Tổng thống Iran tuyên bố “sẽ khiến Mỹ rời khỏi Iran”
Ngày 15/1, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã bác bỏ đề nghị về một thỏa thuận mới của ông Donald Trump, nhằm mục đích giải quyết những vấn đề hạt nhân trong khu vực. Ông Hassan Rouhani cho rằng đó là một lời đề nghị kỳ quặc, đồng thời chỉ trích Tổng thống Mỹ Donald Trump là “kẻ” chuyên phá vỡ những cam kết chung.
Thủ tướng Anh, ông Vladimir Johnson, người đã ca ngợi Trump là một nhà giao dịch vĩ đại, đã kêu gọi hôm 14/1 để Iran thay thế thỏa thuận hạt nhân 2015 với các cường quốc Châu Âu bằng hiệp ước mới nhằm đảm bảo Tehran không tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân.
Tổng thống Trump cho biết, ông đồng ý với Johnson rằng cần có một hiệp ước mới “Trump deal”, thay thế cho thỏa thuận hạt nhân Iran cũ.
Tuy nhiên, trong một bài phát biểu trên truyền hình, ông Rouhani nói với Mỹ rằng hãy quay trở lại hiệp ước hạt nhân mà Mỹ đã từ bỏ vào năm 2018. Theo đó, Tehran đã kiềm chế công việc hạt nhân của mình để đổi lại việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Iran, nhưng không thành công.
Kể từ khi từ bỏ thỏa thuận, Mỹ liên tục áp dụng các biện pháp trừng phạt nhằm đẩy mạnh xuất khẩu dầu mỏ của Iran, như một phần của chính sách áp lực tối đa.
Hoa Kỳ nói rằng mục tiêu của họ là buộc Tehran phải đồng ý một thỏa thuận rộng lớn hơn, đặt ra các giới hạn chặt chẽ hơn đối với công việc hạt nhân của họ, hạn chế chương trình tên lửa đạn đạo và chấm dứt các cuộc chiến ủy nhiệm khu vực. Iran nói rằng họ sẽ không đàm phán chừng nào các lệnh trừng phạt vẫn được áp dụng.
Trước đó, ngày 14/1, Anh, Pháp và Đức đã ký hiệp ước nguyên tử Iran (JCPOA), kích hoạt thủ tục giải quyết các bất đồng, được quy định trong trường hợp vi phạm thỏa thuận, nhằm gây thêm sức ép với Iran. Động thái này được Mỹ hoàn toàn ủng hộ.
Sự bùng nổ trong ngoại giao hạt nhân diễn ra khi cuộc đối đầu quân sự giữa Mỹ và Iran cũng đã đạt đến một đỉnh cao mới.
Mỹ đã giết một tướng Iran trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Baghdad vào ngày 3 tháng 1. Iran đã đáp trả Mỹ bằng cách phóng tên lửa vào các đồn chỉ huy quân sự của Mỹ ở Iraq. Tuy có người Mỹ nào bị thương, nhưng vài giờ sau, Iran lại vô tình bắn hạ một máy bay chở khách Ukraine trong những gì chính quyền nước này đã thừa nhận là một sai lầm bi thảm, khiến các cuộc biểu tình chống chính phủ Iran xảy ra khắp cả nước.
Rouhani lặp lại quan điểm lâu đời của Iran, rằng hòa bình chỉ có thể đến Trung Đông khi Mỹ rút khỏi Iran: “Chúng tôi không muốn có sự bất an trên thế giới. Chúng tôi muốn Mỹ rời khỏi đây, nhưng không phải với hình thức chiến tranh. Chúng tôi muốn bạn rời khỏi khu vực một cách thông minh và điều đó sẽ mang lại lợi ích to lớn cho Mỹ”.
Bích Ngân (Theo Reuters)
