WSJ: Đảng Cộng Hoà nhận tiền Trung Quốc để Mỹ rút quân sự tại Biển Đông
Một vụ bê bối chính trị về quan hệ của chính trị gia Mỹ đang được dư luận Hoa Kỳ đặc biệt chú ý, liên quan trực tiếp đến ông Shawn Steel, nhân vật cấp cao của Đảng Cộng Hòa tại California, “mở đường” để các giới chức Trung Quốc tiếp cận Tổng Thống Donald Trump và các giới chức cao cấp đảng Cộng Hòa gây ảnh hưởng khiến “giảm hiện diện quân sự của Hoa Kỳ tại Biển Đông”.
Hôm 23/6, tờ báo The Wall Street Journal (WSJ) tiết lộ trong bài viết “Các nhà tài trợ chính trị liên quan đến Trung Quốc dành được quyền tiếp cận Tổng Thống Donald Trump và đảng Cộng Hòa” (Political Donors Linked to China Won Access to Trump, GOP), rằng ông Shawn Steel chính là người mở đường cho các giới chức Trung Quốc và người Mỹ gốc Hoa tiếp cận Tổng Thống Donald Trump và các giới chức cao cấp đảng Cộng Hòa.
Theo đó hàng trăm ngàn đô la ủng hộ chính trị đã mở các cánh cửa ở Washington cho các giới chức Trung Quốc tiếp cận Tổng thống Trump.
Nỗ lực này đã thành công trong việc giành quyền tiếp cận những người liên quan, giúp họ gặp tổng thống hoặc những người đứng đầu trong đảng Cộng hòa tại các buổi gây quỹ hoặc tại cuộc họp nội bộ của lãnh đạo đảng Cộng hòa. Bài viết tiết lộ chuyện Trung Quốc tìm cách xâm nhập vào chính trường Hoa Kỳ, thu thập thông tin về các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và ảnh hưởng đến việc hoạch định chính sách. Một số người liên quan đã làm việc chặt chẽ với bộ máy an ninh quốc gia của Trung Quốc, bao gồm các tổ chức liên kết với quân đội của họ.
Wall Street Journal đã tổng hợp các chi tiết về những nỗ lực từ hồ sơ tài chính của chiến dịch tranh cử, trên các trang web của chính phủ Trung Quốc và hồ sơ của phía Hoa Kỳ, cũng như thông qua các cuộc phỏng vấn với những người liên quan.
Ông Shawn Steel có văn phòng ở Seal Beach, trước đây là chủ tịch đảng Cộng Hòa California, là ủy viên Ủy Ban Trung Ương Đảng Cộng Hòa Toàn Quốc (RNC) từ năm 2008, và là thành viên ủy ban điều hành RNC từ năm 2018. Ông từng thành công trong chiến dịch bãi nhiệm Thống Đốc Gray Davis (Dân Chủ) năm 2003.
Một trong những mục đích của các nhà tài trợ gốc Trung Quốc là gây ảnh hưởng để Hoa Kỳ “giảm hiện diện quân sự của Hoa Kỳ tại Biển Đông,” theo bài báo.
Có bốn người Trung Quốc là khách của ông Shawn Steel tham dự một sự kiện đặc biệt của đảng Cộng Hòa, chỉ dành riêng cho khách được mời, được tổ chức ở San Diego hồi Tháng 5/2017, tức chỉ bốn tháng sau khi ông Trump nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ. Buổi họp này giới lãnh đạo đảng Cộng Hòa gặp nhau để bàn bạc về chiến lược trong tương lai.
Theo WSJ, nội dung buổi họp ở San Diego là các lãnh đạo đảng Cộng Hòa bàn về chiến lược tranh cử và một số vấn đề chính trị khác. Khách mời của ông Steel là những người làm việc và có quan hệ với lãnh đạo Trung Quốc.
Cả bốn người này đều gốc Trung Quốc, trong đó có một người là công dân Mỹ và một là thường trú nhân (thẻ xanh) tại Mỹ, và ông này thành lập một tổ chức ủng hộ Tổng Thống Donald Trump là “Chinese Americans for Trump” và hoạt động trong các nhóm người Hoa tại Mỹ ủng hộ Bắc Kinh. Hai người còn lại là công dân Trung Quốc làm việc trong chính quyền nhà nước.
