Lênh đênh những phận đời trên dòng kênh đen, bạc đầu chờ thoát “treo”
Len sâu vào các con hẻm của TP.HCM nhiều năm nay vẫn tồn tại những “xóm nước đen” đúng nghĩa, với những cuộc đời lặng lẽ trong các khu nhà ở lợp mái tôn, ẩm thấp. Nhà cửa xuống cấp, muốn xây mới không được mà cơi nới cũng chẳng xong, hàng nghìn phận đời ven những dòng kênh đen đang canh cánh nỗi lòng, từng ngày quay quắt mong chờ được thoát cảnh dự án “treo”…
Dọc theo dòng kênh Tàu Hủ, đoạn chảy qua Quận 8 là hình ảnh hàng nghìn căn nhà lụp xụp chỉ được che chắn tạm bợ bằng những tấm tôn hoen gỉ, những tấm ván đã mục nát, tồi tàn, ngay trên dòng kênh nước đen hôi thối. Cuộc sống trong các “xóm nước đen” này chủ yếu là người lao động nghèo, những người nhập cư ở các tỉnh lên mưu sinh bằng đủ nghề, từ buôn thúng bán bưng, làm thuê đến bốc vác, bán vé số, nhặt ve chai. Càng đi vào những hẻm nhỏ, sâu hun hút, với những căn nhà tối đen, ẩm thấp dọc kênh, càng cảm nhận rõ hơn môi trường sống bị ô nhiễm, hạ tầng xuống cấp trầm trọng đang bám riết, ám ảnh bao thế hệ người dân cư ngụ nơi đây. Đau đáu hơn khi nhiều người trong số họ đã đợi đến bạc đầu nhưng câu chuyện quy hoạch vẫn… đang xem xét. Và như một phản xạ tự nhiên, hầu hết những người dân xóm Bến Đò (đường Nguyễn Thế Hiển, Quận 8) đều gọi nơi đây với một cái tên khác là “xóm quy hoạch treo”.
Cũng từng là con kênh với dòng nước đen ngòm bốc mùi hôi thối nhưng cuộc sống của người dân dọc hai bên bờ kênh rạch Ụ Cây đã gần như sang trang mới hoàn toàn sau cuộc quy hoạch của thành phố. Những căn nhà ổ chuột trồi trụt dọc bờ kênh xưa nay đã biến mất, thay vào đó là hàng cây xanh, đường mới, cầu mới thênh thang. Bên cạnh những căn nhà mới, khang trang, kiên cố, quán xá vì thế cũng đông đúc, nhộn nhịp hơn. Niềm vui, phấn khởi về một cuộc đời mới khang trang, sung túc hơn hiện hữu, đến độ có người vẫn bông đùa “sướng như dân rạch Ụ Cây”.
Chuyện về những phận đời cư ngụ trên các dòng kênh đen giữa lòng phố thị luôn là điều gì đó ám ảnh, trăn trở, đâu đó phảng phất nỗi buồn thăm thẳm. Trên mỗi dòng kênh đều ẩn chứa vô vàn câu chuyện nho nhỏ về số phận và cuộc đời của nhiều thế hệ con người đã sinh ra, lớn lên và gắn bó. Đâu đó, họ vẫn chung một nỗi lòng canh cánh, mong muốn có một nơi ở mới tốt hơn. Tuy nhiên, dù chủ trương tái định cư cho người dân sống trên và ven kênh rạch tại TP.HCM là cấp thiết từ nhiều năm qua và mỗi năm lại có nhiều lần phải họp bàn tìm giải pháp. Song, do vướng mắc trong quy hoạch, giải tỏa, kinh phí đền bù, bố trí tái định cư… khiến nhiều nơi dự án tái định cư cho người dân vẫn chưa thực hiện và người dân mòn mỏi chờ đợi.
Trong dòng chảy của những nỗ lực cải tạo, khôi phục lại các kênh rạch bị ô nhiễm trầm trọng với mục tiêu kéo giảm tình trạng ô nhiễm môi trường, chỉnh trang lại bộ mặt đô thị, đem lại cuộc sống ngày một tốt hơn cho người dân, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên đã yêu cầu khẩn trương tháo gỡ vướng mắc để từng bước hiện thực hóa chương trình nhà ở xã hội và giải tỏa nhà tạm trên kênh rạch. Yêu cầu này đã làm dấy lên hy vọng cuộc sống sang trang cho những phận đời còn mãi lênh đênh trên những dòng kênh đen đang từng ngày, từng giờ quay quắt bên các dự án treo.
Ái Dân
