Trung Quốc đang toan tính gì ở khu vực bãi Tư Chính của Việt Nam?

Trao đổi với PV, ông Lê Việt Trường, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội cho rằng, qua theo dõi thấy hiện nay Trung Quốc đang tiếp tục áp dụng chính sách gây căng thẳng ở khu vực Biển Đông ở cường độ thấp, nhưng rất nguy hiểm.

Đã mấy tháng nay Trung Quốc cho tàu Hải Dương 8 xâm phạm chủ quyền của Việt Nam ở bãi Tư Chính. Mới đây người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn có phát biểu ngang ngược, như vậy hành động sai trái của Trung Quốc đã được đẩy lên ở mức cao hơn, thưa ông?

– Qua theo dõi có thể thấy hiện nay Trung Quốc đang tiếp tục áp dụng chính sách gây căng thẳng ở khu vực Biển Đông ở cường độ thấp. Họ không chủ trương dùng biện pháp quân sự trước các nước khác nhưng sử dụng sức mạnh của lực lượng trên biển của họ. Lực lượng này không chỉ có hải quân mà còn các lực lượng khác như tên gọi dân quân biển, hải giám, tàu đánh bắt cá trá hình…Họ sẽ gặm nhấm Biển Đông dần dần.

Việc chiếm ngay khu vực nhà giàn của chúng ta có lẽ họ không đặt mục tiêu nhưng họ biến vùng biển đang không có tranh chấp, thuộc chủ quyền của Việt Nam, Việt Nam đang quản lý và khai thác thành vùng tranh chấp. Sau đó lâu dần biến thành ra sự đã rồi, bước tiếp theo họ sẽ đặt vấn đề gác lại tranh chấp cùng nhau khai thác. Chúng ta phải luôn cảnh giác và tỉnh táo để không cho họ thực hiện thủ đoạn này, nếu không vùng biển của chúng ta sẽ bị gặm nhấm dần và sẽ mất chủ quyền, giống như Trung Quốc đã vẽ trong đường 9 đoạn.

Có thể thấy Trung Quốc có chủ trương áp dụng chính sách kể trên với các nước có liên quan đến vấn đề Biển Đông, trong đó có Việt Nam.

Hiện nay Trung Quốc được thực hiện chính sách này cũng có lý do. Đó là quốc gia có tính tiên phong mạnh mẽ trong vấn đề Biển Đông với Trung Quốc là Philippines đã không giữ thái độ như trước. Nước này đã từng kiện Trung Quốc ra Tòa trọng tài quốc tế. Tòa trọng tài quốc tế về luật biển đã bác bỏ đường 9 đoạn của Trung Quốc (tháng 7/ 2016). Đây là thắng lợi của công lý, lẽ phải, nhưng sau đó không biết Trung Quốc sử dụng cách nào khiến lãnh đạo của Philippines không còn giữ được sự mạnh mẽ như lúc đầu. Từ việc đó, Trung Quốc thấy cứ áp dụng chiến thuật gây áp lực, sau đó tiến hành đàm phán với từng nước một, tránh đối đầu với cả khối ASEAN thì họ sẽ đạt được mục tiêu.

Đã có nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước lớn như Mỹ, Anh, Đức, Pháp, Nhật Bản… các tổ chức quốc tế lên tiếng trước việc Trung Quốc vi phạm luật pháp quốc tế, gây căng thẳng trên Biển Đông, nhưng phản ứng quốc tế đó chưa đủ áp lực để Trung Quốc thay đổi hành vi?

– Đúng như vậy. Đây cũng là giai đoạn gần như phép thử về thái độ cứng rắn của nhau. Trung Quốc tiếp tục đưa tàu Hải Dương 8 xâm nhập trái phép vào vùng biển nước ta xem mức độ phản ứng của các nước thế nào.

Nếu như dư luận từ các nước lớn, cộng đồng quốc tế trước hành động ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông chỉ mang tính ngoại giao, không có biện pháp cụ thể nào trên thực tế, như đưa vấn đề ra xem xét ở Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thì đây chính là điều bất lợi. Trung Quốc sẽ cho rằng phản ứng của quốc tế cũng chỉ đến thế và họ sẽ tiếp tục có hành động ngang ngược hơn, bất chấp luật pháp quốc tế hòng đạt mục tiêu.

Nhiều ý kiến cho rằng, chúng ta vẫn phải tiếp tục đấu tranh trên lĩnh vực ngoại giao mạnh mẽ hơn, thậm chí chuẩn bị cả biện pháp có thể khởi kiện Trung Quốc, ông nghĩ sao?

– Chúng ta phải đấu tranh trên lĩnh vực ngoại giao mạnh mẽ hơn nữa. Vừa qua các phát biểu của lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta khi tham gia các diễn đàn đã tranh thủ được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Trong các chuyến thăm nước ngoài của các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước, vấn đề Biển Đông đều được chúng ta chủ động nêu ra và được các nước ủng hộ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng đã lên tiếng thường xuyên, thể hiện thái độ rõ ràng yêu cầu Trung Quốc dừng ngay các hoạt động xâm phạm chủ quyền lãnh hải của Việt Nam. Tất cả những điều đó là tốt nhưng chúng ta cần phải mạnh mẽ hơn nữa, thường xuyên hơn nữa trong vạch trần hành vi vi phạm của Trung Quốc.

Vấn đề tiếp theo là chúng ta cũng phải chuẩn bị những tài liệu để khi cần thiết có thể áp dụng biện pháp đấu tranh cao nhất là khởi kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế, giống như Philippines đã làm. Vấn đề hiện nay tôi cho rằng chúng ta cần phải nghiên cứu làm sao có cách đưa vấn đề này ra Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Bởi hành động bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc diễn ra trên Biển Đông không chỉ ảnh hưởng đến chủ quyền và quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam mà còn ảnh hưởng tự do hàng hải, hàng không của các nước trong khu vực và trên thế giới, tính thượng tôn pháp luật không được đảm bảo.

Mặt khác chúng ta cũng phải tăng đấu tranh trên thực địa bằng giải pháp hòa bình, như đưa lực lượng ngư dân, các lực lượng dân sự khác cùng tham gia bảo vệ chủ quyền.

Xin cảm ơn ông (!).

(Theo Dân Việt)