Phản ứng của đảng Cộng Hòa
Trả lời phỏng vấn của WSJ, Đảng Cộng hòa (RNC) cho biết họ đã chỉ thị ông Shawn Steel chấm dứt mối quan hệ với những người Trung Quốc được đề cập trong bài viết.
“Điều quan trọng là phải làm tất cả những gì có thể được để bảo vệ nền tảng chính trị của đất nước khỏi sự can thiệp bất hợp pháp của ngoại quốc,” RNC trả lời các câu hỏi của WSJ.
RNC cũng cho biết sẽ không hoàn trả các khoản tiền đóng góp cho quỹ tranh cử của tổng thống và tài trợ cho các thành viên khác vì ủy ban không tin rằng họ vi phạm luật tài trợ tranh cử.
Phản ứng của ông Shawn Steel
Trả lời WSJ, ông Shawn Steel nói, nếu cho rằng ông hỗ trợ cho bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc, đó sẽ là một sự “giả dối, phỉ báng, và xúc phạm”. Tuy nhiên, theo tờ báo, ông đã không trả lời các câu hỏi cụ thể.
Ông Shawn Steel cho biết: “Tôi không gom tiền hoặc nhận tài trợ của bất người người ngoại quốc nào.”
“Bất cứ ai gặp tổng thống họ luôn luôn được Sở Mật Vụ điều tra một cách cẩn thận,” chồng của chủ tịch Hội Đồng Giám Sát Orange County cho biết thêm. “Tôi làm việc cùng với RNC và những thành viên khác để cảnh báo mọi người, nhằm ngăn chặn sự tiếp cận của bất cứ ai, bao gồm cả đảng Cộng Sản Trung Quốc, có dụng ý không thích hợp với chủ đích bầu những người Cộng Hòa tại Mỹ.”
Khách mời Trung Quốc là ai?
Bốn người Trung Quốc là khách mời của ông Shawn Steel gồm ông David Tian Wang, có thẻ xanh (vào 2017); ông Tang Ben, công dân Mỹ nhưng sinh trưởng tại Trung Quốc; ông Li Su và ông Zhao Gang, cả hai đều là công dân Trung Quốc.
David Tian Wang
Nhân vật này xuất hiện như một người ủng hộ cho Tổng Thống Trump trong cuộc bầu cử năm 2016, và thành lập một nhóm vận động chính trị mang tên “Chinese Americans for Trump.”
“David Tian Wang có quan hệ với những cá nhân và nhóm được chính quyền Bắc Kinh hậu thuẫn”, WSJ cho biết.
Ông Lance Chen, một thành viên trong nhóm hoạt động chính trị với ông Wang, cho biết các giới chức tại tòa tổng lãnh sự Trung Quốc ở Los Angeles có tiếp xúc và yêu cầu ông Wang giúp đỡ tiếp cận chính phủ Donald Trump. Ông Wang mời ông Chen tham gia trong kế hoạch vận động chính trị này, nhưng ông từ chối, theo lời ông nói với WSJ.
Hồ sơ tiểu bang California cho thấy tên ông Wang được khai báo là tổng giám đốc một công ty vận động hành lang, có tên “Wang & Ma Government Relations LLC”. Đồng thời, ông Wang đóng góp 150,000 $ vào quỹ tranh cử “Trump Victory” của tổng thống, theo hồ sơ của Ủy Ban Bầu Cử Liên Bang (FEC).
Tuy nhiên, tên của ông Wang và công ty do ông thành lập không có trong danh sách các tổ chức vận động chính trị đại diện ngoại quốc tại Hoa Kỳ. Theo luật hiện hành, các công ty vận động hành lang tại Mỹ phải ghi danh với Bộ Tư Pháp.
Ông Wang thường xuyên xuất hiện tại các sự kiện của đảng Cộng Hòa, vẫn theo WSJ.
Một cơ quan truyền thông tiếng Hoa hoạt động tại Mỹ dẫn lời ông Wang tuyên bố ông tiếp cận với ban tranh cử của Tổng Thống Trump vận động cho quan điểm rằng “hoạt động quân sự của Hoa Kỳ tại biển Đông là một sự phung phí tiền của,” theo đúng chính sách “America First” của Tổng Thống Trump.
Khi được WSJ hỏi, ông Wang không trả lời cụ thể các câu hỏi, mà chỉ viết qua một “text message” rằng: “Tôi KHÔNG có liên hệ với chính phủ Trung Quốc và không nhận chỉ thị của bất cứ ai.”
