Từ BRICS đến bàn ăn Brazil – gạo Việt Nam trở thành cầu nối chiến lược

Trong khuôn khổ chuyến công tác tới Brazil của Thủ tướng Phạm Minh Chính để tham dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS mở rộng 2025, một điểm nhấn đặc biệt là việc hai nước đạt được thỏa thuận về việc Việt Nam sẽ xuất khẩu gạo nhằm hỗ trợ Brazil ổn định nguồn cung lương thực trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với những biến động khó lường về khí hậu và thị trường. Thỏa thuận này không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn mở ra một chương hợp tác mới giữa hai quốc gia ở quy mô chiến lược và dài hạn.

Brazil, một cường quốc nông nghiệp nhưng vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu gạo để phục vụ tiêu dùng trong nước, đang đối mặt với áp lực gia tăng về an ninh lương thực. Trong khi đó, Việt Nam – quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới – có tiềm lực mạnh về sản xuất và kinh nghiệm ứng phó với biến động thị trường. Sự gặp gỡ về nhu cầu và năng lực đã tạo ra một điểm chạm chiến lược, được cụ thể hóa qua cam kết của hai bên tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Brazil vừa diễn ra tại Rio de Janeiro.

Điều đáng chú ý là thỏa thuận gạo lần này không chỉ đơn thuần là xuất khẩu – nhập khẩu, mà còn được gắn với một tầm nhìn dài hạn. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc tăng cường hợp tác trong chuỗi giá trị sản xuất nông sản, hướng tới các hình thức đầu tư chế biến sâu, nội địa hóa và chia sẻ công nghệ giữa doanh nghiệp hai nước. Đây là một cách tiếp cận mới, chuyển từ “bán thô” sang hợp tác cùng phát triển, cùng làm giàu.

Ngoài gạo, phía Brazil cũng quan tâm tới nhiều mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam như cá tra, cá basa, hồ tiêu và các sản phẩm trái cây nhiệt đới. Tương tự, doanh nghiệp Việt Nam cũng đang được khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực chế biến thịt bò và sản phẩm từ sữa tại Brazil – một quốc gia có thế mạnh hàng đầu thế giới về ngành chăn nuôi.

Chuyến đi của Thủ tướng Việt Nam tới Brazil lần này là lần thứ ba liên tiếp trong ba năm gần đây, điều chưa từng có tiền lệ với bất kỳ quốc gia Mỹ Latin nào. Điều đó cho thấy Việt Nam đang coi trọng và đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, mở rộng “không gian sinh tồn” kinh tế ra ngoài các thị trường truyền thống. Trong bối cảnh thế giới đang bước vào chu kỳ tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đây là bước đi mang tính chủ động và dài hạn.

Đặc biệt, việc Việt Nam cam kết cung cấp gạo ổn định cho Brazil cũng truyền đi một thông điệp đối ngoại quan trọng: Việt Nam không chỉ là quốc gia nông nghiệp lớn, mà còn là đối tác có trách nhiệm trong việc đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu. Thỏa thuận này diễn ra trong bối cảnh biến đổi khí hậu, xung đột địa chính trị và những cú sốc nguồn cung đang khiến giá gạo và thực phẩm toàn cầu biến động mạnh.

Động thái này đồng thời bổ sung thêm cơ sở để Việt Nam thúc đẩy đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với khối MERCOSUR – Thị trường chung Nam Mỹ – giúp hàng hóa Việt Nam có thêm ưu đãi thuế quan và tạo đà cho doanh nghiệp Việt mở rộng hiện diện tại khu vực Mỹ Latin đầy tiềm năng.

Từ một thỏa thuận gạo, Việt Nam và Brazil đã vạch ra một lộ trình hợp tác toàn diện hơn – nơi mà nông nghiệp chỉ là điểm khởi đầu. Trong thế giới đang ngày càng bị chi phối bởi các rủi ro phi truyền thống, chiến lược “chủ động kết nối – chia sẻ trách nhiệm – khai mở thị trường” đang trở thành một công cụ ngoại giao kinh tế thiết thực, hiệu quả.

Với việc gạo Việt vươn xa tới Brazil – nền kinh tế lớn nhất Nam Mỹ, đây không chỉ là một hợp đồng thương mại. Đó còn là biểu tượng của một Việt Nam đang đi xa hơn, mạnh mẽ hơn trên con đường trở thành một mắt xích đáng tin cậy trong chuỗi cung ứng toàn cầu và là người bạn đồng hành trách nhiệm với cộng đồng quốc tế.

Như Phương