Trung Quốc cấm vận nông sản Đài Loan, cơ hội nào cho Việt Nam?
Kể từ ngày 3/8, Trung Quốc sẽ ngừng nhập khẩu thêm nhiều mặt hàng từ Đài Loan, chủ yếu bao gồm các loại nông sản, bánh kẹo và hải sản đông lạnh. Đây được cho là động thái cứng rắn của Đại lục nhằm mục đích làm suy giảm nền kinh tế của Đài Loan. Trước tình hình đó, cơ hội nào sẽ dành cho Việt Nam?
Trước đó, vào hôm 1/8, phía Hải quan Trung Quốc cho biết hiện đã có hơn 3.000 loại thực phẩm của Đài Loan bị cấm. Đặc biệt, danh sách này sẽ còn tiếp tục mở rộng thêm trong tương lai và sẽ phụ thuộc vào kết quả từ chuyến thăm quan của bà Nancy Pelosi, Chủ tịch Hạ viện Mỹ.
Bên cạnh đó danh sách các mặt hàng ngưng nhập khẩu cũng đã được Hải quan Trung Quốc công bố chính thức trên website của nước này. Những mặt hàng được liệt kê bao gồm các loại trái cây họ cam, quýt, cá thu, cá hố trắng, cá sòng đông lạnh; các loại bánh kẹo, bánh quy, bánh ngọt, bánh mì…
Mặc dù tình hình có vẻ như đang bất lợi cho phía Đài Loan, nhưng trên thực tế, nhóm ngành chiếm tỷ trọng khá nhỏ trong giá trị xuất khẩu của nước này sang Trung Quốc. Ngược lại, có vẻ như việc Đại lục cấm vận Đài Loan sẽ là “cơ hội vàng” để Việt Nam nâng cao tỷ trọng xuất khẩu nông sản tại quốc gia này.
Bởi từ trước đến nay, Trung Quốc vốn là một trong những thị trường tiêu thụ lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 50% tổng giá trị giao thương của Việt Nam qua các cửa khẩu biên giới đất liền với các nước có chung đường biên giới. Bên cạnh đó, với dân số hơn 1,4 tỷ người (chiếm 18,7% tổng dân số trên toàn thế giới), nhu cầu nhập khẩu và tiêu dùng các mặt hàng nông thủy sản của quốc gia này là rất lớn.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là các loại quả tươi như xoài, thanh long, chanh leo, nhãn, vải, các sản phẩm từ sữa, thịt heo đông lạnh… Ngoài ra, Việt Nam vẫn đang tiếp tục đàm phán với Trung Quốc để mở cửa thị trường cho nhiều loại nông sản chủ lực khác như sầu riêng, khoai lang, ớt, chanh leo, nhãn, bưởi…
Tuy nhiên, trên thực tế 5 tháng đầu năm 2022, tỷ trọng xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Trung Quốc đang giảm mạnh do Đại lục đang duy trì chính sách “Zero Covid” cũng như áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt để phòng chống dịch bệnh. Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng thông quan của các loại hàng hóa, đặc biệt là đối với các loại nông thủy sản.
Bên cạnh đó, do Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất xuất khẩu sang Trung Quốc nên nước ta bắt buộc phải chia sẻ tỷ trọng nhập khẩu cùng với những quốc gia khác. Chính vì thế, với việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm nhập khẩu nông sản Đài Loan, Trung Quốc đã mất đi một đối tác nhập khẩu lớn. Lệnh cấm vận của Trung Quốc với Đài Loan sẽ là cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu nông sản.
Do đó, để đảm bảo được nguồn cung trong nước Trung Quốc bắt buộc phải đẩy mạnh nhập khẩu tại những quốc gia khác trong đó có Việt Nam. Đây sẽ là cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang hồi phục và phát triển nhanh hơn kể từ sau đại dịch Covid-19.
Tuy nhiên cần phải hết sức lưu ý rằng, Trung Quốc có thói quen dùng những rào cản xuất nhập khẩu hòng đạt lợi ích về mặt ngoại giao hoặc trừng phạt kinh tế. Nên đây cũng là bài học cho Nông sản Việt Nam, phải nâng cao chất lượng, đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn khắt khe hơn, giảm tỷ trọng xuất hàng tiểu ngạch. Từ đó, từng bước giảm lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc.
Minh Thanh
