Việt Nam biến P18M thành radar triển khai tự động
Từ hệ thống radar phải triển khai và thu hồi bằng sức người, sau khi hoàn thành nâng cấp, công việc này đã được tự động hóa.
Theo báo QĐND, việc tự động hóa được thực hiện theo sáng kiến của Thượng úy Phạm Văn Long, Đài trưởng radar, Đại đội 5, Trung tâm Huấn luyện thực hành, Học viện PK-KQ trong việc cải tiến kỹ thuật cho khối điều khiển nâng, hạ khối giảm tốc anten của đài radar P18/P18M.Thay vì điều khiển bằng tời phụ do hai người thực hiện, quá trình nâng, hạ khối giảm tốc được thay thế bằng mạch điện tử và kỹ thuật gia công cơ khí giúp người sử dụng chỉ cần thực hiện quy trình bằng thao tác bấm nút. Khối giảm tốc khi tới vị trí quy định thì hệ thống nâng, hạ tự động ngắt giúp đảm bảo an toàn tuyệt đối về người và trang bị trong quá trình sử dụng.
Trên cơ sở sử dụng những vật liệu sẵn có, dễ thay thế, Thượng úy Phạm Văn Long đã thiết kế ra hệ thống nâng, hạ tự động, gồm: Hộp điều khiển, hệ thống chuyển mạch, cơ cấu bánh răng nâng, hạ, động cơ điện…
Khi muốn nâng, hạ khối giảm tốc, người thao tác chỉ việc bấm nút trên hộp điều khiển, động cơ sẽ tạo lực kéo để nâng khối giảm tốc lên. Trong quá trình này, khi cần dừng lại, người thao tác chỉ việc thôi không giữ nút trên bảng điều khiển.
Khi đến vị trí quy định, hệ thống rơ-le sẽ chuyển mạch tắt động cơ điện để tời dừng và đài radar sẵn sàng hoạt động. Khi hạ, nguyên lý làm việc cũng tương tự. Sáng kiến hệ thống điều khiển nâng, hạ khối giảm tốc antena được áp dụng cho tất cả các đài radar P18/P18M hiện có của Quân chủng PK-KQ.
Trước khi nâng cấp thành công với khối điều khiển, Việt Nam cũng đã tự nâng cấp thành công P18 lên chuẩn mới P18M, giúp tầm giám sát của đài radar này đã được tăng lên rất nhiều.
Đài radar P18M được cấu thành từ nhiều hệ thống phối hợp làm việc chặt chẽ với nhau bao gồm: hệ thống anten, hệ thống điều khiển, hệ thống thu, hệ thống phát, hệ thống xử lý, hệ thống hiển thị, hệ thống nguồn, hệ thống thông tin liên lạc, hệ thống làm mát, hệ thống máy hỏi, hệ thống mô phỏng dành cho huấn luyện và các thiết bị đo lường kiểm tra.
Nguyên lý hoạt động của radar P18M về cơ bản cũng giống như P18. Hệ thống phát của đài phát ra không gian xung quanh các xung điện từ cao tần thông qua hệ thống anten và hệ thống thu thu nhận các xung phản xạ từ mục tiêu cũng thông qua hệ thống anten này.
Các tín hiệu thu về sẽ được lọc, khuếch đại, số hóa và xử lý sơ bộ bởi hệ thống thu của đài radar. Sau đó tín hiệu sẽ tiếp tục được xử lý nhờ hệ thống xử lý tín hiệu và dữ liệu ra đa, rồi đưa ra các thông tin về mục tiêu (cự ly và phương vị).
Các điểm dấu cự ly, phương vị và các tham số khác của mục tiêu sẽ được hiển thị trên các bàn điều khiển của hệ thống đài ra đa và các thông tin thu nhận được này sẽ được gửi đến hệ thống chỉ huy cấp trên. So với radar P18, phiên bản P18M có rất nhiều cải tiến với công nghệ hiện đại, đặc biệt là công nghệ kỹ thuật số.
Thay vì sử dụng đèn điện tử như trong các đài radar khác, hệ thống phát cũng như hệ thống thu của P18M đều được số hóa. Đài radar này có thể làm việc ở nhiều tần số khác nhau với thời gian chuyển tần nhanh và vô cùng linh hoạt.
Ngoài giàn anten chấn tử chính giống như trên P18, phiên bản P18M còn được trang bị thêm 4 anten chế áp nhiễu ECCM. Các thiết bị đo, kiểm tra được tích hợp bên trong đài để kiểm soát các tham số của từng hệ thống và các chế độ làm việc của đài.
Việc vận hành đài radar kỹ thuật số P18M với những tính năng vượt trội như vậy, Quân chủng PK-KQ sẽ tăng cường đáng kể khả năng giám sát vùng trời, đảm bảo phát hiện kịp thời các mục tiêu.
Hoài Nam
