Giải pháp níu chân nhân lực khi chưa có nhà ở xã hội

Nhà ở luôn là vấn đề đặc biệt quan tâm của xã hội, của mỗi gia đình và của mỗi cá nhân ở mọi thời kỳ phát triển của nền kinh tế. Ý thức được điều đó, từ năm 2021 đến nay, tỉnh Bắc Giang đã có những phát triển đáng nể trong hệ thống nơi ở cho lực lượng lao động nòng cốt là công nhân.

Tình trạng “thiếu hụt lao động” và “Nam tiến” có lẽ đã không còn xa lạ với các địa phương vùng lân cận các thành phố lớn. Tuy nhiên, chúng ta không thể trách người lao động khi họ mong muốn được đến nơi có nhiều cơ hội việc làm hơn, mức thu nhập cao hơn và có nhiều mô hình nhà ở hơn. Để đáp ứng mong muốn của người dân và củng cố kinh tế tỉnh nhà, Bắc Giang đã cho xây dựng hàng loạt dãy “nhà trọ đạt chuẩn” cho công nhân ở địa phương. Những khu nhà ở này không chỉ sạch sẽ, tiện nghi mà còn đáp ứng được các tiêu chí như vị trí thuận lợi di chuyển tới các nhà máy, xí nghiệp và tất nhiên giá thành phải hợp lý.

Từ năm 2021, Bắc Giang vẫn đang ở tình trạng có hơn 55 nghìn nhân công phải tự túc nơi ở vì không có sự hỗ trợ từ doanh nghiệp và địa phương. Dẫn đến việc họ phải ở chen lấn và thiếu tiện nghi trong các dãy trọ kém chất lượng và cũ kỹ. Việc sinh hoạt như vậy về lâu về dài có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ của nhân công, đặc biệt trong lúc có nhiều chủng virus mới lây lan như hiện nay.

Để giải quyết tình trạng trên có lẽ nhà ở xã hội là phương án khả thi nhất. Dự án nhà ở xã hội mang đến nhiều ưu đãi (miễn tiền sử dụng đất, giảm thuế VAT, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, đồng thời được vay vốn ưu đãi về lãi suất…), nên luôn được người dân mong ngóng. Nếu giải quyết được nhu cầu thật, người dân sẽ mua được nhà ở xã hội với giá rẻ hơn rất nhiều so với mua nhà thương mại.

Tuy nhiên, dự án nhà ở xã hội không thể thực hiện trong ngày một ngày hai mà nhu cầu của người dân lại đang tăng cao. Trong lúc chờ xử lý các thủ tục đất đai, đấu thầu và xây dựng hệ thống nhà ở xã hội thì có lẽ “nhà trọ tiêu chuẩn” là một lựa chọn hợp lý. Để níu chân người dân ở lại cống hiến cho địa phương và tạo điều kiện thuận lợi cho nhân công làm tốt công việc, các tỉnh khác cũng nên học hỏi mô hình “nhà trọ tiêu chuẩn” của Bắc Giang.

Dự án “nhà trọ an toàn” tuy đang thành công nhưng để phát triển hơn nữa thì có lẽ vẫn cần đến sự quan tâm và ủng hộ của các cấp có thẩm quyền. Cơ quan hành chính ở các huyện có thể tổ chức trưng cầu ý kiến người dân, xem ai cần thì hỗ trợ họ tìm nơi ở hoặc cho họ vào danh sách ưu tiên trong lúc đợi thiết lập thêm những hệ thống “nhà trọ an toàn khác”.

Bên cạnh đó, giá điện nước ở các cơ sở cung cấp nơi ở cho nhân công cũng nên được quan tâm, hỗ trợ. Phải làm sao cung cấp cho họ với mức giá ưu đãi nhất, tạo điều kiện cho cơ sở kinh doanh nhà ở phát triển và góp phần ổn định mức sống cho người lao động.

Một bước chuyển mình mang tới những giá trị tích cực cho cộng đồng không chỉ dựa vào chỉ đạo của Chính phủ mà cũng phụ thuộc phần nhiều vào ý thức, hành động của cả xã hội.

LS Lê