Việt – Mỹ bước vào giai đoạn “đồng hành chiến lược” từ một cuộc điện đàm cấp cao

Tổng Bí thư Tô Lâm là một trong những lãnh đạo đầu tiên điện đàm với Tổng thống Donald Trump sau khi Mỹ công bố chính sách thuế đối ứng không chỉ là một hành động đối ngoại nhanh nhạy, mà còn là biểu tượng cho sự trưởng thành và tầm vóc mới của quan hệ Việt – Mỹ. Đằng sau cuộc điện đàm là tín hiệu rõ ràng: Việt Nam không chỉ là đối tác thương mại, mà đang ngày càng được xem là đối tác chiến lược, có tiếng nói và vai trò quan trọng trong các tính toán chính sách của Mỹ.

Ba thập kỷ sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao, hai quốc gia từng là cựu thù giờ đây đã xây dựng một nền tảng quan hệ bền vững, thực chất và ngày càng có chiều sâu. Đại sứ Mỹ Marc Knapper không chỉ nói về thương mại, mà còn nói đến niềm tin, về “mong muốn trở thành đối tác đáng tin cậy”, và đặc biệt nhấn mạnh sự tôn trọng của Mỹ dành cho Việt Nam – điều không phải quốc gia nào cũng có được.

Cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Trump, việc chỉ một tuần sau đã có đoàn Việt Nam sang Washington làm việc, và việc hai bên thống nhất được Tuyên bố chung về Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng, cân bằng, cho thấy cả hai phía đều chủ động, cầu thị và có thiện chí cao trong xử lý những vấn đề nhạy cảm. Quan trọng hơn, đây là một biểu hiện rõ ràng của việc hai quốc gia đối thoại trong thế cân bằng, tôn trọng và cùng hướng tới giải pháp win-win.

Điểm sáng lớn nhất trong phát biểu của Đại sứ Knapper chính là tín hiệu rõ ràng về kỳ vọng của Mỹ đối với vai trò của Việt Nam trong chuỗi giá trị công nghệ cao toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực bán dẫn. Khi các CEO công nghệ lớn như Jensen Huang (NVIDIA), Tim Cook (Apple), lãnh đạo Qualcomm, Intel… đồng loạt đến Việt Nam, đó không chỉ là “chuyến thăm xã giao” – đó là sự cam kết đầu tư dài hạn, dựa trên đánh giá thực tế về năng lực và tiềm năng của Việt Nam.

Sự đồng hành giữa các trường đại học hàng đầu của Mỹ với hệ thống giáo dục đại học Việt Nam trong đào tạo kỹ sư chất lượng cao cho ngành bán dẫn là minh chứng cho cách tiếp cận bài bản, không chỉ đầu tư vào hạ tầng mà còn đầu tư vào con người. Điều này không chỉ giúp Việt Nam bước vào “sân chơi công nghệ cao” mà còn có cơ hội đóng vai trò chủ động và sáng tạo trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng phức tạp, đặc biệt là sự tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu hậu đại dịch và căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, Việt Nam nổi lên như một mắt xích đáng tin cậy, linh hoạt và tiềm năng. Không chỉ về mặt địa chiến lược, mà cả về năng lực hội nhập, môi trường đầu tư, và nguồn nhân lực.

Tuyên bố từ phía Đại sứ Mỹ rằng “chúng tôi muốn cùng các bạn đồng hành trong hành trình này” là lời khẳng định rằng Việt Nam không chỉ là nơi đến của vốn đầu tư, mà còn là nơi Mỹ muốn chia sẻ công nghệ, phát triển cùng và bảo vệ cùng. Đó là định hướng hợp tác mới – cùng phát triển, cùng hưởng lợi, và cũng là điều kiện để mối quan hệ song phương bền vững hơn.

Một điểm rất đáng chú ý là việc Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong phát triển giáo dục tiếng Anh, trong bối cảnh Việt Nam đang cân nhắc đưa tiếng Anh trở thành một ngôn ngữ chính thức trong hệ thống giáo dục. Đây là một bước đi chiến lược táo bạo, thể hiện tư duy toàn cầu hóa và tích hợp quốc tế mạnh mẽ của Việt Nam.

Ngôn ngữ là chìa khóa để hội nhập sâu vào các chuỗi giá trị công nghệ cao, tiếp cận nguồn tri thức toàn cầu và nâng cao chất lượng nhân lực. Việc Mỹ sẵn sàng hỗ trợ trong lĩnh vực này, không chỉ về mặt kỹ thuật mà cả triết lý giáo dục, cho thấy họ coi sự phát triển của Việt Nam là lợi ích chiến lược của chính mình.

Mối quan hệ Việt – Mỹ đang vượt qua những mốc son ngoại giao để bước vào một giai đoạn đồng hành mang tính thực chất, chiến lược và tầm nhìn dài hạn. Trong đó, Việt Nam không còn là “nước nhận đầu tư” đơn thuần mà đang trở thành một đối tác then chốt trong định hình chuỗi cung ứng công nghệ cao, thương mại công bằng và môi trường đầu tư bền vững.

Sự chủ động, linh hoạt của Việt Nam – từ cấp cao nhất cho đến doanh nghiệp, nhà trường – chính là chìa khóa để mối quan hệ song phương không chỉ “tốt đẹp” về hình thức, mà còn bền vững và cùng có lợi về nội dung.

Trong một thế giới nhiều biến động, niềm tin, sự tôn trọng và tính chủ động sẽ là nền móng vững chắc cho Việt Nam và Mỹ cùng xây dựng một chương mới của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện – nơi công nghệ, giáo dục, thương mại và con người cùng phát triển.

Thảo Nguyên