“Đừng kỳ vọng châu Á sẽ cứu thế giới vào năm 2023”

“Đừng kỳ vọng châu Á sẽ cứu kinh tế toàn cầu vào năm 2023”. Đó là tiêu đề được đưa ra trong bài nhận định được đăng tải trên tờ Asia Times trong bối cảnh bức tranh triển vọng kinh tế đầy ảm đạm của thế giới nói chung, châu Á nói riêng khi bước sang năm 2023.

Cuộc khủng hoảng kinh tế lớn nhất trong lịch sử năm 2008 gây ra hậu quả Khoảng 10.000 tỷ Đô la Mỹ tan biến, 30 triệu người thất nghiệp, hàng loạt ngân hàng phá sản.

Trung Quốc

Mặc dù thế giới đã trải qua một năm 2022 đầy khó khăn, nhưng năm 2023 vẫn được nhiều chuyên gia dự đoán có vẻ còn tồi tệ hơn. Trong khi đó, thế giới đều hướng về châu Á để tìm giải pháp, với tiền lệ được đặt ra vào năm 2008 khi Trung Quốc kéo nền kinh tế thế giới ra khỏi vực thẳm.

Theo Asia Times, thực tế là thế giới đang ở trong một tình thế rất khác so với năm 2008. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bắt đầu với làn sóng vỡ nợ của những người vay nặng lãi nhất trên thị trường nhà ở Mỹ, cụ thể là thị trường thế chấp dưới chuẩn, lan nhanh sang phần còn lại của thế giới thông qua kênh tài chính.

Trung Quốc đã xoay sở để giảm bớt tác động của cú sốc tài chính cũng như sự sụp đổ của các nền kinh tế phương Tây nhờ một chương trình kích thích khổng lồ ước tính khoảng 30% tổng sản phẩm quốc nội. Điều này khiến các biện pháp kích thích liên quan đến Covid của phương Tây trở nên nhạt nhòa.

Tuy nhiên, tia sáng tiềm năng từ châu Á đến nền kinh tế toàn cầu vào năm 2023 không còn đến từ các kích thích tài chính hay tiền tệ mà từ việc siết chặt chính sách Zero-Covid của Trung Quốc. Chính sách này rõ ràng đã cản trở tăng trưởng của nước này vào năm 2022 cũng như các năm 2020 và 2021 thông qua làn sóng dịch bệnh đầu tiên.

Việc Trung Quốc đột ngột dỡ bỏ chính sách không có COVID đã khiến nhiều nhà sản xuất công nghệ của nước này phải vật lộn để đối phó với sự gia tăng đột ngột của các ca nhiễm bệnh

Với tốc độ mở cửa nền kinh tế rất nhanh mà Trung Quốc hiện đang trải qua, có thể kỳ vọng tốc độ tăng trưởng GDP gần gấp đôi so với năm 2022 với tác động tích cực – nhưng vẫn vừa phải – đối với phần còn lại của thế giới.

Tuy nhiên thật không may, bất chấp sự thay đổi 180 độ mà chính phủ Trung Quốc gần đây đã thực hiện trong chính sách Covid của mình, không thể mong đợi Trung Quốc hay châu Á sẽ kéo thế giới khỏi tình trạng suy thoái và trở lại mục tiêu tăng trưởng như đã hướng tới.

Thực tế là sự thay đổi đột ngột trong các chính sách Covid giải thích tại sao người Trung Quốc phải mất một thời gian để đưa ra các quyết định tiêu dùng, đặc biệt là trong các dịch vụ và hàng hóa lâu bền, chưa kể đến nhà ở.

Ngoài xuất khẩu yếu kém và chu kỳ tài chính toàn cầu ngày càng xấu đi, niềm tin của người tiêu dùng Trung Quốc sẽ cần thời gian để phục hồi hoàn toàn, đặc biệt là do tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên cao và thu nhập khả dụng tăng trưởng chậm.

Tình trạng thất nghiệp tại Trung Quốc đang hết sức nghiêm trọng

Thêm vào những trở ngại, không gian tài chính của Trung Quốc hiện nhỏ hơn nhiều so với năm 2008 do nợ công tích lũy mạnh mẽ kể từ đó. Về mặt tiền tệ, dư địa cắt giảm lãi suất cũng bị hạn chế bởi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ rất hiếu chiến và lãi suất cao trên toàn cầu.

Nhìn chung, Trung Quốc sẽ có thể tăng trưởng 5,5% vào năm 2023 từ mức 3% trở xuống vào cuối năm hiện tại. Con số này khác xa so với mức 8% vào năm 2008 hay 8,1% vào năm 2021, sau đợt Covid đầu tiên.

Nói cách khác, sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với nền kinh tế toàn cầu sẽ bị hạn chế hơn so với những gì thế giới có thể mong đợi dựa trên việc mở cửa nhanh chóng nền kinh tế của nước này sau các chính sách nghiêm ngặt Zero-Covid.

Nam và Đông Nam Á

Chuyển từ Trung Quốc sang phần còn lại của châu Á, năm 2023 sẽ khó khăn hơn so với năm 2022. Tuy nhiên, điều này đặc biệt tích cực đối với hầu hết các quốc gia Đông Nam Á, chưa cần nói đến Ấn Độ, quốc gia được các chuyên gia dự đoán sẽ tiến lên vị trí thứ ba thế giới, chỉ sau Mỹ và Trung Quốc vào năm 2023.

Điều này là nhờ vào hiệu ứng rất tích cực sau làn sóng Covid mạnh mẽ vào năm 2021 và việc mở cửa các nền kinh tế châu Á khỏi các hạn chế của Covid.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam dự báo, tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp tiếp tục gặp khó khăn, đơn hàng sẽ tiếp tục bị cắt giảm có thể hết quý I, thậm chí quý II/2023 dẫn đến nhiều người lao động tiếp tục bị thiếu, mất việc làm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thu nhập, đời sống.

Tuy nhiên, cả hai yếu tố này sẽ không còn hiện diện vào năm 2023 khi lãi suất sẽ cao hơn nhiều sau khi các ngân hàng trung ương châu Á đã cố gắng chạy theo Fed, mặc dù nhìn chung là nhẹ nhàng hơn nhiều.

Ngoài ra, phần lớn lạm phát mà các khoản trợ cấp năng lượng và lương thực đã cố gắng giảm thiểu vào năm 2022 có thể xuất hiện vào năm 2023 do các nền kinh tế châu Á không còn có thể gánh chịu chi phí tài chính của các khoản trợ cấp đó.

Về mặt tích cực, đầu tư nước ngoài dự kiến sẽ tiếp tục chảy vào Đông Nam Á và Ấn Độ vào năm 2023 khi chuỗi cung ứng tiếp tục cải tổ ngay cả sau khi Trung Quốc mở cửa, nhưng lượng đầu tư có thể sẽ vừa phải hơn.

Nhìn chung, các nền kinh tế Đông Nam Á, cũng như Ấn Độ, dự kiến sẽ giảm tốc vào năm 2023, điều này sẽ làm lu mờ thêm tác động tích cực đối với phần còn lại của thế giới khi Trung Quốc mở cửa trở lại sau chính sách Zero-Covid, theo Asia Times.

Tuệ Ngô