Bức tranh “u ám” của Trung Quốc

Mới đây trang Eurasia vừa trích dẫn dữ liệu kinh tế của Trung Quốc cho thấy tình hình kinh tế của quốc gia tỷ dân không mấy khả quan. Diễn biến như vậy chắc chắn sẽ tạo áp lực lên đà phục hồi kinh tế trong quý IV năm nay, kéo tụt tăng trưởng kinh tế cả năm.

Theo Bloomberg, một cuộc khảo sát hơn 500 công ty của các nhà kinh tế của Standard Chartered Plc cho thấy chỉ số kỳ vọng đã chậm lại và hầu hết mọi chỉ số khác về điều kiện đối với các công ty nhỏ hơn đều ở mức âm.

Về tiêu dùng, trong tháng 10, tổng doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng trong nước là 4.027,1 tỷ RMB, giảm 0,5% so với cùng kỳ năm ngoái và 0,68% so với tháng trước, đảo ngược xu hướng tăng trước đó và thấp hơn đáng kể so với kỳ vọng của thị trường (tăng 0,7%). Trong số đó, doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng ngoài ô tô đạt 3.657,5 tỷ NDT, giảm 0,9%.

Trước đó, chỉ số này đã tăng khoảng 2,5% so với cùng kỳ vào tháng 9. Trong 10 tháng đầu năm nay, tổng mức bán lẻ hàng hóa tiêu dùng trong nước là 36.057,5 tỷ NDT, tăng 0,6% so với cùng kỳ năm ngoái; Chúng bao gồm doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng khác ngoài ô tô, lên tới 32.370,2 tỷ RMB, tăng 0,5%. So với giá trị trước đó vào tháng 9, nó đã giảm 0,1 điểm phần trăm.

Các nhà nghiên cứu tại ANBOUND chỉ ra rằng, tốc độ tăng trưởng tiêu dùng so với cùng kỳ năm ngoái quay trở lại mức tăng trưởng âm trong tháng 10 là một tín hiệu rất tiêu cực, cho thấy tiêu dùng trong nước đang tiếp tục suy giảm dưới tác động lặp đi lặp lại của đại dịch COVID-19. Kể từ khi virus corona mới bùng phát ở Trung Quốc vào năm 2020, việc tiêu thụ đặc biệt bị hạn chế do những hạn chế đối với việc di chuyển của người dân.

Trong ba năm qua, tiêu dùng tiếp tục trì trệ, doanh nghiệp đóng cửa ngày càng nhiều và kỳ vọng thu nhập của người dân ngày càng giảm. Dưới những đòn giáng lặp đi lặp lại, tình trạng tiêu thụ ì ạch đã chuyển từ tình trạng chững lại tạm thời trong quá khứ sang xu hướng suy giảm “cố định”. Xem xét sự đóng góp của tiêu dùng cho nền kinh tế, có thể lập luận rằng sự hỗ trợ lớn nhất này cho nền kinh tế Trung Quốc đã trở nên yếu đi.

Theo Eurasia, dữ liệu đầu tư cũng vẽ nên một bức tranh ảm đạm. Từ tháng 1 đến tháng 10, đầu tư tài sản cố định quốc gia (không bao gồm hộ gia đình nông thôn) là 47.145,9 RMB, tăng 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Tốc độ tăng trưởng này là tốc độ tăng trưởng đầu tư tích lũy thấp thứ hai từ đầu năm đến nay, chỉ cao hơn mức 5,7% được ghi nhận trong tháng 1-tháng 7. Cần lưu ý rằng 7 tháng đầu năm nay Trung Quốc chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của đại dịch.

Đáng chú ý, trong 10 tháng đầu năm, đầu tư tài sản cố định tư nhân là 25.841,3 tỷ NDT (chiếm 54,8% đầu tư quốc gia, giá trị thấp nhất kể từ đầu tư tư nhân), tăng 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi đầu tư do nhà nước kiểm soát tăng tăng 10,8% theo năm.

