Việt Nam: “Rồng nhỏ, ước mơ to”
Mới đây, trang báo danh tiếng Le Monde của Pháp đã đăng một bài viết có tiêu đề “Việt Nam, rồng nhỏ với ước mơ vươn lên thay thế kinh tế Trung Quốc”.
Dư địa phát triển lớn
Trong bài viết, tác giả đã đề cập đến sự phát triển của khu công nghiệp ven biển rộng 30 km ở Hải Phòng, với hơn 150 doanh nghiệp đầu tư, chủ yếu là doanh nghiệp nước ngoài.
Trong số các doanh nghiệp đầu tư tại đây, bài viết nhắc đến công ty Bridgestone (Nhật Bản) sản xuất lốp xe, doanh nghiệp Flat (Trung Quốc) sản xuất tấm kính năng lượng mặt trời, doanh nghiệp Piaggio (Italia) sản xuất xe Vespa cho thị trường châu Á và nhà máy Vinfast – đơn vị tiên phong trong việc sản xuất ô tô điện tại Việt Nam.
Hải Phòng hiện là cảng lớn nhất khu vực Đông Bắc Việt Nam và có sự kết nối với Trung Quốc thông qua đường sắt đến Côn Minh, Vân Nam. Việt Nam cũng đang xây dựng tuyến đường cao tốc đến Thâm Quyến – một trung tâm kinh tế ở miền Nam Trung Quốc, để thời gian di chuyển giữa hai địa điểm này chỉ mất 12 giờ cho xe tải. Hạ tầng tại Hải Phòng đang đứng trước cơ hội thay đổi lớn, tương tự như Hà Nội và TP.HCM.
Việt Nam có những lợi thế so với Trung Quốc sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2007. Đất nước này đạt mức tăng trưởng ấn tượng (trên 6% liên tục từ năm 2016) nhờ vào vốn đầu tư nước ngoài. Các doanh nghiệp nước ngoài đóng góp từ 65% đến 70% tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam.
Với việc thúc đẩy quá trình hội nhập toàn cầu, Việt Nam đã ký kết 15 hiệp định thương mại tự do, trong đó có thỏa thuận thương mại tự do mới nhất với Liên minh châu Âu (EU). Việt Nam cùng với Singapore là hai quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á có lợi thế trong việc tận dụng các hiệp định này.
Ngoài ra, Việt Nam cũng là thành viên của sáng kiến “Con đường tơ lụa” do Trung Quốc khởi xướng, thỏa thuận hợp tác CPTPP xuyên Thái Bình Dương do Nhật Bản đề xuất và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP).
Với mục tiêu đạt trạng thái trung hòa carbon vào năm 2050, Việt Nam là quốc gia thứ hai ở Đông Nam Á (kèm theo Indonesia) ký kết thỏa thuận Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP). Theo Le Monde, điều này sẽ giúp Việt Nam nhận được sự hỗ trợ quan trọng trong việc chuyển đổi năng lượng từ các quốc gia phát triển.
Hưởng lợi mạnh mẽ
Việt Nam đã trở thành quốc gia đầu tiên hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, kinh tế Việt Nam đã gặp nhiều biến động trong quý đầu năm (tăng trưởng chỉ đạt 3,3% trong khi mục tiêu đề ra là 6,5% cho năm 2023), đặc biệt là ngành bất động sản đang đối mặt với nhiều khó khăn. Do đó, Việt Nam sẽ cần đề ra mô hình phát triển tối ưu hóa và khắc phục những điểm yếu để đạt được mục tiêu trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045.
Trong thời gian gần đây, việc đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam đã diễn ra mạnh mẽ. Công ty Đài Loan – Pegatron, một trong những công ty hàng đầu về gia công phần cứng thiết bị điện tử tiêu dùng, đặc biệt là gia công cho dòng điện thoại iPhone của Apple, đã đầu tư 1,5 tỷ USD (1,37 tỷ euro) để xây dựng một “siêu nhà máy” tại Việt Nam với 10.000 công nhân.
Trong khi đó, các công ty Hàn Quốc đã tăng cường đầu tư vào Việt Nam. Samsung đã đầu tư tổng cộng 18 tỷ USD tại Việt Nam kể từ năm 2008 và dự kiến sẽ đầu tư thêm 2 tỷ USD trong năm 2023.
Samsung cũng đã thành lập trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Hà Nội vào năm 2022, giúp Việt Nam trở thành quốc gia xuất khẩu điện thoại thông minh hàng thứ hai trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Hàn Quốc, Singapore và Nhật Bản hiện là ba quốc gia có vốn đầu tư lớn nhất tại Việt Nam.
Ông Bruno Jaspaert, Tổng giám đốc Khu công nghiệp Deep C lớn nhất ở Hải Phòng, nhận định: “Các tập đoàn công nghệ cao khu vực Đông Bắc Á đã quyết định dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc để ưu tiên xuất khẩu sang thị trường Mỹ hoặc chỉ giữ lại những cơ sở sản xuất đáp ứng nhu cầu của thị trường Trung Quốc”.
Trong tháng 4 vừa qua, Việt Nam đã chào đón một phái đoàn gồm 52 tập đoàn lớn của Mỹ, bao gồm Boeing và Space X. Điều này cho thấy Chính phủ Việt Nam rất mong muốn thu hút các tập đoàn hàng đầu và đã chuẩn bị kỹ lưỡng, tạo điều kiện thuận lợi để đón nhận các nhà đầu tư nước ngoài. Ông Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), đánh giá rằng Chính phủ Việt Nam đang tiến hành nhiều cải cách nhằm thu hút nguồn lực đầu tư mới.
Hiện nay, Việt Nam đang quan tâm đến các doanh nghiệp châu Âu và Mỹ và đã nhanh chóng triển khai các chính sách cải cách mạnh mẽ. Tuy nhiên, Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức cần vượt qua, chẳng hạn như việc tiến độ thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng trọng điểm chậm.
Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều biến động, Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc xây dựng và phát triển các doanh nghiệp tiêu biểu của đất nước.
Tuệ Ngô
