Trung Quốc và Ấn Độ vượt Mỹ trong vòng vài thập kỷ tới
Theo dự báo mới nhất của các nhà kinh tế tại Goldman Sachs, mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đã chậm lại trong những năm gần đây, nhưng có vẻ như tốc độ này sẽ chấm dứt thời kỳ dài của Mỹ với tư cách là nền kinh tế lớn nhất thế giới vào khoảng năm 2035.
Theo đó, ước tính mới chậm hơn 10 năm so với dự đoán của ngân hàng đầu tư vào năm 2011. Nhưng các nhà kinh tế Kevin Daly và Tadas Gedminas cho rằng tiềm năng tăng trưởng ở Trung Quốc vẫn cao hơn đáng kể so với ở Mỹ.
“Trung Quốc đã thu hẹp hầu hết khoảng cách”, hai nhà kinh tế cho biết trong một báo cáo được công bố hôm 6/12, đồng thời cho biết thêm rằng tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc đã tăng từ 12% của Mỹ vào năm 2000 lên suýt soát 80%. Tăng trưởng kinh tế hàng năm của Trung Quốc sẽ vào khoảng 4% từ năm 2024 đến năm 2029, so với 1,9% ở Mỹ, theo một báo cáo dự báo nền kinh tế toàn cầu cho đến năm 2075.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), tổng GDP của Trung Quốc và Mỹ lần lượt là 15.000 tỉ USD và 21.000 tỉ USD. Đà tiến của Trung Quốc cho thấy chỉ cần 3-4 năm nữa là GDP Trung Quốc có thể bắt kịp Mỹ. Nếu tính GDP theo sức mua tương đương, thì Trung Quốc (23.000 tỉ USD), đã vượt Mỹ (20.000 tỉ USD).
Theo báo cáo, các yếu tố để dự đoán tiềm năng tăng trưởng GDP bao gồm số lượng người trong lực lượng lao động, lượng vốn họ có để làm việc và tiến bộ kỹ thuật.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho biết: “Tăng trưởng được dự báo sẽ chậm lại theo thời gian ở hầu hết các nền kinh tế do đóng góp ít hơn từ tăng trưởng lực lượng lao động, nhưng sự suy giảm này dự kiến sẽ đặc biệt rõ rệt ở Trung Quốc”.
Ngoài ra, tăng trưởng kinh tế hàng năm của Trung Quốc có thể chậm hơn nữa, xuống 2,5% trong giai đoạn 2030-2039, giảm đáng kể so với mức 7,7% được ghi nhận trong giao đoạn 2010-2019, theo dự đoán của Daly và Gedminas.
Các nhà kinh tế cho biết: “Hầu hết sự chậm lại này là do các yếu tố nhân khẩu học, và nó dẫn đến tốc độ tăng trưởng tiềm năng của Trung Quốc thấp hơn nhiều so với một số quốc gia châu Á như Ấn Độ, Indonesia và Philippines”. Báo cáo dự đoán, tăng trưởng toàn cầu sẽ đạt mức trung bình dưới 3%/năm trong vòng 10 năm tới và sẽ giảm dần do tốc độ tăng trưởng dân số yếu hơn.
Tại Đại hội Đảng lần thứ XX của Trung Quốc vào tháng 10/2022, Bắc Kinh tuyên bố sẽ “đạt mức thu nhập bình quân đầu người của một quốc gia phát triển trung bình vào năm 2035”, nghĩa là nâng GDP bình quân đầu người lên ít nhất 20.000 USD.
Để hoàn thành mục tiêu, tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm của Trung Quốc không được thấp hơn 4,73%, mà các cố vấn chính phủ cho rằng có thể rất khó đạt được do dân số già đi nhanh chóng của quốc gia Bắc Á.
Daly, đồng trưởng Bộ phận Kinh tế Trung và Đông Âu, Trung Đông và châu Phi tại Goldman Sachs, cho biết tốc độ hội tụ chậm lại – quá trình các nền kinh tế mới nổi bắt kịp các nền kinh tế phát triển – trong thập kỷ qua cũng đã cản trở thời điểm Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới.
“Điều này ảnh hưởng đến dự báo của tất cả các quốc gia, không chỉ riêng Trung Quốc,” ông nói.
Daly cho biết thêm, sức mạnh vượt trội của đồng USD trong 10 năm qua là một lý do khác cho việc điều chỉnh tiến độ chậm lại 10 năm khi nền kinh tế Trung Quốc trở thành số 1.
“Vì vậy, điểm xuất phát tương đối yếu hơn đối với Trung Quốc so với dự đoán trước đây của chúng tôi”, Daly nói.
Tuy nhiên, sức mạnh của đồng USD so với đồng Nhân dân tệ có thể sẽ giảm trong thập kỷ tới, tạo thêm cơ sở để Trung Quốc vượt qua Mỹ, theo báo cáo.
Đáng chú ý, báo cáo cũng dự báo rằng trọng lượng của GDP toàn cầu sẽ dịch chuyển nhiều hơn về phía châu Á trong 30 năm tới và 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2050 sẽ là Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Indonesia và Đức. Báo cáo cũng dự đoán vào năm 2075, Ấn Độ sẽ vượt Mỹ trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, sau Trung Quốc.
Ngoài ra, nền kinh tế toàn cầu cũng đối mặt nhiều thách thức lớn như chi phí khổng lồ liên quan tới biến đổi khí hậu cũng như sự gia tăng của các biện pháp hạn chế thương mại. Báo cáo cho biết chủ nghĩa bảo hộ và biến đổi khí hậu là những rủi ro dài hạn “đặc biệt quan trọng” đối với tăng trưởng thế giới và sự hội tụ của thu nhập.
“Những người theo chủ nghĩa dân tộc đã giành được quyền lực ở một số quốc gia và sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong đại dịch Covid-19 đã dẫn đến việc tập trung nhiều hơn vào khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng và vận chuyển về nước”, báo cáo cho biết.
Mặc dù cho đến nay xu hướng vẫn là chậm hơn so với sự đảo ngược toàn cầu hóa, nhưng nguy cơ đảo ngược là rõ ràng. Do đó, các nhà kinh tế của Goldman Sachs kêu gọi các quốc gia cần hợp tác mạnh mẽ hơn nữa với nhau để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong tương lai.
Tuệ Ngô
