Điều không tưởng Mỹ dành riêng cho Việt Nam
Mới đây, hàng loạt trang báo quốc tế: Nikkei, Asia Times, Reuters… đều đăng tải bài viết nhận định về mối quan hệ Việt Nam – Mỹ và cho rằng vị thế Việt Nam đang ngày càng cao hơn trên thế giới được toàn cầu công nhận. Trong bối cảnh thế giới ngày càng nhiều thách thức, Việt Nam và Mỹ có khả năng tìm ra những cách thức vượt qua những khó khăn trở ngại cùng nhau để tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Tại cuộc đối thoại diễn ra tại thủ đô Washington D.C. của Mỹ vào ngày 30-3, hai bên vui mừng ghi nhận quan hệ Việt Nam – Mỹ tiếp tục phát triển sâu rộng và thực chất trên cả ba bình diện song phương, khu vực và quốc tế trên cơ sở nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau. Thứ trưởng Hà Kim Ngọc khẳng định Việt Nam luôn coi Mỹ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và Trợ lý Ngoại trưởng Jessica Lewis tái khẳng định Mỹ nhất quán ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập và thịnh vượng.
Với các chuyến thăm Việt Nam liên tiếp của Đại diện Thương mại Mỹ Dai Qi và đoàn doanh nghiệp lớn nhất trong lịch sử, chuỗi hoạt động ký niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Mỹ đã khởi động. Một số dư luận bắt đầu lật lại một chủ đề đã được bàn luận nhiều lần: Liệu quan hệ Việt – Mỹ có được nâng cấp từ “đối tác toàn diện” lên “đối tác chiến lược” trong năm nay?
Đầu tiên, trong 30 năm qua, Phòng Thương mại Mỹ – ASEAN năm nào cũng cử các đoàn công tác tương tự đến Việt Nam và năm nay là đợt lớn nhất. Nhiều nhà phân tích tin rằng điều này có nghĩa là Washington có ý định giúp xây dựng Việt Nam thành một trung tâm sản xuất toàn cầu khác.
Thứ hai là sự tham gia của các doanh nghiệp quốc phòng. Đây cũng là lần đầu tiên một công ty quốc phòng Mỹ tham gia một cuộc kiểm tra thường niên như vậy trong 10 năm qua Boeing và Lockheed Martin đã trao đổi quan điểm về mua sâm quốc phòng với những người có liên quan tại Việt Nam.
Boeing cho biết trong một tuyên bố rằng các cuộc trao đổi của họ với các quan chức Việt Nam đã tập trung vào việc tăng cường khả năng phòng thủ và hàng không vũ trụ của đất nước. Mặc dù Lockheed Martin chưa công khai nói bất cứ điều gì, Việt Nam từ lâu đã tìm cách đa dạng hóa việc nhập khẩu vũ khí và thiết bị bên ngoài Nga.
Thứ ba là sự sắp xếp chu đáo của các phái đoàn từ Mỹ. Phái đoàn doanh nghiệp bao gồm hai cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam. Dẫn đầu đoàn là Ted Osius, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Phòng Thương mại Mỹ – ASEAN, từng là đại sứ tại Việt Nam dưới thời chính quyền Obama. Tham gia đoàn còn có ông Michael Michalak, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam nhiệm kỳ 2007-2010, Phó Chủ tịch cấp cao Phòng Thương mại Mỹ – ASEAN.
Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Hội đồng kinh doanh Mỹ – ASEAN (USABC) Ted Osius trong buổi họp báo chiều 21-3, cho biết: “Các doanh nghiệp (DN) Mỹ có sự quan tâm lớn hơn đến khu vực ASEAN, nhất là Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu gặp nhiều khó khăn. Đây là khu vực trung tâm tăng trưởng, nhiều sôi động”.
“Mối quan hệ Việt Nam – Mỹ đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Việt Nam đóng vai trò trung tâm trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của chúng ta”, ông Michael đánh giá cao quan hệ Việt – Mỹ.
Khi đó, Daniel Kritenbrink, Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ Phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, dự đoán rằng trong năm 2023, nhiều hoạt động ký niệm 10 năm quan hệ đối tác toàn diện Việt – Mỹ sẽ được thực hiện, “nhằm năng quan hệ giữa hai nước lên một tầm cao mới”.
Đối với cả hai nước, có hai sự kiện quan trọng khác diễn ra đồng thời trong năm nay trong đó có khởi công xây dựng trụ sở mới của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội và Đại sứ quán mới của Việt Nam tại thủ đô Washington cũng sẽ đi vào hoạt động.
Krittenbrink thể hiện rõ kỳ vọng của Washington đối với quan hệ Việt – Mỹ: “Tiếp tục củng cố và tăng cường quan hệ, nằm bắt cơ hội chung, cùng giải quyết thách thức chung”.
Kể từ đầu năm nay, quan hệ Việt Nam – Mỹ đã bước vào giai đoạn phát triển nhanh chóng.
Mới tháng trước, Đại diện Thương mại Mỹ, Katherine Tai đã đến thăm Việt Nam lần đầu tiên, đây cũng là chuyến thăm Việt Nam cấp Bộ trưởng Kinh tế đầu tiên của chính quyền Biden.
Ngoài Thủ tướng Phạm Minh Chính, bà Katherine còn gặp Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Nham, Bộ trưởng Công an Tô Lâm, Bộ trưởng Nông nghiệp Lê Minh Huân, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Phố Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Thị Hà cùng nhiều quan chức cấp cao khác của Việt Nam.
Trong mắt Việt Nam, hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư là điểm nhấn trong quan hệ Việt Nam – Mỹ.
Đầu tư song phương giữa Việt Nam và Mỹ sẽ đạt 123,7 tỷ USD vào năm 2022, đưa Hoa Kỳ trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam, Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, sẽ có kim ngạch thương mại song phương đạt 175,57 tỷ USD vào năm 2022 (thống kê của Việt Nam)
Cũng trong năm 2022, Mỹ đã trở thành thị trưởng xuất khẩu đầu tiên của Việt Nam vượt 100 tỷ USD và Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ tâm của Mỹ. Đầu tư trực tiếp nước ngoài của Mỹ vào Việt Nam đạt 11,4 tỷ đô la Mỹ, đứng thứ 11 trong các nước và khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam.
Tuệ Ngô
