối tượng, điều kiện để tính hỗ trợ chi phí tạm cư là các hộ gia đình, cá nhân thuộc diện phải di dời khẩn cấp khỏi chung cư hư hỏng nặng có nguy cơ sụp đổ cao mà không có quỹ nhà ở tạm cư, tái định cư để bố trí. Các trường hợp bị thu hồi đất ở trong khu vực bị ô nhiễm môi trường có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, đất ở có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người mà không có quỹ nhà tạm cư và chưa có quỹ nhà tái định cư để bố trí.
Bên cạnh đó, các trường hợp người bị thu hồi một phần nhà ở nhưng phần cấu trúc còn lại ngoài ranh thu hồi đất được xác định không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật nên phải xây dựng mới nhà ở trên phần diện tích đất còn lại ngoài ranh thu hồi đất của dự án; Trường hợp người bị thu hồi đất ở được bố trí tái định cư tại chỗ hoặc các trường hợp bị thu hồi đất ở và được bố trí tái định cư cần phải bàn giao mặt bằng cấp bách để thực hiện dự án nhưng không có nơi tạm cư.
Ngoài ra, điều kiện để tính hỗ trợ chi phí thuê nhà ở tạm cư là các hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú, hoặc tạm trú tại vị trí căn nhà bị giải tỏa.
Có thể thấy, thời gian qua, TP.HCM đã chủ động kiến nghị, đề xuất và triển khai nhiều nội dung chính sách nhằm giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong công tác bồi thường giải phòng mặt bằng nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án; kịp thời giải quyết các chính sách hỗ trợ, tái định cư, giúp ổn định đời sống, sản xuất và công bằng đối với người có đất bị thu hồi, giảm thiểu việc khiếu nại, khiếu kiện đông người trên địa bàn thành phố.
Tuy nhiên, công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư vẫn là một trong những vấn đề nan giải, còn gây những bức xúc trong nhân dân. Theo quy trình thông thường, thời gian thu hồi đất mất khoảng vài trăm ngày, nhưng trên thực tế thường kéo dài bình quân khoảng bốn năm; cá biệt, có không ít dự án thời gian thu hồi đất kéo dài hơn 10 năm vẫn chưa xong do có sự chênh lệch lớn giữa mức giá đất áp dụng tại thời điểm bồi thường với giá đất giao dịch trên thị trường. Không những vậy, cũng có không ít dự án đã phát sinh khiếu nại, kiện cáo do chủ đầu tư dự án chậm trễ trong việc triển khai dự án hoặc chi trả tiền (bồi thường, hỗ trợ…) cho người bị thu hồi đất.
Với mục tiêu lấy người dân là trung tâm của tiến trình phát triển kinh tế – xã hội, TP.HCM đã kịp thời xây dựng dự thảo Nghị quyết trình HĐND thành phố ban hành theo thẩm quyền về chính sách quy định mức hỗ trợ chi phí thuê nhà ở tạm cư trong thời gian các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất chờ bố trí nhà, đất tái định cư trên địa bàn thành phố. Nghị quyết được xây dựng trên tinh thần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp; trong đó, dành nhiều sự quan tâm tới người sử dụng đất, đặc biệt là những hộ gia đình chính sách, hộ nghèo.
Dự thảo nghị quyết thể hiện những nỗ lực của chính quyền thành phố trong triển khai thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; tháo gỡ những vướng mắc, bất cập nhằm tạo sự đồng bộ, thống nhất trong thực thi, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; cũng như theo hướng để đảm bảo, tạo điều kiện tốt hơn cho người có đất bị thu hồi sớm ổn định cuộc sống và sản xuất.
Bên cạnh đó, chính quyền TP. HCM còn lấy ý kiến người dân về dự thảo nghị quyết một cách công khai, minh bạch được xem là bước tiến đáng mừng đối với cả người dân lẫn các cấp chính quyền cũng như các nhà đầu tư, là cú huých thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án đầu tư kinh tế – xã hội được nhanh hơn.
Điều còn lại là người dân mong mỏi những chủ trương, chính sách của thành phố sẽ được các sở, ngành, quận, huyện và cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện nhanh chóng, nghiêm túc, đầy đủ, công khai, minh bạch, công bằng, hợp tình, hợp lý.
Diệu Hương
