ChatGPT và câu chuyện ghê rợn về đạo đức
ChatGPT là một ứng dụng tương tác tự động với người dùng (chatbot) do công ty OpenAI phát triển, mới ra đời khoảng 2 tháng đã thu hút hơn 10 triệu người dùng, được coi là tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới. Truyền thông quốc tế nói đây là chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) tốt nhất đang phổ cập cho đại chúng.
Theo những gì được thảo luận thì thế giới đang bị thách thức bởi con AI siêu đẳng này. Nó có thể trả lời tất cả những gì bạn hỏi, chi tiết, tường tận và nhanh chóng chưa từng thấy. Nó thách thức các thầy giáo bằng việc giúp học sinh làm mọi loại bài tập. Nó viết cho bạn các bản luận văn, các bài diễn văn, các bản báo cáo và thư từ gửi cho khách hàng hoặc người yêu của bạn. Nó có thể viết báo, viết truyện, làm thơ, soạn nhạc và nhiều thứ khác thay cho lao động trí óc của bạn.
Tuy nhiên, Báo TIME vừa phanh phui câu chuyện rùng rợn về mặt trái của “ngành công nghiệp” huấn luyện AI của công ty OpenAI. Công ty này thu thập hàng chục vạn đoạn dữ liệu rồi gửi đến một đối tác gia công phần mềm họ thuê ở châu Phi, đối tác này sử dụng lực lượng lao động với tiền công rẻ mạt (từ hơn 1 đô la đến dưới 2 đô la một giờ) để thực hiện việc đọc và dán nhãn nhằm huấn luyện AI “làm cho ChatGPT ít độc hại hơn”. Dữ liệu đó bao gồm văn bản, âm thanh, hình ảnh và video được lấy từ những nơi “tối tăm nhất của Internet”.
Đó là những thứ man rợ và đồi bại, bao gồm các vụ giết người, tra tấn, hãm hiếp, tự tử, loạn luân, lạm dụng tình dục trẻ em… Họ liên tục dùng phương pháp như vậy dạy cho AI ngày này qua ngày khác để nó nhận biết ý nghĩa của từng thứ (nhằm không cung cấp cho cho người dùng khi có yêu cầu liên quan).
Để cho những con AI “có đạo đức”, chủ của chúng phải đẩy hàng chục ngàn con người vào môi trường vô đạo đức khi phải tiếp xúc hàng ngày hàng giờ với những thứ ghê rợn bệnh hoạn. Mỗi ngày, mỗi công nhân phải đọc từ 150 đến 250 đoạn văn, mỗi đoạn từ 100-1000 từ kèm những hình ảnh ghê rợn nói trên. Rất nhiều người trong số những công nhân này phải chịu chấn thương tâm lý, khủng hoảng tinh thần không thể chịu nổi nhưng bắt buộc phải làm vì miếng cơm manh áo.
ChatGPT vẫn đang vận hành trên nền tảng tập trung như các Big Tech khác. Nhưng nó giải quyết cuộc khủng hoảng đạo đức trên không gian mạng bằng con đường phi đạo đức.
Hoàng Hải Vân
