“Mức giảm trừ gia cảnh đã quá lạc hậu, không thể chờ 2 năm nữa mới sửa”
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nêu quan điểm mức giảm trừ gia cảnh hiện tại đã quá lạc hậu, nội dung này cần được Quốc hội sớm xem xét sử đổi chứ không nên chờ đến 2 năm nữa mời thông qua như dự kiến.
Quan điểm này được Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy chỉ ra khi thảo luận trên nghị trường sáng 29/5 về tình hình kinh tế – xã hội.
“Cử tri cho rằng mức giảm trừ gia cảnh, nhất là mức giảm trừ đối với người phụ thuộc 4,4 triệu mỗi tháng là quá lạc hậu”, bà Thủy nói và cho rằng nội dung này cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, không nên chờ đến 2 năm nữa, tức năm 2026, mới thông qua như dự kiến.
Theo quy định Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng, với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu/tháng. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nhận định mức giảm trừ thực sự không còn phù hợp với tình hình hiện nay, nhất là các thành phố lớn, gây thiệt hại cho người nộp thuế.
“Mức này được duy trì từ 2020, trong khi vừa qua rất nhiều mặt hàng hóa, dịch vụ thiết yếu đều tăng, thậm chí có mặt hàng dịch vụ thiết yếu còn tăng nhanh hơn tăng thu nhập”, bà Thủy nói.
Theo số liệu Tổng cục Thống kê, so với năm 2020, giá dịch vụ hàng hóa, giáo dục tăng 17%; giá lương thực tăng 27%, đặc biệt giá xăng tăng 105%…
Đại biểu cho biết, nhiều cử tri chia sẻ nếu như gia đình có con nhỏ phải thuê người trông thì riêng tiền lương trả cho người trông trẻ hiện nay cũng không dưới 5 triệu đồng, chưa kể các khoản chi phí cho trẻ.
Bà phân tích, nếu gia đình có con cái đi học thì chi phí học hành hiện nay chi phí học hành hiện nay chiếm phần lớn chi tiêu của các gia đình. Còn nếu gia đình có cha mẹ già là người phụ thuộc thì không chỉ là chi phí ăn uống, sinh hoạt mà còn là chi phí y tế, thuốc men.
Do đó, mức giảm trừ gia cảnh như hiện nay chưa thực sự phản ánh đúng mức chi tiêu cơ bản của gia đình và cá nhân cũng như chưa phản ánh mức sống thực tế hiện nay, theo đại biểu Thủy.
“Nếu phải chờ thêm 2 năm nữa mới thông qua việc sửa đổi quy định của luật Thuế thu nhập cá nhân như đề xuất sẽ có rất nhiều người dân phải thắt lưng buộc bụng nhưng vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân”, bà Thủy nói.
Đồng thời, bà Thủy cho rằng việc tính toán mức giảm trừ gia cảnh còn bất hợp lý trong cách tính theo rổ hàng hóa CPI.
Theo quy định tại luật Thuế thu nhập cá nhân khi chỉ số giá tiêu dùng CPI biến động trên 20% thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Tại họp báo thường kỳ tháng 3 vừa qua, Bộ Tài chính cho biết chưa đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh vì biến động CPI chưa đến 20%.
Nữ đại biểu cho biết, nhiều chuyên gia và cử tri cho rằng, tiêu chí biến động 20% chỉ số CPI theo luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành dựa trên rổ hàng hóa với 752 mặt hàng là bất hợp lý. Thực tế, các mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng đến chi tiêu của người dân chỉ 20 mặt hàng.
“Chờ tính mức trung bình của 752 mặt hàng thì sẽ rất lâu mới đến mức 20%, thậm chí là 6-7 năm. Thời gian này là quá dài, không phản ánh kịp thời biến động trong chi tiêu của người dân, các hộ gia đình, gây thiệt thòi cho người dân”, bà Thủy nói.
Cũng theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, quy định mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chưa phù hợp với điều kiện của quốc gia có mức thu nhập trung bình thấp như Việt Nam.
Bà dẫn chứng, Việt Nam có mức thu nhập trung bình thấp nên phần lớn thu nhập của người dân dành cho hàng hóa, dịch vụ thiết yếu. Ví dụ thu nhập 10 triệu, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu mất 70%.
Trong khi đó, theo khảo sát của các chuyên gia của trường Đại học Kinh tế quốc dân, với những quốc gia người dân có thu nhập cao tương đương 100 triệu đồng/tháng, chi cho hàng hóa dịch vụ thiết yếu chỉ 30-40%.
Vì thế, bà Thủy cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay ảnh hưởng trực tiếp đến chi cho nhu cầu thiết yếu của người dân.
Một bất cập khác được Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp chỉ ra là lương tăng nhưng thuế thu nhập và mức giảm trừ gia cảnh không được điều chỉnh kịp thời.
Theo kế hoạch, từ 1/7 sẽ thực hiện chế độ tiền lương mới và dự kiến mức lương của cán bộ, công chức viên chức tăng khá nhiều so với hiện nay.
Tuy nhiên, bà Thủy cho rằng lương tăng nhưng mức thuế thu nhập cá nhân, giảm trừ gia cảnh không điều chỉnh kịp thời sẽ gây âu lo cho người lao động, ảnh hưởng trực tiếp đến ý nghĩa của cải cách tiền lương.
Từ lập luận đã nêu, nữ đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm trình Quốc hội sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân vào tháng 10 năm nay và thông qua tại kỳ họp tháng 5 năm 2025.
Đông Duy
