Trung Quốc “dính bẫy” Ấn Độ, liệu Việt Nam có trở thành thiên đường mới?

Gần đây, tòa án Ấn Độ đã bác bỏ đơn kháng cáo của Xiaomi Ấn Độ đối với các cơ quan thực thi pháp luật của nước này nhằm thu giữ tài sản trị giá 55,51 tỷ rupee (khoảng 680 triệu đô la Mỹ), làm dấy lên các cuộc thảo luận sôi nổi trên mạng.

Theo một bài trên trang mạng xã hội Baidu, điều này một lần nữa khiến các nhà sản xuất trong nước đầu tư vào Ấn Độ phải suy nghĩ làm thế nào để bảo vệ lợi ích của chính họ khi đầu tư vào Ấn Độ, và liệu Trung Quốc có cần thiết phải tiếp tục tăng đầu tư vào Ấn Độ trong tương lai? Hay Việt Nam sắp là “mảnh đất” đầu tư mới?

Ấn Độ “qua cầu rút ván”?

Ngay từ cuối tháng 4/2022, Cục điều hành chống rửa tiền của Ấn Độ đã cáo buộc Xiaomi và các công ty con tại Ấn Độ chuyển tiền bất hợp pháp cho các tổ chức nước ngoài bằng cách giả vờ thanh toán tiền bản quyền, điều này đã vi phạm Đạo luật kiểm soát ngoại hối năm 1999 của Ấn Độ. Theo các quy định có liên quan, nó đã thu giữ 55,513 tỷ rupee tiền trong tài khoản ngân hàng của công ty con ở Ấn Độ.

Sau nhiều tháng điều tra, vào tháng 10/2022, Cơ quan Phúc thẩm của Ấn Độ vẫn công nhận lệnh do Cục điều hành chống rửa tiền của Ấn Độ ban hành vào tháng 4 để tịch thu tài sản trị giá 55,51 tỷ rupee (khoảng 682 triệu đô la Mỹ) của Xiaomi Ấn Độ.

Đáp lại, Tập đoàn Xiaomi vào thời điểm đó đã đưa ra một tuyên bố nói rằng họ thất vọng với quyết định của Cơ quan phúc thẩm Ấn Độ trong việc duy trì việc đóng băng tài sản của mình,.các biện pháp bảo vệ uy tín và lợi ích của công ty. Tuyên bố cũng cho biết hơn 84% trong số 55,51 tỷ rupee Ấn Độ bị Cơ quan Thực thi tịch thu hồi đầu năm nay là tiền bản quyền trả cho công ty chip Qualcomm của Mỹ.

Được biết, Xiaomi Ấn Độ, một công ty con của Tập đoàn Xiaomi, đã ký một thỏa thuận pháp lý với Qualcomm để cấp phép sở hữu trí tuệ liên quan đến việc sản xuất điện thoại thông minh. Tuyên bố cũng nêu rõ rằng cả Xiaomi và Qualcomm đều tin rằng việc Xiaomi Ấn Độ thanh toán phí bằng sáng chế cho Qualcomm là một thủ tục kinh doanh hợp pháp.

Sau đó, Xiaomi Ấn Độ đã kháng cáo lên tòa án với hy vọng dỡ bỏ tình trạng đóng băng đối với tài sản trị giá 55,51 tỷ rupee Ấn Độ của mình. Tuy nhiên, với việc tòa án Karnataka, Ấn Độ đã bác bỏ đơn kháng cáo của Xiaomi Ấn Độ, điều đó cũng đồng nghĩa với việc tài sản này có thể bị chính phủ Ấn Độ tịch thu.

Từ góc độ thị trường, do sự đàn áp của chính phủ Ấn Độ và việc Xiaomi đánh giá sai thị trường Ấn Độ, doanh số bán điện thoại di động Xiaomi tại thị trường Ấn Độ đã bị ảnh hưởng lớn kể từ năm ngoái và vị trí số một ban đầu cũng bị vượt qua. của Samsung. Theo báo cáo mới nhất từ ​​hãng nghiên cứu thị trường Canalys, trong quý 1 năm 2023, Samsung đã giành được 21% thị phần với doanh số 6,3 triệu chiếc, trong khi Xiaomi tụt xuống vị trí thứ 4 với doanh số vỏn vẹn 5 triệu chiếc.

