Tuổi nào là đủ để lãnh đạo?

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII vừa qua, nhiều lãnh đạo Đảng và Nhà nước tuy quá tuổi nhưng đã có đóng góp to lớn và uy tín rất cao, được Trung ương Đảng đặc biệt tín nhiệm bầu vào các chức danh quan trọng. Lờ đi những đóng góp, các đối tượng phản động, trong đó có Việt Nam Thời Báo lại muốn xoáy vào yếu tố tuổi tác để đưa các luận điệu xuyên tạc.

Người Việt Nam có câu “tuổi cao chí càng cao”, kinh nghiệm càng dày và tri thức càng sâu sắc, bởi vậy những người cao tuổi nếu có đủ sức khỏe và nhiệt huyết thì luôn được tín nhiệm vào những vị trí quan trọng của cộng đồng, xã hội và quốc gia. Việt Nam Thời Báo, với một hiểu biết lệch lạc, đã dẫn lại kết quả nghiên cứu của các chuyên gia Hội Lão khoa Việt Nam và Bệnh viện Lão khoa Trung ương cho biết tuổi thọ trung bình của người Việt Nam là 73 và số năm sống khỏe mạnh trung bình là 64 năm. Có lẽ ý VNTB muốn xoáy và con số 64 năm để ám chỉ tuổi tác của các lãnh đạo Đảng và Nhà nước hiện nay, nhưng họ quên chữ “trung bình”, có nghĩa là thống kê như vậy nhưng sẽ có rất nhiều người khỏe mạnh ở tuổi trên 64 và còn cao hơn nữa.

Thực sự, tuổi của lãnh đạo bao nhiêu là cao?

Trong kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ hồi đầu năm nay, cả thế giới chứng kiến hai ứng cử viên “già” nhất trong lịch sử. Và kết quả là ông Joe Biden đã đắc cử ở tuổi 78, cao hơn tuổi của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng hiện nay. Trong khi đó, nếu tìm đến thống kê về chỉ số HALE (số năm sống khỏe mạnh) của người dân các quốc gia trên thế giới được Tổ chức y tế thế giới WHO đăng tải, thì HALE của người dân Mỹ chỉ nhỉnh hơn Việt Nam khoảng 1-2 năm. Như vậy, nếu theo đúng thống kê, thì so với Tổng thống Mỹ đương nhiệm, Tổng bí thư của chúng ta còn chưa đủ già, và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc thì lại còn… quá trẻ.

Nhìn rộng ra trên thế giới, tại nước láng giềng Malaysia vài năm trước, ông Mahathir Mohamad được bầu làm Thủ tướng ở tuổi 95, là nhà lãnh đạo cao tuổi nhất thế giới. Khi đó cũng chẳng có ai thắc mắc về tuổi tác, mà người ta thi nhau hỏi ông về bí quyết sống thọ và khỏe mạnh. Nữ hoàng Anh Elizabeth II năm nay cũng đã 95 tuổi và bà vẫn nắm quyền, thường xuyên tự lái xe.

Như vậy, rõ ràng là không hề có giới hạn nào cho tuổi tác của các nguyên thủ quốc gia. Khi bình chọn, bầu cử cho vị trí lãnh đạo, tất cả mọi công dân đều bình đẳng, và thứ duy nhất được xét đến là năng lực, uy tín, kinh nghiệm và sức khỏe đủ tốt. Với các thành tựu về y tế và chăm sóc dinh dưỡng hiện nay, sức khỏe của người dân được chăm sóc ngày càng tốt, và tuổi thọ cũng được nâng cao. Người Việt Nam trước đây từng có quan niệm “ngũ thập tri thiên mệnh”, tức 50 đã là già, nhưng hiện nay 65 tuổi có thể vẫn còn được xem là trẻ.

Cả thế giới đang đua nhau nâng tuổi nghỉ hưu cho thấy quan niệm tuổi tác đã lỗi thời

Thực tế, số năm sống khỏe mạnh theo như thống kê của các chuyên gia chỉ là một yếu tố để đánh giá, xu hướng chung của thế giới hiện nay là tăng tuổi nghỉ hưu do sức khỏe, chất lượng cuộc sống người dân ngày càng tăng cao.

Tại Nhật – cường quốc thứ ba thế giới, năm 2018, tuổi nghỉ hưu trung bình 62 tuổi và trong tương lai gần họ sẽ tăng tuổi nghỉ hưu lên 68 tuổi. Ai đã từng đặt chân đến Nhật Bản thì đều biết, cơ cấu dân số Nhật đang già hoá, người già vẫn có thể lao động để sinh sống và ưu tiên theo ngành nghề.

