Chiến sự Campuchia – Thái Lan: Đàm phán ngừng bắn đầy thử thách tại Kuala Lumpur
Ngày 28/7, quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai và Thủ tướng Campuchia Hun Manet sẽ đến Malaysia tham gia các cuộc đàm phán quan trọng về cuộc xung đột biên giới kéo dài giữa hai quốc gia Đông Nam Á. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của cuộc đối thoại này là các điều kiện ngừng bắn nghiêm ngặt mà Thái Lan yêu cầu.
Từ ngày 24/7, giao tranh dữ dội giữa quân đội Campuchia và Thái Lan đã diễn ra tại khu vực biên giới, đặc biệt là xung quanh Preah Vihear. Cả hai bên đều sử dụng vũ khí hạng nặng, dẫn đến ít nhất 33 người thiệt mạng, và hơn 200.000 người dân phải sơ tán khỏi khu vực chiến sự. Việc sử dụng vũ khí tầm xa đã khiến cuộc xung đột này trở thành một trong những cuộc giao tranh nghiêm trọng nhất giữa hai nước trong hơn một thập kỷ qua.
Trong bối cảnh đó, Thái Lan đã đưa ra các yêu cầu nghiêm ngặt đối với Campuchia trước khi đồng ý ngừng bắn. Quyền Thủ tướng Thái Lan, ông Phumtham Wechayachai, khẳng định rằng Bangkok sẵn sàng đối thoại nhưng chỉ khi Campuchia thể hiện thành ý, đặc biệt là trong việc rút vũ khí hạng nặng khỏi biên giới để tránh đe dọa dân thường Thái Lan. Lý do Thái Lan đưa ra yêu cầu này là vì lo ngại về sự thiếu cam kết của Campuchia trong các thỏa thuận trước đây, khi các lần ngừng bắn trước đó không được duy trì.
Thái Lan đã đặt ra một loạt điều kiện trước khi đồng ý tham gia đàm phán ngừng bắn. Phumtham Wechayachai yêu cầu Campuchia cam kết không bội ước và rút vũ khí tầm xa khỏi khu vực biên giới. Thái Lan lo ngại rằng sự hiện diện của các lực lượng quân sự Campuchia và vũ khí hạng nặng sẽ tiếp tục tạo ra mối đe dọa đối với an ninh và sự ổn định khu vực.
Bên cạnh đó, Thái Lan cũng cáo buộc Campuchia từng đề nghị ngừng bắn nhưng không giữ lời trong quá khứ, điều này đã tạo ra sự thiếu niềm tin từ phía Bangkok đối với các cam kết của Phnom Penh. Quyền Thủ tướng Thái Lan cho rằng, quân đội Thái Lan sẽ tiếp tục bảo vệ đất nước và không thể dừng các hoạt động quân sự cho đến khi mối đe dọa từ phía Campuchia được vô hiệu hóa.
Cuộc đàm phán giữa Thái Lan và Campuchia sẽ diễn ra tại Kuala Lumpur vào tối 28/7, dưới sự trung gian của Malaysia – nước chủ tịch ASEAN 2025. Cả hai bên đều có hy vọng rằng các cuộc đàm phán sẽ mở ra một cơ hội hòa bình sau những ngày tháng căng thẳng. Tuy nhiên, thách thức lớn là các điều kiện ngừng bắn mà Thái Lan đặt ra, đặc biệt là yêu cầu rút vũ khí hạng nặng của Campuchia.
Malaysia, với vai trò trung gian, đã được cả hai quốc gia tin tưởng, và là một trong những diễn viên quan trọng giúp hạ nhiệt căng thẳng trong khu vực. Bộ Ngoại giao Thái Lan cho biết, Malaysia sẽ giúp các bên tìm ra một giải pháp hòa bình, tuy nhiên, Thái Lan vẫn kiên quyết bảo vệ chủ quyền và sẽ không dễ dàng nhượng bộ.
Phái đoàn Thái Lan đến Malaysia sẽ bao gồm các quan chức cấp cao như Ngoại trưởng Maris Sangiampongsa và Thứ trưởng Quốc phòng Natthapon Nakpanich. Phía Campuchia, mặc dù chưa công bố chính thức, dự kiến cũng sẽ cử các đại diện cấp cao tham gia để thảo luận về các vấn đề liên quan đến biên giới và ngừng bắn.
Bất chấp những khó khăn trong việc đàm phán, việc tìm ra một giải pháp hòa bình là điều cần thiết để tránh xung đột kéo dài. Các cuộc họp sẽ tập trung vào việc xác định các con đường hướng đến việc tái lập hòa bình và kiềm chế leo thang chiến sự.
Để đạt được điều này, cả hai quốc gia sẽ phải thể hiện thiện chí và cam kết thực tế. Thái Lan, dù khẳng định muốn hòa bình, cũng sẽ tiếp tục yêu cầu Campuchia chứng minh hành động thực tế, không chỉ qua lời nói, mà qua những bước đi cụ thể, như rút vũ khí hạng nặng và đảm bảo an ninh cho dân thường tại khu vực biên giới.
Một yếu tố quan trọng khác là vai trò của các tổ chức quốc tế và các quốc gia lớn như Mỹ, Liên Hợp Quốc, trong việc tạo áp lực ngoại giao để thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn và đảm bảo tuân thủ các cam kết đã được ký kết.
Cuộc đàm phán sắp tới tại Kuala Lumpur sẽ là cơ hội để Campuchia và Thái Lan giải quyết những bất đồng lâu dài liên quan đến biên giới. Tuy nhiên, với lịch sử căng thẳng và sự thiếu tin tưởng lẫn nhau, những thách thức mà hai bên phải đối mặt không hề nhỏ.
Dù các bên đều bày tỏ thiện chí trong việc đạt được hòa bình, thì các yêu cầu nghiêm ngặt của Thái Lan, đặc biệt là yêu cầu rút vũ khí hạng nặng và cam kết ngừng bắn vô điều kiện, vẫn sẽ là rào cản lớn. Thời gian sẽ trả lời liệu rằng cuộc đối thoại này có thể mở ra một thời kỳ hòa bình mới cho khu vực, hay chiến sự sẽ tiếp tục đẩy khu vực Đông Nam Á vào một cuộc xung đột quân sự kéo dài.
Thảo Nguyên
