Tổng thầu Trung Quốc cần Việt Nam chi 50 triệu USD trước khi bàn giao đường sắt Cát Linh – Hà Đông

Trong khi hồ sơ hoàn công và nghiệm thu chưa đủ điều kiện, cơ sở pháp lý; dự án chưa “chốt” được thời gian hoàn thành thì Tổng thầu Trung Quốc tại dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông lại cần 50 triệu USD để thực hiện công tác vận hành hệ thống.

Thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể vừa ký báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội về tình hình thực hiện một số dự án trọng điểm ngành GTVT, trong đó có dự án Đường sắt Cát Linh – Hà Đông.

Dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh – Hà Đông có chiều dài 13,05 km, gồm 12 ga và 1 khu depot. Chủ đầu tư: Bộ GTVT, đại diện Chủ đầu tư là Ban QLDA Đường sắt. Công ty Hữu hạn tập đoàn Cục 6, Trung Quốc là Tổng thầu EPC.

Dự án có Tổng mức đầu tư (TMĐT) ban đầu 8.770 tỉ đồng (552,86 triệu USD); TMĐT điều chỉnh là 18.002 tỉ đồng (868,04 triệu USD), trong đó: Vốn vay ODA của Trung Quốc là 13.867 tỉ đồng (669,62 triệu USD) và vốn đối ứng 4.134 tỉ đồng (198,43 triệu USD). Dự án khởi công tháng 10-2011, kế hoạch hoàn thành đưa vào khai thác thương mại trong Quý II-2019. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa thể vận hành khai thác thương mại dù việc giải ngân từ đầu dự án đã đạt 14.737,6/15.131,6 (đạt 81,9%).

Theo báo cáo, dự án Đường sắt Cát Linh – Hà Đông đến nay đã cơ bản hoàn thành, tuy nhiên chưa đủ điều kiện nghiệm thu, bàn giao đưa vào khai thác, còn tồn tại một số các vướng mắc liên quan đến thiết bị công nghệ khu Depot, đánh giá an toàn đoàn tàu, công tác vận hành toàn hệ thống và thanh quyết toán….

Trong báo cáo của Chính phủ cũng đã nêu những vướng mắc trong quá trình triển khai. Về việc đưa nhân sự Trung Quốc sang Việt Nam tiếp tục triển khai thực hiện dự án, Chính phủ đã có văn bản số ngày 24-4-2020 chấp thuận chủ trương cho phép các nhân sự làm việc tại Dự án được nhập cảnh vào Việt Nam và giao Bộ Công an, Bộ Ngoại giao tiếp tục xử lý.

Đối với đề nghị của Tổng thầu Trung Quốc về nhu cầu cần 50 triệu USD để thực hiện công tác vận hành hệ thống và thanh toán toàn bộ trước khi bàn giao. Ban QLDA Đường sắt đã báo cáo Bộ GTVT và nêu rõ quan điểm, việc thanh toán phải tuân thủ theo quy định Hợp đồng EPC. “Vì vậy, hai bên thống nhất sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát (trong vòng 15 ngày) các điều khoản hợp đồng và tổ chức buổi họp chuyên đề tiếp theo để trao đổi, thống nhất các công việc thực hiện”.

Về hồ sơ hoàn công và nghiệm thu, Ban QLDA Đường sắt đã rà soát về hiện trạng, số lượng hồ sơ chưa đủ điều kiện nghiệm thu và cần phải hoàn thiện thủ tục pháp lý các bên. Tại các cuộc họp trực tuyến và bằng văn bản, Ban QLDA Đường sắt tiếp tục đôn đốc Tổng thầu tập trung bố trí nhân sự hoàn thiện hồ sơ các hạng mục về phần xây dựng (hạng mục kiến trúc các nhà ga và đơn thể Depot) và các tồn tại về hồ sơ phần thiết bị đổng thời yêu cầu các đơn vị tư vấn khẩn trương rà soát, kiểm tra có ý kiến dứt điểm các vấn đề tồn tại, làm cơ sở để Tổng thầu hoàn thiện cuối cùng.

Về đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống (ATHT), theo báo cáo, các khó khăn, vướng mắc hiện tại trong công tác đánh giá an toàn hệ thống Ban QLDA Đường sắt sẽ tiếp tục tổ chức họp với Liên danh tư vấn ACT trong thời gian tới và cần sự phối hợp chặt chẽ với Tổng thầu để kịp thời cung cấp hồ sơ. Tuy nhiên, các vấn đề mà tư vấn ACT đưa ra phải thực hiện theo quy định của Pháp luật và cần Tổng thầu tích cực phối hợp, thực hiện cung cấp các hồ sơ tài liệu, mới có thể hoàn thành việc đánh giá và cấp chứng nhận ATHT cho dự án.

Đối với khó khăn vướng mắc của gói thầu tư vấn giám sát (TVGS), Chính phủ cho biết hiện nay do Tổng thầu Trung Quốc chưa xác định được mốc thời gian hoàn thành nên dự án chưa có cơ sở báo cáo cấp thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian thực hiện, dẫn đến gói thầu TVGS chưa có cơ sở để cho phép kéo dài trong thời gian tới. Đồng thời do chưa làm rõ được nguyên nhân, trách nhiệm của bên làm chậm nên chưa bố trí được nguồn vốn cho gói thầu TVGS.

Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội vừa có báo cáo tổng hợp ý kiến cử tri trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, trong đó nêu rõ 27 nhóm kiến nghị. Về lĩnh vực giao thông, cử tri Hà Nội bày tỏ sự quan tâm đặc biệt và cho rằng dự án đường sắt đô thị tuyến Cát Linh – Hà Đông và đường sắt đô thị tuyến Nhổn – Ga Hà Nội bị đội vốn rất nhiều và liên tục lùi thời gian hoàn thành, làm giảm hiệu quả đầu tư, gây ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế, xã hội của đất nước. Vì thế, cử tri nhiều quận, huyện, thị xã của TP đề nghị Chính phủ chỉ đạo thanh tra, kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân, truy cứu trách nhiệm của từng cá nhân cụ thể đối với các dự án trên, tránh việc chỉ đổ lỗi cho tập thể và cho nhà thầu.

Với những khó khăn, vướng mắc hiện tại của Dự án, Ban QLDA Đường sắt đề xuất một số giải pháp, kiến nghị với Bộ GTVT:

Bộ GTVT xem xét báo cáo Thường trực Chính phủ tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án Đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông để sớm đưa dự án vào vận hành khai thác.

Xem xét đề xuất của Ban QLDA Đường sắt về việc gia hạn gói thầu TVGS và tổ chức họp với lãnh đạo Tổng thầu để tháo gỡ vướng mắc về nhu cầu vốn cho Tổng thầu để triển khai thực hiện công tác vận hành thử dự án.

Văn Duẩn/NLD