Ông cho biết ông yêu quý Trung Quốc và tin tưởng vào đường lối của đảng Cộng Hòa.
Tang Ben
Ông này sinh trưởng ở Trung Quốc nhưng có quốc tịch Mỹ, là thành viên của hội đồng quản trị Hiệp Hội Phát Triển Chiến Lược Văn Hóa Trung Quốc.
Hội này chuyên cố vấn lãnh đạo Trung Quốc về các vấn đề an ninh, theo truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết. Bí thư của hội này là ông Luo Yuan, một tướng về hưu, nổi tiếng diều hâu chống Mỹ, theo các giới chức Washington.
Theo WSJ, vào Tháng 6/2017, một tháng sau cuộc họp của Đảng Cộng hòa ở San Diego, ông Tang và vợ đóng góp 300,000$ vào quỹ “Trump Victory.” Vì thế, ông được phép tham dự một buổi gây quỹ tổ chức ở khách sạn Trump International Hotel của Tổng Thống Trump ở Washington, DC. Tại đây, ông Tang giới thiệu các vị khách người Trung Quốc với tổng thống.
Hồ sơ của FEC cho thấy 300,000$ là một trong hai khoản tiền lớn nhất mà quỹ “Trump Victory” nhận được trong năm 2017.
Trong một bài xã luận trên một tờ báo bằng tiếng Hoa, ông Tang mô tả việc tham dự buổi gây quỹ ở Washington, DC là một cuộc vận động ngoại giao quần chúng cho Trung Quốc.
Tiếp xúc với tổng thống Mỹ “có thể giúp khai thông các bế tắc trong giao dịch kỹ thuật giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc,” ông Tang viết như vậy, theo WSJ.
Trong một tài khoản trên mạng xã hội, ông Tang còn khoe hình ông chụp trong Tòa Bạch Ốc. “Nếu người Trung Quốc muốn vượt qua người Mỹ, họ phải nghiên cứu nước Mỹ,” ông Tang viết.
Khi được WSJ tiếp xúc qua điện thoại, và biết là phóng viên gọi đến, ông Tang cúp máy ngay, theo tờ báo cho biết.
Cùng đi với ông Tang đến khách sạn của Tổng Thống Trump, và được RNC xác nhận, là ông Zhao Gang, người từng tham dự cuộc họp ở San Diego, và ông Wu Guangsheng, từ Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, chủ tịch Huaxun Fangzhou Co., một công ty sản xuất dụng cụ truyền tin và vệ tinh quân đội của nhà nước Trung Quốc.
Ông Wu nói với Tổng Thống Trump là các công ty kỹ thuật Trung Quốc rất muốn đầu tư vào Hoa Kỳ, theo những gì được viết trên trang nhà của công ty mẹ của Huaxun.
Thông tin trên trang nhà này còn cho biết, trước khi đến Washington, DC, ông Wu tham dự một cuộc họp ở Bắc Kinh với người đứng đầu “United Front Work Department” của đảng Cộng Sản Trung Quốc, một cơ quan đặc trách định hình chính sách chính trị toàn cầu có lợi cho Trung Quốc.
Công ty Huaxun nói rằng ông Wu không biết sự kiện ở khách sạn Trump International Hotel là một buổi gây quỹ khi được mời. Công ty nói ông chỉ đến đó với mục đích tìm cơ hội làm ăn với các doanh nghiệp Mỹ.
Li Su
Ông này là một người liên lạc giữa hai chính phủ Mỹ-Trung, qua vỏ bọc thương gia, và được biết có quan hệ chặt chẽ với người thân cận của một phó chủ tịch Trung Quốc, theo WSJ.
Zhao Gang
Theo trang mạng của Bộ Khoa Học và Kỹ Thuật Trung Quốc, ông Zhao Gang là nhà nghiên cứu về lãnh vực an ninh quốc gia. Trong lãnh vực này, ông Zhao có mối liên hệ với lãnh đạo cao cấp của đảng Cộng Sản Trung Quốc, bao gồm những người thân cận với Chủ tịch Tập Cận Bình, theo tiết lộ của những người từng tiếp xúc với ông.
Sự xuất hiện của ba nhân vật Zhao, Tang và Li cùng một lúc, cùng một nơi là điều đáng chú ý, dù đây không phải là lần đầu tiên họ xuất hiện như thế, vẫn theo WSJ.