Thống kê cho thấy kể từ nửa cuối năm 2021, các công ty Trung Quốc tại Ấn Độ đã nhiều lần bị chính phủ Ấn Độ trấn áp vì nhiều lý do. Tính đến cuối tháng 5/2022, Bộ Các vấn đề doanh nghiệp của Ấn Độ đã bắt đầu xem xét tài khoản của hơn 500 công ty Trung Quốc tại Ấn Độ. Trong số đó, các nhà sản xuất điện thoại thông minh Trung Quốc là tâm điểm trấn áp của Ấn Độ.

Theo Baidu, trước động thái của chính phủ Ấn Độ, các nhà sản xuất trong nước thực sự cần phải suy nghĩ xem liệu họ có tiếp tục mở rộng đầu tư vào Ấn Độ trong tương lai hay không. Ngược lại, liệu Việt Nam, nơi cũng được các công ty Trung Quốc ưa chuộng trong hai năm qua, có đáng để đầu tư hơn?

Việt Nam sẽ là “thiên đường mới” cho các nhà sản xuất Trung Quốc?

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam, dân số Việt Nam sẽ cán mốc 100 triệu vào giữa tháng 4 năm nay, đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ trở thành quốc gia thứ 15 trên thế giới có dân số trên 100 triệu.

Thống kê cho thấy hầu hết thanh niên Việt Nam đều có trình độ học vấn trên trung học cơ sở.Tỷ lệ người lớn biết chữ ở Việt Nam lên tới 95%, tỷ lệ này thấp hơn nhiều ở Ấn Độ. Trình độ học vấn cao trở thành một lợi thế lớn của người lao động Việt Nam, giúp họ có khả năng học hỏi, thích ứng cao và nhanh chóng nâng cao tay nghề. Ngoài ra, Việt Nam cũng tương đối gần với Trung Quốc về văn hóa và phong tục.

Theo ước tính trước đây của các chuyên gia có liên quan tại Việt Nam, giai đoạn “dân số già” của Việt Nam bắt đầu từ năm 2006 và dự kiến ​​kết thúc vào năm 2042, dân số trong độ tuổi lao động sẽ đạt đỉnh khoảng 72 triệu người vào năm 2034-2039. Với tổng tỷ suất sinh hiện nay của Việt Nam là khoảng 2,0, dân số Việt Nam sẽ còn tăng hơn nữa trong tương lai và “lợi tức nhân khẩu học” sẽ tiếp tục nổi bật trong thời gian tới.

Theo Baidu, một mặt, lợi tức nhân khẩu học giúp cải thiện khả năng cạnh tranh của ngành sản xuất Việt Nam. Mặt khác, lợi tức dân số cũng sẽ giúp Việt Nam kích thích tiêu dùng nội địa và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Dưới góc độ tổng cầu trong nước, năm 2022, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của Việt Nam đạt 5.679,9 nghìn tỷ đồng, tăng 19,8% so với năm trước. Dựa trên tổng dân số 99,5 triệu người của Việt Nam, mức chi tiêu tiêu dùng trung bình hàng năm của mỗi người là 56,8 triệu đồng (khoảng 16.665 NDT, đây là mức chi tiêu rất cao so với mức thu nhập), và nhu cầu trong nước rất sôi động.

Về chính sách ngoại thương, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do với nhiều quốc gia và khu vực, và các điều khoản cốt lõi của các hiệp định này là cắt giảm và miễn thuế, để Việt Nam có thể hưởng đối xử thuế quan bằng 0 đối với một số lượng lớn nguyên liệu thô nhập khẩu, vật tư và hàng hóa xuất khẩu. Ngoài RCEP và CPTPP mà chúng ta đã quen thuộc, Việt Nam và Liên minh Châu Âu đã ký kết “Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU” (EVFTA) vào năm 2019, và Việt Nam và Vương quốc Anh đã ký kết “Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-Anh” ( UKVFTA) vào năm 2020, v.v.

