Việt Nam trong cấu trúc BRICS+: Cầu nối chiến lược giữa ASEAN và Nam bán cầu

Ngày 4/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Phu nhân đã lên đường tham dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS mở rộng tại Brazil – một sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng trong chính sách đối ngoại chủ động, linh hoạt, đa phương của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên người đứng đầu Chính phủ Việt Nam tham dự hội nghị thượng đỉnh BRICS sau khi nước ta chính thức trở thành đối tác thứ 10 của nhóm vào ngày 13/6/2025.

Với chủ đề “Tăng cường hợp tác phương Nam vì quản trị bao trùm và bền vững hơn”, Hội nghị BRICS năm nay không chỉ mở rộng thành phần tham dự mà còn định hình lại cấu trúc kinh tế – chính trị giữa các nước đang phát triển. Trong bối cảnh đó, Việt Nam nổi lên như một nhân tố gắn kết giữa BRICS với ASEAN – hai trung tâm năng động của thế giới.

Ông Yaroslav Lissovolik – chuyên gia nghiên cứu về BRICS – đánh giá việc Việt Nam trở thành đối tác không chỉ mang lại động lực mới cho BRICS mà còn mở ra khả năng “tích hợp các tích hợp”, kết nối các khối khu vực như ASEAN, Mercosur, AU với BRICS+. Việt Nam được xem như mắt xích chiến lược cho định dạng BRICS+ 10+10, tương đương với cấu trúc G20 – nhưng phản ánh tiếng nói của Nam bán cầu.

Chuyến công tác lần này không chỉ mang ý nghĩa ngoại giao thuần túy. Trên thực tế, đây là lần thứ ba liên tiếp Thủ tướng Phạm Minh Chính đến Brazil trong ba năm, cho thấy sự ưu tiên rõ ràng của Chính phủ đối với việc mở rộng không gian hợp tác với khu vực Mỹ Latin – một thị trường tiềm năng nhưng chưa được khai thác đúng mức.

Trước ngày lên đường, Thủ tướng đã chủ trì họp với các Phó Thủ tướng và lãnh đạo bộ, ngành để rà soát chiến lược tiếp cận Mỹ Latin – Caribe, nhấn mạnh yêu cầu đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng, thúc đẩy đàm phán thương mại với Mercosur, mở rộng đầu tư doanh nghiệp Việt tại khu vực.

Những hành động này phản ánh rõ tầm nhìn chiến lược: biến BRICS+ thành không gian phát triển thực chất, có qua có lại, thay vì chỉ là một sân chơi chính trị. Và Việt Nam không đứng ngoài mà đang tham gia như một bên kiến tạo.

Theo Đại sứ Brazil tại Việt Nam, BRICS hiện chiếm 40% kinh tế toàn cầu, 42% dân số thế giới và phần lớn trữ lượng đất hiếm toàn cầu. Trong khi đó, các nước công nghiệp hóa đang đối mặt tăng trưởng chậm lại, còn các quốc gia đang phát triển thuộc Nam bán cầu giữ được mức tăng trưởng ấn tượng khoảng 4% trong năm 2025.

Trong cấu trúc đó, Việt Nam không chỉ là người hưởng lợi mà còn đóng vai trò định hình. Việc trở thành đối tác BRICS+, đồng thời tăng cường kết nối với Mercosur, không chỉ giúp Việt Nam mở thêm “hướng Đông – Tây” mà còn khẳng định bản lĩnh của một quốc gia độc lập, tự chủ, có năng lực hội nhập sâu vào các cấu trúc đa phương toàn cầu.

Việt Nam đang thể hiện bản lĩnh trong “cuộc chơi lớn” toàn cầu, không chỉ bằng tư duy hội nhập mà bằng hành động cụ thể: thiết lập liên kết kinh tế mới, tận dụng cơ hội từ BRICS+ để vươn ra toàn cầu một cách chủ động, thực chất và có trách nhiệm.

Như Phương