Cột mốc “đỉnh cao lịch sử”
Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có chuyến thăm 3 nước châu Âu đồng thời tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN – EU. Nhân sự kiện này, hàng loạt trang báo uy tín và chuyên gia kinh tế – châu Âu đều đã có bài viết cùng chung nhận định “Việt Nam là đối tác phát triển bền vững của EU và là cầu nối quan trọng cho hợp tác chiến lược giữa EU với ASEAN”.
Trang La Città Futura của Italy đã đăng bài viết với tiêu đề “Việt Nam, cầu nối quan trọng cho hợp tác chiến lược giữa EU với ASEAN.” Trong đó bài viết đặc biệt nhấn mạnh Hội nghị cấp cao ASEAN-EU, được tổ chức tại thủ đô Brussels (Bỉ) vào ngày 14/12, là sự kiện cấp cao đầu tiên giữa hai khối nhân kỷ niệm 45 năm Cộng đồng Kinh tế châu Âu (tiền thân của EU) thiết lập quan hệ chính thức với ASEAN.
Theo La Città Futura, trong bức tranh tổng thể đó, với bước tiến vượt bậc về hợp tác song phương với EU thời gian gần đây, Việt Nam đang trở thành một cầu nối rất quan trọng và hiệu quả, góp phần tăng cường các cơ chế hợp tác chung giữa ASEAN với EU. Trước hết, việc Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU (EVFTA) được ký kết và có hiệu lực đang tạo động lực mạnh mẽ cho các hoạt động trao đổi kinh tế, thương mại giữa hai bên, đồng thời được xem là hình mẫu để EU tiếp tục mở rộng triển khai với toàn bộ khu vực ASEAN.
Dù chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, kim ngạch thương mại Việt Nam-EU thời gian qua vẫn tăng trưởng ấn tượng. Kim ngạch thương mại hai chiều trong 8 tháng năm 2022 đạt 42,4 tỷ USD, tăng 14,85% so với cùng kỳ năm 2021. Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang hầu hết các thị trường EU đều ghi nhận sự chuyển dịch tích cực. Cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vào EU có xu hướng mở rộng và đa dạng hóa.
Nhiều mặt hàng từ EU cũng được tăng cường nhập khẩu vào Việt Nam. EU hiện cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 5 tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký 27,6 tỷ USD. Riêng 8 tháng năm 2022, tổng vốn đăng ký đầu tư của EU tại Việt Nam đạt 2,2 tỷ USD, tăng 69,6% so với cùng kỳ năm 2021. Việt Nam đã tiếp nhận được nguồn đầu tư chất lượng cao từ EU với những dự án có công nghệ tiên tiến, tạo ra những giá trị và lợi ích chung cho cộng đồng doanh nghiệp hai bên.
Cùng với tăng cường trao đổi kinh tế-thương mại, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm trong ứng phó với biến đổi khí hậu cũng là lĩnh vực trụ cột, được cả Việt Nam và EU quan tâm thúc đẩy. Dù là quốc gia đang phát triển, Việt Nam vẫn đặt ưu tiên cao và quyết tâm thực hiện thành công các cam kết tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), phấn đấu đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Bên cạnh đó, Việt Nam và EU đang tích triển khai các sáng kiến hợp tác về chuyển đổi năng lượng xanh và năng lượng bền vững. Với sự điều phối của Anh và EU, quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng (JETP) với Việt Nam đang được Nhóm các nước công nghiệp phát triển nhất thế giới (G7) xem xét thiết lập. Việt Nam đã xây dựng các đầu mối chính trị cũng như cấp kỹ thuật cho việc triển khai sáng kiến này.
Cùng chung nhận định, trang mạng The Brussels Times của Bỉ nêu rõ trong quan hệ với ASEAN, EU thể hiện vai trò là đối tác phát triển tin cậy, cùng hướng tới mục tiêu tham vọng là đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng của hai khu vực và toàn cầu. Trong quá trình này, Việt Nam trở thành đối tác quan trọng trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu và khu vực mới nổi.
Chính phủ Việt Nam đặc biệt chủ trương nâng cao chất lượng và hiệu quả của nguồn vốn FDI vào Việt Nam, ưu tiên các dự án thân thiện với môi trường, có công nghệ tiên tiến. Bước phát triển này mở ra những cơ hội hợp tác mới cho các doanh nghiệp EU và Việt Nam. Với nhiều điểm tương đồng về ý chí chính trị và lợi ích chiến lược, Việt Nam và các nước thành viên EU có nhiều tiềm năng để thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ và hiệu quả hơn.
Trong phạm vi khu vực, Việt Nam và EU đang hướng tới việc phối hợp mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng khác. Trong đó, nhiều chiến lược của EU mới được công bố, như Chiến lược hợp tác với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Cửa ngõ Toàn cầu, La bàn chiến lược… đều thể hiện sự coi trọng của EU về vai trò của khu vực ASEAN và châu Á nói chung. Với tư cách là những đối tác chiến lược, Việt Nam và EU cam kết sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ trên cơ sở cùng có lợi, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên toàn thế giới.
Đặc biệt, Giám đốc Phòng Thương mại Bỉ Vlaams-Brabant, Daniel Vandenberghe khẳng định Việt Nam là thị trường tiềm năng và các doanh nghiệp Bỉ nói riêng cũng như các doanh nghiệp châu Âu cần đa dạng hóa thị trường, hướng đến cả khu vực Đông Nam Á.
Đầu tư phát triển hạ tầng và dịch vụ cảng biển tại Việt Nam nhiều năm, ông Marc Stordiau, Giám đốc điều hành Công ty Đầu tư và xây dựng cảng biển quốc tế (IPEI) của Bỉ cho biết, thời gian tới sẽ đẩy mạnh xuất khẩu hàng Việt sang châu Âu, đặc biệt là các mặt hàng nông sản là thế mạnh của Việt Nam.
Quan hệ Việt Nam-EU hiện được đánh giá là đang ở mức cao lịch sử. Từ chỗ là một nước nhận viện trợ, đến nay Việt Nam đã trở thành một nước đối tác bình đẳng và cùng có lợi.
Ngoài ra, Thượng nghị sỹ Andries Gryffroy, Phó Chủ tịch thứ nhất Thượng viện Bỉ cũng có phát biểu trên trang The Brussels Times cho rằng Việt Nam có vị trí địa chiến lược quan trọng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Nền kinh tế Việt Nam hiện là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng và giá trị kinh tế của ASEAN với nhiều lợi thế như môi trường vĩ mô ổn định, nền kinh tế năng động, thị trường tiêu dùng ngày càng rộng mở, nền chính trị ổn định, nhất quán trong chính sách đầu tư phát triển kinh tế, do đó, Việt Nam có vai trò quan trọng trong quan hệ giữa ASEAN và EU.
Nhấn mạnh vai trò cầu nối của Việt Nam giữa ASEAN và EU, ông Jeroen Cooreman, Vụ trưởng phụ trách quan hệ song phương, Bộ Ngoại giao Bỉ cho biết trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN-EU, phái đoàn Việt Nam do Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu, cam kết thực hiện định hướng của Việt Nam về phát triển năng lượng tái tạo, phát triển xanh và bền vững, chuyển đổi số…
Bảo Trâm