Vụ Phan Sào Nam: Số tiền 3,5 triệu USD ở Singapore ‘bốc hơi’?

Cục Thi hành án tỉnh Phú Thọ cho biết việc xác minh số tiền 3,5 triệu USD của Phan Sào Nam gửi tại ngân hàng của Singapore đang gặp nhiều khó khăn. Nguy cơ khó thu hồi.

3,5 triệu USD của Phan Sào Nam ở Singapore “bốc hơi”?

Theo báo cáo của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ, đến ngày 10.9, Phan Sào Nam, cựu Chủ tịch Công ty VTC Online, nhân vật số 2 trong đường dây đánh bạc ngàn tỉ qua game bài Rikvip/Tip.Club, còn phải thi hành án số tiền 13,2 tỉ đồng và khoản tiền 3,5 triệu USD gửi tại một ngân hàng của Singapore.

Theo bản án phúc thẩm hồi tháng 3.2019, ngoài mức án 5 năm tù giam về các tội tổ chức “đánh bạc” và “rửa tiền”, Phan Sào Nam còn bị buộc nộp lại số tiền hơn 929 tỉ đồng; tịch thu, sung công quỹ số tiền hơn 548 tỉ đồng. Tổng cộng số tiền 1.475 tỉ đồng.

Đến tháng 10.2019, Phan Sào Nam đã thi hành được số tiền 1.346 tỉ đồng, khoản còn lại trên 160 tỉ đồng. Trong thời gian Phan Sào Nam chấp hành án tại Trại giam Quảng Ninh, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ đã bán tài sản là 5 ô tô bị kê biên, thu được hơn 5 tỉ đồng. Do đó, Phan Sào Nam còn phải thi hành số tiền hơn 155 tỉ đồng, gồm truy thu số tiền hơn 75,5 tỉ đồng và 3,5 triệu USD, tương đương số tiền 79,6 tỉ đồng.

Tuy nhiên, hiện cơ quan chức năng đang gặp khó trong việc xác minh khoản tiền 3,5 triệu USD của Phan Sào Nam gửi tại ngân hàng Singapore.

Cụ thể, bản án sơ thẩm và phúc thẩm vụ án đánh bạc nghìn tỷ đồng qua mạng đều tuyên thu hồi khoản tiền 3,5 triệu USD đứng tên Phan Sào Nam gửi tại ngân hàng Bank Of Singapore. Tuy nhiên, khi cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam tiến hành xác minh từ phía cơ quan chức năng Singapore cho thấy, khoản tiền 3,5 triệu USD đã không còn từ trước khi bản án có hiệu lực.

Chính vì thế, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ đang đề nghị TAND Tối cao hướng dẫn xử lý đối với số tiền này. Đối với khoản tiền 13,2 tỷ đồng còn lại, cơ quan thi hành án đã xác minh và phát hiện Phan Sào Nam sở hữu bất động sản là biệt thự ở dự án Golden Hills City, khu A, xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng.

Sau thời gian vận động, Phan Sào Nam đã có đơn đề nghị Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ xử lý một thửa đất tại số 26 tờ bản đồ số B2-36 thuộc dự án Golden Hills City (Đà Nẵng) đứng tên Phan Sào Nam và vợ là bà Nguyễn Thị Tâm Chuyên để thi hành án.

Trên cơ sở thống nhất với VKSND Tối cao, Tổng cục Thi hành án dân sự đã chỉ đạo Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ ủy thác cho Chi cục Thi hành án dân sự huyện Hòa Vang (Đà Nẵng) để xử lý bất động sản này theo quy định.

Theo bản án phúc thẩm hồi tháng 3/2019, ngoài mức án 5 năm tù giam về các tội tổ chức “đánh bạc” và “rửa tiền”, Phan Sào Nam còn bị buộc nộp lại số tiền hơn 929 tỷ đồng; tịch thu, sung công quỹ số tiền hơn 548 tỷ đồng. Tổng cộng số tiền 1.475 tỷ đồng.

Chứa chấp, tiêu thụ tài sản do người phạm tội mà có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, nếu số tiền 3,5 triệu USD là tài sản do phạm tội mà có, việc tòa án tuyên tịch thu là có căn cứ pháp luật. Số tiền gần 80 tỷ đồng này là rất lớn, nếu có hành vi chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có thì đây là sự việc rất nghiêm trọng.