Ngoài ra, các chính sách ưu đãi về thuế cũng là yếu tố quan trọng để Việt Nam thu hút đầu tư nước ngoài. Hiện các chính sách ưu đãi về thuế của Việt Nam chủ yếu hướng đến đầu tư mới và mở rộng dự án đầu tư, cụ thể miễn thuế 4 năm, giảm thuế 9 năm hoặc miễn thuế 2 năm, giảm thuế 4 năm. Theo dự báo, trong trường hợp thuế suất phổ thông là 20%, mức thuế suất thực hiện bình quân đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong thời gian ưu đãi là 12,3%, hàng hóa nhập khẩu sử dụng cho nghiên cứu và phát triển, hoàn thành hợp đồng xuất khẩu, sản xuất sản phẩm phần mềm hoặc hình thành tài sản cố định cũng có thể được miễn thuế.

Trang Baidu nhận định, nhờ lợi thế về dân số, tiềm năng thị trường, chính sách thương mại và thuế, Việt Nam cũng tiếp tục thu hút một lượng lớn đầu tư nước ngoài trong những năm gần đây và nền kinh tế trong nước cũng duy trì tốc độ tăng trưởng nhanh.

Theo thống kê chính thức của Việt Nam, năm 2022 , xuất khẩu của Việt Nam đạt 371,85 tỷ USD, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Được thúc đẩy bởi ngoại thương mạnh mẽ, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ là 8,02% vào năm 2022, cao nhất trong 25 năm và do đó được xếp vào nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới. Trong xu hướng đi xuống của nền kinh tế toàn cầu vào năm 2022, tốc độ tăng trưởng này có thể nói là rất cao. Mặc dù tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý I năm nay đã giảm xuống còn 3,32% nhưng mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam cho cả năm 2023 vẫn ở mức 6,5%.

Đồng thời, Việt Nam cũng xây dựng mục tiêu phát triển trung và dài hạn, đó là đến năm 2030, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam đạt 18.000 USD, đến năm 2035 trở thành nước có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045, nó sẽ trở thành một quốc gia có thu nhập cao.

Cũng cần nhắc lại rằng trong bối cảnh đối đầu giữa Trung Quốc và Mỹ, nhiều công ty Mỹ đã bắt đầu xúc tiến việc chuyển một phần chuỗi cung ứng của họ ra khỏi đại lục, và Việt Nam là một điểm đến “nóng”. Trong số đó, chuỗi cung ứng lắp ráp điện tử do PC làm đại diện đã bắt đầu hình thành tại Việt Nam.

Theo hãng nghiên cứu thị trường TrendForce, 20% máy tính xách tay trên thế giới sẽ được sản xuất tại Việt Nam trong năm nay. Ngành công nghiệp cũng tin rằng khi chuỗi cung ứng trở nên phi tập trung và trở thành sự đồng thuận của các nhà sản xuất thương hiệu thiết bị đầu cuối hàng đầu, các nhà sản xuất linh kiện thượng nguồn và hạ nguồn chắc chắn sẽ làm theo. So với các nước Đông Nam Á khác, Việt Nam có lợi thế cao hơn trong sản xuất điện tử. việc chuyển các nhà máy lớn, cũng có chi phí lao động hợp lý và chất lượng lao động tương đối cao.

Theo thống kê, ngoài Samsung Electronics và các nhà sản xuất hạng nhất khác đang tiếp tục đầu tư vào Việt Nam, Hon Hai, Quanta, Pegatron, Inventec, Compal, Wistron và các xưởng đúc điện tử hàng đầu khác của Đài Loan đã đầu tư vào Việt Nam.

Về các nhà sản xuất Trung Quốc đại lục, Longcheer, Sunny, Guanghong Technology, Luxshare Precision, Lens Technology, Lingyi Zhizao, Goertek, Speed ​​và các nhà sản xuất chuỗi cung ứng điện tử lớn khác đã đặt nhà máy tại Việt Nam. Kể từ đầu năm nay, các công ty như BOE, Goertek , Sunny và Bern Optical đều đã giành được đất ở Việt Nam để mở rộng kinh doanh tại Việt Nam.

Tuệ Ngô