“Việt Nam sẽ phát triển nhanh trong trung hạn bất chấp thách thức”
Việt Nam là một trong số ít quốc gia châu Á duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh sau khi dịch bệnh bùng phát, tuy nhiên, bắt đầu từ đầu năm 2023, những biến động kinh tế của Việt Nam ngày càng gay gắt và tốc độ tăng trưởng chậm lại.
Các chuyên gia chỉ ra, đầu tư nước ngoài và xuất khẩu là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, nhưng cũng khiến nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào các yếu tố bên ngoài. Đồng thời, những bất cập về cơ sở hạ tầng như “thiếu điện” đang hạn chế ngành công nghiệp chế biến, chế tạo.
Tuy nhiên theo các chuyên gia của trang tin điện tử Tân Hoa Xã, Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu và thu hút đầu tư nước ngoài thông qua hợp tác đa dạng để thúc đẩy triển vọng tăng trưởng trung hạn.
“Vượt ra khỏi cả hai phía”
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê Việt Nam, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của cả nước sẽ tăng trưởng 5,05% vào năm 2023, giảm tốc đáng kể so với năm trước. Nhu cầu bên ngoài trì trệ khiến biến động kinh tế Việt Nam tăng cường đáng kể trong năm ngoái. Trong quý đầu tiên, xuất khẩu của Việt Nam giảm 11,9% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng trưởng GDP chậm lại khoảng 3,4%. Tính chung cả năm, xuất khẩu của Việt Nam giảm 4,4% và nhập khẩu giảm 8,9%.
Bộ Công Thương Việt Nam nhận định, xuất khẩu của Việt Nam giảm do các yếu tố như lạm phát cao, chính sách thắt chặt tiền tệ ở các nền kinh tế lớn phương Tây, kinh tế toàn cầu phục hồi chậm và nhu cầu tiêu dùng giảm do bất ổn trên thị trường tài chính toàn cầu. Đồng thời, các công ty gặp khó khăn trong việc mở rộng và thúc đẩy đa dạng hóa thị trường do giá nguyên liệu thô và dịch vụ logistics tăng cao cũng như lãi suất tăng cao.
Ông Xie Jinming, nhà nghiên cứu kinh tế tại Viện Nghiên cứu Tài chính Hồng Kông của Ngân hàng Trung Quốc, tin rằng nhu cầu toàn cầu trì trệ vẫn là thách thức chính mà Việt Nam, một nền kinh tế định hướng xuất khẩu, phải đối mặt. Lãi suất tại các đối tác xuất khẩu lớn của Việt Nam là Liên minh châu u và Hoa Kỳ sẽ ở mức cao, kéo triển vọng tăng trưởng toàn cầu năm 2024 đi xuống. Nếu xuất khẩu tiếp tục yếu, tăng trưởng việc làm và thu nhập hộ gia đình của Việt Nam sẽ bị kìm hãm, từ đó làm giảm nhu cầu nội địa của đất nước.
Liu Chang, trợ lý nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Mỹ thuộc Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, cho rằng nền kinh tế Việt Nam đang “vượt ra khỏi cả hai phía”, các vấn đề ở phía xuất khẩu hoặc phía nhập khẩu sẽ làm trầm trọng thêm tính dễ bị tổn thương của chuỗi cung ứng Việt Nam. và dẫn tới tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại.
Vẫn còn dư địa để phát triển trong tương lai
Các chuyên gia Tân Hoa xã cho rằng bất chấp những thách thức phải đối mặt, Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục tham gia sâu vào chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị toàn cầu thông qua hợp tác đa dạng, thu hút thêm đầu tư nước ngoài và duy trì đà tăng trưởng nhanh.
Hãng xếp hạng quốc tế Fitch mới đây nhận định, trong trung hạn, các nền tảng kinh tế của Việt Nam vẫn tốt, tăng trưởng kinh tế dự kiến sẽ tăng lên 6,3% vào năm 2024.
Báo cáo của Ngân hàng Thế giới chỉ ra rằng Việt Nam có thể hỗ trợ nhu cầu và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn bằng cách thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư công. Ngoài ra, cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực công nghệ cao, sẽ giúp Việt Nam thu hút các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài công nghệ cao, giá trị gia tăng cao trong trung và dài hạn và tăng năng suất.
Nguyễn Hắc Giang, chuyên gia thỉnh giảng tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Issa của Singapore, cho biết Việt Nam đã tận dụng vị thế địa chính trị để mở rộng lợi ích kinh tế bằng cách tăng cường hợp tác với Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Từ năm 2016, Việt Nam duy trì vị thế là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN. Trong 11 tháng đầu năm 2023, thương mại Trung Quốc-Việt Nam chiếm 25% thương mại Trung Quốc-ASEAN. Ngoài ra, các doanh nghiệp Trung Quốc đã tăng cường đầu tư vào Việt Nam một cách đáng kể, tỷ trọng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tăng dần qua từng năm, chất lượng đầu tư ngày càng được nâng cao.
Hợp tác công nghiệp và chuỗi cung ứng giữa Trung Quốc và Việt Nam cũng ngày càng trở nên chặt chẽ. Số liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy, trong 11 tháng đầu năm 2023, xuất nhập khẩu sản phẩm trung gian giữa Trung Quốc và Việt Nam là 1,01 nghìn tỷ nhân dân tệ, chiếm 69,8% thương mại Trung Quốc-Việt Nam. Các chuyên gia cho rằng việc hai nước hợp tác xây dựng chuỗi cung ứng và công nghiệp quốc tế vững mạnh, ổn định và linh hoạt có ý nghĩa rất lớn.
Bảo Trâm
