Chủ tịch nước: Chấm dứt tình trạng bán thầu khi làm cao tốc Bắc-Nam

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhận định, tình trạng bán thầu, thất thoát sẽ làm cho chất lượng công trình không đảm bảo, làm cho chủ trương đầu tư cao tốc Bắc – Nam phía Đông chậm tiến độ, không hiệu quả. 

Chiều 6/1, thảo luận về chủ trương Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho biết, Dự án đường cao tốc Bắc Nam đã từng được đưa ra thảo luận tại nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV. Theo đó, đã chỉ đạo triển khai nhiều công trình, nhiều đoạn (Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn; đoạn Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa đang triển khai, một số đoạn khác đã được triển khai; đoạn Trung Lương – Mỹ Thuận – Cần Thơ đang triển khai, sắp tới đoạn Trung Lương-Mỹ Thuận dài gần 100km sẽ khánh thành vào trước hoặc sau Tết.

Theo Chủ tịch nước, hiện còn 756 km đang triển khai và trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều trở ngại do dịch Covid-19, doanh nghiệp, nhà đầu tư đều khó khăn, do đó phải chuyển sang hình thức đầu tư NSNN tập trung để sớm hoàn thành toàn tuyến cao tốc Bắc Nam từ Lạng Sơn đến mũi Cà Mau.

Để đẩy nhanh tiến độ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị cần làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư, bởi các nước chuẩn bị đầu tư từ 3 – 5 năm, còn chúng ta do nhu cầu cấp bách chỉ làm trong thời gian ngắn. Trong đó, cần đặc biệt chú ý đến công tác giải phóng mặt bằng. “Làm sao đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân trong vùng giải tỏa, làm tốt công tác tái định cư. Nơi ở mới phải bằng hoặc tốt hơn nơi cũ”, Chủ tịch nước lưu ý.

Chủ tịch nước cũng đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu không được để thất thoát, lãng phí khi triển khai dự án. Ban Quản lý các dự án phải đấu thầu tìm được những đơn vị thi công đủ năng lực, chấm dứt tình trạng bán thầu.

“Chúng ta đã biết nhiều đơn vị nhờ có quan hệ nhận được thầu rồi bán thầu, một số gói bị bán thầu, làm giảm chất lượng công trình do hao hụt định mức đầu tư. Đây là kinh nghiệm sâu sắc”, Chủ tịch nước nhấn mạnh, đồng thời đề nghị phải làm tốt hơn công tác kiểm toán, giám sát, thanh tra, kiểm tra; không được buông lỏng, không để thi công mà không làm đúng thiết kế để chống thất thoát, đưa kiểm toán vào ngay từ đầu để kiểm tra đơn giá, định mức.

Đặc biệt, muốn làm nhanh, theo Chủ tịch nước phải có cơ chế đặc thù. “Tôi đồng ý với ý kiến của Chủ tịch Quốc hội nếu như giao cho địa phương thì khả năng kết nối kém hơn, tiến độ thi công khó nhanh. Do đó, Chính phủ và Bộ GTVT chịu trách nhiệm trước Quốc hội để đẩy nhanh tiến độ, chất lượng. Tạo điều kiện tốt nhất để triển khai tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế trên cơ sở giảm giá dự toán”, Chủ tịch nước nêu quan điểm.

Chủ tịch nước cho rằng, chúng ta đang tung ra gói kích thích chưa từng có (15 – 16 tỉ USD). Số tiền này phải đưa vào công trình, đúng người đúng việc, phát huy tác dụng. Nếu để thất thoát qua trung gian, đầu tư không hiệu quả sẽ gây ra lạm phát.

“Việc làm cao tốc Bắc – Nam đang diễn ra và các đoạn còn lại là cần thiết. Mong Quốc hội thông qua chủ trương này. Nhân đây tôi mong muốn, Chính phủ và Bộ GTVT cần có quy chế tốt hơn nữa, chặt chẽ hơn quản lý cao tốc để phát huy hiệu quả, đặc biệt sớm hoàn thành triển khai thu phí không dừng. Tôi tin rằng với sự cố gắng chung của các cấp, các ngành và địa phương, chủ trương này sẽ được thực hiện thành công”, Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Theo quy hoạch, tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông dài 2.063 km, đến nay đã đưa vào khai thác 478 km, đang đầu tư 829 km, còn lại 756 km chưa đầu tư.

Giai đoạn 2021 – 2025, Chính phủ đề xuất đầu tư 729 km trên các đoạn Bãi Vọt (Hà Tĩnh) – Cam Lộ (Quảng Trị), Quảng Ngãi – Nha Trang và Cần Thơ – Cà Mau, chia thành 12 dự án thành phần có thể vận hành khai thác độc lập. 27 km còn lại gồm: đoạn Hòa Liên – Túy Loan triển khai theo dự án riêng và cầu Cần Thơ 2 đầu tư sau 2025.

Tổng mức đầu tư cho dự án khoảng 146.990 tỷ đồng, giai đoạn 2021 – 2025, bố trí khoảng 119.666 tỷ đồng, Quốc hội đã bố trí 47.169 tỷ đồng, phần còn thiếu (khoảng 72.497 tỷ đồng) Chính phủ kiến nghị cân đối từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội và từ nguồn vốn NSNN đã bố trí cho ngành giao thông vận tải trong giai đoạn 2021 – 2025. Giai đoạn 2026 – 2030 bố trí khoảng 27.324 tỷ đồng (gồm chi phí dự phòng và chi phí bảo hành công trình)

Dự án cần khoảng 3 năm để khởi công và khoảng 2 – 3 năm để thi công, khả năng đến năm 2026  hoàn thành toàn tuyến.

Tùng Lâm