Tốc độ tăng trưởng đầu tư tư nhân tiếp tục giảm, và khoảng cách với tốc độ tăng vốn đầu tư do nhà nước kiểm soát trong cùng thời kỳ ngày càng nới rộng. Về loại hình đăng ký, đầu tư tài sản cố định của các doanh nghiệp trong nước tăng 6,0% so với cùng kỳ năm ngoái và đầu tư tài sản cố định của các doanh nghiệp Hồng Kông, Macao và Đài Loan tăng 2,3%. Trong khi đó, đầu tư tài sản cố định của doanh nghiệp nước ngoài giảm 3,0%. Điều này có nghĩa là mặc dù số lượng đầu tư nước ngoài mà Trung Quốc thu hút tiếp tục tăng, nhưng đầu tư tài sản cố định của các công ty nước ngoài đã giảm.

Về ngoại thương, nhu cầu thị trường bên ngoài chậm lại có thể gây trở ngại cho hoạt động xuất khẩu lạc quan trước đây của Trung Quốc. Từ năm 2020, xuất khẩu là yếu tố quan trọng thúc đẩy nền kinh tế đất nước duy trì tăng trưởng. Thế giới bị đình trệ sản xuất do đại dịch khiến các đơn hàng chuyển sang Trung Quốc, khi nước này đã sản xuất trở lại. Năm 2021, xuất nhập khẩu hàng hóa của Trung Quốc tăng 21,4% so với cùng kỳ năm ngoái; Trong số đó, xuất khẩu đạt 21,7 nghìn tỷ RMB, tốc độ tăng trưởng hàng năm là 21,2%.

Tuy nhiên, lực kéo xuất khẩu năm nay thấp hơn đáng kể. Khi nhu cầu thị trường quốc tế chậm lại do lãi suất của Mỹ cao hơn và lạm phát cao, suy thoái kinh tế ở các nền kinh tế tiên tiến sẽ làm giảm nhu cầu, ảnh hưởng đến xuất khẩu của Trung Quốc. Trong 10 tháng đầu năm 2022, xuất nhập khẩu hàng hóa của Trung Quốc tăng 9. 5% theo năm (giảm một nửa tốc độ tăng trưởng cùng kỳ năm trước) và xuất khẩu tăng 13% theo năm. Nhu cầu bên ngoài và xuất khẩu tăng chậm hơn sẽ ảnh hưởng đến sự phục hồi kinh tế trong năm nay.

Về sản xuất công nghiệp, trong tháng 10, giá trị tăng thêm của các ngành trên quy mô định mức tăng 5,0% so với cùng kỳ năm ngoái (tháng 9 là 6,3%). Xét từ góc độ hàng tháng, trong tháng 10, giá trị gia tăng của các ngành trên quy mô được chỉ định đã tăng 0,33% so với tháng trước.

Từ tháng 1 đến tháng 10, giá trị gia tăng của các ngành trên quy mô được chỉ định tăng 4,0% so với cùng kỳ năm ngoái. Xét theo loại hình kinh tế, trong cùng tháng, giá trị tăng thêm của khu vực doanh nghiệp do Nhà nước kiểm soát tăng 4,4% so với cùng kỳ năm trước; doanh nghiệp cổ phần tăng 5,9%, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp đầu tư Hồng Kông, Macao, Đài Loan tăng 2,0%; Khu vực kinh tế tư nhân tăng trưởng 3,1%. Điều đáng chú ý là quá trình leo thang tăng trưởng công nghiệp trong nước của đất nước, bắt đầu từ mức thấp nhất vào tháng 4 năm nay.

Có những yếu tố tiêu cực rõ ràng ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc. Tác động lặp đi lặp lại của đợt bùng phát COVID-19 là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất. Mặt khác, sự suy thoái liên tục của thị trường bất động sản, đầu tư yếu kém và tích tụ rủi ro nói chung cũng đã làm suy yếu nền kinh tế đô thị và dần dần kéo các ngân hàng xuống dốc.

Hơn nữa, sự suy giảm nhu cầu bên ngoài do nhiều yếu tố đang dần làm suy yếu vai trò của xuất khẩu trong việc thúc đẩy nền kinh tế. Tháng 10 là tháng đầu tiên của quý 4 năm 2022 và các tín hiệu kinh tế được đưa ra vào đầu quý là tiêu cực, đây chắc chắn là một đòn giáng mạnh vào kỳ vọng của thị trường về nỗ lực tăng cường ổn định tăng trưởng trong quý đó.

Tuệ Ngô