Tổng thống Duterte chỉ đích danh Trung Quốc là “thủ phạm” làm chậm trễ hoàn thành COC
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 8/8 chỉ trích Trung Quốc vì làm trì hoãn lộ trình thông qua Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC).
Duterte cho biết ông sẽ thảo luận vấn đề này với chủ tịch Tập Cận Bình trong chuyến công du Trung Quốc vào cuối tháng này.
“Đó là lý do tôi tới đó,” báo Manila Times dẫn lời tổng thống. “Họ đã làm trì hoãn [COC] và gây ra nhiều sự cố, và đến một ngày nào đó thì một sai lầm, một tính toán nhầm sẽ không thể đảo ngược.”
Trả lời câu hỏi ai là người làm chậm tiến trình COC, ông Duterte đáp: “Có thể là Trung Quốc. Không có ai khác yêu cầu chúng ta chờ đợi cả.”
Trước đó, tổng thống Duterte nói ông sẽ nêu vấn đề phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) năm 2016 về vụ kiện biển Đông với ông Tập. Phán quyết đã bác bỏ tính hợp pháp của “Đường chín đoạn” mà Bắc Kinh đưa ra để áp đặt yêu sách chủ quyền trên biển Đông.
“Tôi sẽ nói về tình hình ở biển Đông,” ông Duterte nói. “[COC] đang trở thành một vấn đề rất lớn. Tôi không muốn có rắc rối cho đất nước của mình, nhưng dù muốn hay không thì sẽ không tốt cho nước ta nếu ở trong tình trạng bạo lực.”
Manila đóng vai trò điều phối viên Điều phối viên quan hệ hợp tác ASEAN-Trung Quốc từ năm 2018 tới 2021, bao gồm các vòng đối thoại về COC.
Kể từ khi lên nắm quyền năm 2016, tổng thống Duterte đã hòa dịu các bất đồng trên biển với Bắc Kinh và cải thiện quan hệ với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Cho đến nay, ông vẫn chưa dùng đến thắng lợi pháp lý của Philippines trước Trung Quốc tại PCA và thường xuyên khẳng định Philippines không thể chống lại Trung Quốc – nước có sức mạnh quân sự và kinh tế vượt trội.
Dù vậy, phủ tổng thống Philippines ngày 8/8 cho biết chính phủ nước này có thể hủy các thỏa thuận với Trung Quốc nếu như những thỏa thuận này đe dọa an ninh quốc gia. Bộ quốc phòng Philippines bắt đầu xem xét dự án của Trung Quốc đầu tư vào ba hòn đảo chiến lược của Philippines nhằm biến chúng thành những đầu mối kinh tế phát triển.
“Chúng ta sẽ không cho phép nếu đó là đe dọa về an ninh,” phát ngôn viên phủ tổng thống Salvador Panelo nói về khả năng Manila hủy thỏa thuận đầu tư với Trung Quốc. “Theo bộ trưởng quốc phòng Delfin Lorenzana, [dự án đầu tư của Trung Quốc] có thể gây ra những lo ngại về an ninh, chúng tôi sẽ tìm hiểu điều đó.”
Theo các báo cáo trước đó, nhà đầu tư Trung Quốc sẽ rót tiền để biến các đảo Fuga, Chiquita và Grande của Philippines thành những điểm đến du lịch và khu kinh tế. Dự án này được cho là một phần trong chương trình đầu tư trị giá 12.6 tỉ USD mà hai nước đã thỏa thuận trong chuyến thăm của ông Duterte tới Bắc Kinh hồi tháng 4.
Ngọc Hoàng