Tại Mỹ, tuổi nghỉ hưu hiện nay là 62 nhưng từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động là 65 đối với những người sinh năm 1937 trở về trước, và đối với người sinh từ năm 1943 – 1954 là 66. Tuổi nghỉ hưu tiếp tục tăng thêm 02 tháng/năm lên 66 và 10 tháng đối với những người sinh năm 1959, tăng từ 66 và 8 tháng đối với những người sinh năm 1958. Tuổi nghỉ hưu sẽ tiếp tục tăng cho đến khi đạt 67 áp dụng với tất cả những người sinh từ năm 1960 trở về sau.

Tại Pháp, năm 2018 tuổi nghỉ hưu cả hai giới tăng từ 60-62, lộ trình đến năm 2023 tuổi nghỉ hưu tăng từ 65-67. Đối với nước Nga, năm 2019 tuổi nghỉ hưu nam giới 60,6 tuổi, nữ giới 55,6 tuổi. Từ năm 2020 trở đi, tăng dần tuổi nghỉ hưu nam giới đến 65 tuổi và nữ đến 60 tuổi. Tuổi thọ trung bình là 70,5 tuổi (nam 64,7, nữ 76,3), tức là còn thua Việt Nam.

Ở các nước phát triển, khi người dân càng giàu, họ càng lao động chăm chỉ và lao động cho đến khi không còn khả năng thì nghỉ. Tại Việt Nam, ở Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV vừa qua, Quốc hội đã chính thức thông qua Bộ luật Lao động (sửa đổi) với 90,06% số đại biểu tán thành, Theo đó, tuổi nghỉ hưu sẽ tăng lên 60 với nữ và 62 với nam, phản ánh đúng xu hướng chung của thế giới. Trong tương lai, giới hạn tuổi về hưu rất có thể tiếp tục tăng lên do điều kiện mức sống ngày càng cải thiện, điều kiện chăm sóc y tế ngày càng tốt hơn, sức khỏe, tuổi thọ và chất lượng dân số ngày càng tăng.

Lãnh đạo Việt Nam với “Tuổi cao chí càng cao”

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, nguyên Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch và Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm là những người bị gọi tên. Nếu xem xét những gì các nhà lãnh đạo này làm được, chắc chắn Việt Nam Thời Báo sẽ phải xấu hổ khi nói đến yếu tố tuổi tác.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ đạo quyết liệt công cuộc chỉnh đốn Đảng và cuộc chiến chống tham nhũng. Đặc biệt, từ sau Đại hội lần thứ 12 của Đảng, công cuộc phòng, chống tham nhũng có bước tiến mạnh mẽ, đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội. Nỗ lực này được cộng đồng quốc tế đánh giá cao trong bối cảnh phần lớn các nước dù cố gắng, nhưng ít có tiến bộ trong việc giảm thiểu vấn nạn tham nhũng.

Trong khi đó, nhiều người dân cảm nhận ở Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc sự quyết liệt, ông đã nói là làm, đã đặt vấn đề lên bàn là giải quyết. Đó cũng là bản lĩnh của người đứng đầu đã giúp cho chúng ta vượt qua được những khó khăn, thử thách đã qua. Có lẽ nhiều người dân Việt Nam và thế giới sẽ còn nhớ mãi hình ảnh ông Nguyễn Xuân Phúc tại hội nghị G20 ở Osaka, Nhật Bản, ngày 28/6/2019. Trước đó chỉ 2 ngày, Ngày 26/06/2019, trong bài phỏng vấn với Fox News, Tổng thống Donald Trump nói rằng Việt Nam là kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất và đe dọa sẽ có biện pháp trừng phạt về thuế. Ngay lập tức, tại hội nghị G20, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc lúc đó là Thủ tướng đã tiếp cận Tổng thống Donald Mỹ tại một buổi làm việc vào giờ ăn trưa, để cố gắng giải thích cũng như đàm phán với phía Mỹ. Cần biết Tổng thống Donald Trump nhiều lần chỉ trích các quốc gia khác và phần lớn các vị lãnh đạo của các quốc gia đó sẽ chọn cách tạm lánh và hạn chế tiếp xúc, nhưng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại chọn một cách tiếp cận rất mau lẹ, chủ động và nhanh chóng. Sau cuộc gặp ấy, Tổng thống Donald Trump có những động thái hạ nhiệt hơn khi nói về Việt Nam, xuất khẩu Việt Nam sang Mỹ liên tục vượt đỉnh và tăng trưởng, doanh nghiệp Việt tự tin hơn khi “nhảy” vào thị trường Mỹ.

Qua việc xem xét xu hướng chung của thế giới và tình hình trong nước, ta thấy thật lố bịch khi đem vấn đề tuổi của các lãnh đạo ra để chê bai, đặc biệt là khi lãnh đạo đó mới chỉ 67 tuổi như Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc.

An Diễm