Ngoài ra, sự xuất hiện của ba nhân vật này tại một sự kiện có lãnh đạo cao cấp của đảng Cộng Hòa là không bình thường, bởi vì, luật bầu cử liên bang không cho phép công dân ngoại quốc đóng bất cứ một vai trò nào trong quyết định của các ủy ban chính trị Hoa Kỳ, theo WSJ.
Trước đó, hồi Tháng 9/2016 cả ba người này tham gia một cuộc họp kín liên quan đến đối thoại an ninh Hoa Kỳ và Trung Quốc. Họ thuộc phái đoàn của Trung Quốc, trong đó bao gồm một chiến lược gia quân sự và một lãnh đạo một trung tâm nghiên cứu của quân đội Trung Quốc. Theo những người biết về cuộc gặp gỡ này cho biết, trong nhóm còn có một người lớn tuổi mặc đồ kiểu Mao Zedong (Mao Trạch Đông), được xem là cố vấn riêng của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Tham dự phía Mỹ còn có hai người, ông Michael Breen, lúc đó là tổng giám đốc điều hành của Dự án An ninh Quốc gia Truman “Truman National Security Project,” và ông Welton Chang, cựu nhân viên Cơ Quan Tình Báo Quốc Phòng Mỹ, theo WSJ.
Hai người này nói rằng, trong cuộc họp kéo dài 3 tiếng, phía Trung Quốc đưa ra hy vọng là chiến thắng của ông Donald Trump có thể làm cho Mỹ giảm bớt sự hiện diện của Hoa Kỳ ở vùng Châu Á-Thái Bình Dương.
Ông Breen và ông Chang lo ngại rằng cuộc họp này được tổ chức là để tình báo Trung Quốc tìm cách tiếp cận họ. Ông Chang cho biết ông có báo cáo việc này với cơ quan phản gián của Mỹ.
Theo một video mà WSJ có được, sau khi tham dự sự kiện của đảng Cộng Hòa tại San Diego hồi năm 2017, ba nhân vật người Trung Quốc này có một cuộc họp nhằm báo cáo tình hình cho các vị lãnh đạo của Trung Quốc, trong đó có Tướng Luo Yuan.
Trong video này, ông Li Su báo cáo việc ông Trump thắng cử có thể là một thành công cho Trung Quốc.
Tuy vậy, những người Trung Quốc liên quan lại nói rằng họ không đại diện chính quyền Trung Quốc, nhưng tìm cách tiếp cận Tổng Thống Trump với những lý do riêng tư hoặc nhờ ông giúp họ làm ăn, theo WSJ.
WSJ cho biết họ có gọi điện thoại phỏng vấn chính quyền Trung Quốc và tòa đại sứ nước này ở Washington, DC, nhưng không được hồi âm.
Quan điểm của Giám Sát Viên Michelle Steel?
Bài báo của WSJ chỉ nhắc đến tên bà Michelle Steel, một người gốc Hàn Quốc theo đảng Cộng Hòa, trong vai trò phu nhân ông Shawn Steel, và không hề nhắc đến vai trò và quan điểm nào khác của bà trong việc Trung Quốc tìm cách tiếp cận Tổng Thống Trump và đảng Cộng Hòa qua người chồng của bà.
Tuy nhiên, với vai trò chủ tịch Hội Đồng Giám Sát Orange County, là lãnh đạo cao nhất của một quận hạt có hơn 3 triệu dân, mà trong đó có cộng đồng người Việt lớn nhất hải ngoại, nhiều người gốc Việt cũng không khỏi có nhiều thắc mắc.
Ngày 13/3/2018, khi chiếc Air Force One đáp xuống phi trường quốc tế Los Angeles, chỉ có ba người được ra tận chân cầu thang đón Tổng Thống Donald Trump, trong đó có ông bà Shawn Steel.
Ngoài ra, hôm 17/1/2019, bà Steel được Tổng Thống Donald Trump bổ nhiệm làm đồng chủ tịch Ủy Ban Cố Vấn Tổng Thống Về Người Mỹ Gốc Châu Á-Thái Bình Dương.
Câu hỏi mà nhiều người Việt có thể quan tâm là: Quan điểm của ứng cử viên dân biểu liên bang Michelle Steel ra sao về vấn đề tranh chấp Biển Đông, khi khách mời người Trung Quốc của chồng bà tìm cách vận động chính quyền Hoa Kỳ từ bỏ vùng biển này – trong đó có biển đảo của Việt Nam – với lý do “tốn tiền vô ích.”
Nguyễn Anh (WSJ)