Luật sư Cường cho rằng, trong quá trình điều tra vụ án này, căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ mà cơ quan điều tra thu thập được, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ áp dụng các biện pháp để niêm phong, kê biên, phong tỏa tài sản là những tài sản do phạm tội mà có hoặc là vật chứng của vụ án hình sự theo quy định của bộ luật tố tụng hình sự.

Đối với tài sản ở nước ngoài có liên quan đến tội phạm, cơ quan tiến hành tố tụng có trách nhiệm thông qua cơ quan tư pháp, cơ quan ngoại giao, lãnh sự để thực hiện các biện pháp ủy thác tư pháp, căn cứ vào hiệp định tương trợ tư pháp hoặc các thỏa thuận song phương giữa các quốc gia về hoạt động tư pháp để ngăn chặn hành vi tẩu tán tài sản.

Trong vụ án này, bản án sơ thẩm và phúc thẩm vụ án đánh bạc nghìn tỷ đồng qua mạng đều tuyên thu hồi khoản tiền 3,5 triệu USD (tương đương khoảng 80 tỷ đồng) đứng tên Phan Sào Nam gửi tại ngân hàng Bank Of Singapore. Tuy nhiên, khi cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam xác minh từ phía cơ quan chức năng Singapore đã phát hiện khoản tiền 3,5 triệu USD này không còn từ trước khi TAND tỉnh Phú Thọ tuyên án.

Bởi vậy, cơ quan chức năng sẽ làm rõ thông tin về số tiền này thể hiện trong hồ sơ vụ án như thế nào, các hoạt động tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng đối với số tiền này như thế nào, đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết để yêu cầu ngân hàng Singapore phong tỏa số tiền này chưa? Ai là người đã chuyển số tiền này ra khỏi tài khoản đó và số tiền này hiện đang ở đâu? Sau khi khởi tố vụ án, bị can bị tạm giam, vậy không có chữ ký của bị can làm thế nào có thể rút được số tiền đó ra khỏi tài khoản ngân hàng nước ngoài, liệu có hành vi cấu kết, móc nối hoặc làm giả các chứng từ để giúp số tiền đó ra khỏi ngân hàng hay không?

Luật sư Cường đánh giá, đây là vấn đề quan trọng liên quan đến việc giải quyết vụ án cũng như để đảm bảo công bằng trong việc giải quyết vụ án hình sự.

Trong trường hợp có căn cứ cho thấy có người đã rút số tiền này ra để tẩu tán, trốn tránh nghĩa vụ theo bản án, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Người có vụ nghĩa vụ theo bản án cũng có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành bản án theo quy định của bộ luật hình sự năm 2015.

Hành vi tẩu tán tài sản để trốn tránh nghĩa vụ thi hành án là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, thể hiện thái độ coi thường pháp luật, xâm phạm đến hoạt động tư pháp, gây bức xúc trong dư luận. Bởi vậy, cơ quan chức năng cần xác minh làm rõ sự việc để có hình thức xử lý phù hợp với quy định của pháp luật, trong đó không loại trừ trường hợp có thể truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hồi tháng 3/2019, TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên Phan Sào Nam 5 năm tù về 2 tội “Tổ chức đánh bạc và Rửa tiền”. HĐXX còn buộc bị cáo nộp khắc phục và tịch thu, sung công quỹ tổng số tiền hơn 1.470 tỷ đồng.

Sau 22 tháng 7 ngày chấp hành án tù giam, TAND tỉnh Quảng Ninh ban hành 2 quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam. Ngày 6/2/2021, phạm nhân này được tha tù trước thời hạn.

Ngày 14/4, VKSND Cấp cao tại Hà Nội đã kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy 2 quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam.

Tại kỳ họp thứ 6 diễn ra từ ngày 6/9 đến ngày 8/9/2021, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo Ban cán sự đảng TAND tỉnh Quảng Ninh các nhiệm kỳ 2015 – 2020 và 2020 – 2025 do liên quan việc xét, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân Phan Sào Nam.

Cụ thể, những người bị nhận hình thức kỷ luật cảnh cáo, gồm: ông Hoàng Văn Tiền (Chánh án TAND tỉnh Quảng Ninh); bà Phạm Thị Hương Giang (Phó chánh án TAND tỉnh); ông Nguyễn Trí Chinh (Phó chánh án TAND tỉnh); bà Nguyễn Thúy Hằng (Chánh tòa Dân sự) và bà Nguyễn Thị Thu Hiền (Phó phòng Kiểm tra nghiệp vụ và Thi hành án, TAND tỉnh Quảng Ninh).

Sơn Ca