Ngày 15/12, Mỹ thêm nhà sản xuất chip YMTC và 35 công ty Trung Quốc khác vào “danh sách đen” thương mại. Việc Mỹ hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc là động thái mới khiến các công ty cân nhắc dịch chuyển một số năng lực sản xuất chất bán dẫn của họ sang các nước lân cận như Việt Nam và Ấn Độ, theo CNBC.

Trang Nikkei cho biết động thái trên của Mỹ nhằm làm chậm quá trình phát triển chip và công nghệ tiên tiến của Trung Quốc, qua đó sử dụng cho mục đích quân sự như vũ khí siêu thanh.

Bộ Thương mại Mỹ đã liệt 36 công ty Trung Quốc – bao gồm nhà sản xuất chip YMTC – vào “danh sách đen”. Kể từ lúc này, các công ty Mỹ sẽ khó xin giấy phép để xuất khẩu những công nghệ quan trọng cho các khách hàng đó ở Trung Quốc.

Các công ty không phải của Mỹ cũng bị cấm xuất khẩu các sản phẩm tích hợp một số công nghệ nhất định của Mỹ cho các công ty Trung Quốc.

Hồi tháng 10 năm nay, Mỹ công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn Trung Quốc phát triển chip cao cấp hoặc sản xuất công cụ cần thiết để chế tạo chip, mục đích làm chậm quá trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc.

Công ty sản xuất chip Đài Loan TSMC và các đối thủ Hàn Quốc Samsung và SK Hynix được cho là đã được miễn trừ một năm để tiếp tục gửi thiết bị sản xuất chip của Mỹ đến các cơ sở của họ ở Trung Quốc.

Đáng chú ý các nhà sản xuất công cụ bán dẫn Hà Lan ASML cho biết nhân viên của họ ở Mỹ bị cấm cung cấp một số dịch vụ nhất định cho các nhà máy chế tạo chất bán dẫn tiên tiến hoặc nhà máy chế tạo ở Trung Quốc.

Các hạn chế này là biến động mới nhất trong một loạt các biến động đối với ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu trị giá 600 tỷ đô la.

Trong những năm gần đây, các nhà sản xuất chip, từng bị thu hút bởi khả năng cạnh tranh của Trung Quốc trong sản xuất chất bán dẫn, đã phải đối mặt với chi phí lao động ngày càng tăng ở Trung Quốc, sự gián doạn chuỗi cung ứng do các hạn chế của đại dịch COVID-19 và rủi ro địa chính trị gia tăng. Do đó, theo CNBC, các nhà sản xuất chip tập trung vào Trung Quốc giờ đây đang tìm động lực mới để tái tạo các dây chuyền sản xuất của họ ở nơi khác.

Ông Jan Nicholas, giám đốc điều hành tập trung vào lĩnh vực bán dẫn tại Deloitte cho biết, do đó, họ muốn chuyển đến một nơi nào đó gần đó để sản xuất và sản lượng đạt hiệu quả cao nhất có thể. Ông cho biết Đông Nam Á đã trở thành một lựa chọn tự nhiên cho các nhà máy muốn chuyển ra bên ngoài Trung Quốc.

“Khi bạn đưa ra các quyết định đầu tư lớn, có thời gian sử dụng hữu ích lâu dài cho một nhà máy, bạn có xu hướng tránh xa các tình huống rủi ro… chắc chắn,” Nicholas nói.

Đáng chú ý, Đông Nam Á cũng có thể được coi là hấp dẫn hơn so với các cường quốc sản xuất chip như Hàn Quốc và Đài Loan do khu vực này được coi là trung lập trong bối cảnh căng thẳng thương mại đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc.

“Hàn Quốc và Đài Loan không thể ngụy trang, nhưng các quốc gia như Việt Nam, Ấn Độ và Singapore đang định vị mình là con đường thứ ba, cầu nối trung lập giữa hai người khổng lồ”, Sarah Kreps, giám đốc Phòng thí nghiệm Chính sách Công nghệ của Đại học Cornell, nói với CNBC.

Thời gian gần đây, Việt Nam đã nổi lên như một cơ sở sản xuất thay thế cho Trung Quốc cho các nhà sản xuất chất bán dẫn toàn cầu. Đất nước này đã đầu tư hàng tỷ đô la vào các khoản đầu tư để thành lập các trung tâm nghiên cứu và giáo dục, thu hút các nhà sản xuất chip lớn đến mua sắm ở đó.

Samsung, nhà sản xuất chip nhớ lớn nhất thế giới, đã cam kết đầu tư thêm 3,3 tỷ USD vào quốc gia Đông Nam Á này trong năm nay. Tập đoàn Hàn Quốc đặt mục tiêu sản xuất linh kiện chip vào tháng 7 năm 2023.

Bà Kreps cho biết: “Các công ty đã có cơ sở sản xuất ở Trung Quốc như Samsung có thể đầu tư vào các giải pháp sản xuất thay thế mang lại nhiều lợi ích cho các cơ sở sản xuất ở Trung Quốc mà không phải chịu gánh nặng chính trị”.

Trước đó, truyền thông Việt Nam đưa tin CEO của Samsung đã gặp mặt Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 8 và công bố khoản đầu tư 850 triệu USD để sản xuất chất bán dẫn ở nhà máy của tập đoàn này ở Thái Nguyên. Khoản đầu tư này được cho là sẽ đưa Việt Nam trở thành một trong 4 quốc gia cùng với Hàn Quốc, Trung Quốc và Mỹ tham gia sản xuất chất bán dẫn cho nhà máy chip nhớ lớn nhất của Samsung.

Ngoài Samsung, trong thời gian qua, Intel và Synopsys cũng là hai tập đoàn lớn của thế giới đã đầu tư sản xuất chip bán dẫn ngay tại Việt Nam.

Ông Robert Li, Phó chủ tịch phụ trách bán hàng cho Synopsys tại Đài Loan và Nam Á cho biết, qua mối quan hệ đối tác với các công ty nước ngoài, Việt Nam có thể thiết kế các vi mạch tích hợp (IC), ví dụ như IC cho tủ lạnh, máy điều hòa không khí, để từ đó nâng cao chuỗi giá trị của toàn ngành.

Theo báo cáo của Công ty nghiên cứu Technavio, thị trường chất bán dẫn tại Việt Nam dự kiến tăng thêm 1,65 tỷ USD trong giai đoạn 2021-2025, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 6,52%/năm.

Thực hiện: Tuệ Ngô 

Đồ họa: M.N