Tổng thanh tra Chính phủ: ‘4 căn cứ khẳng định tham nhũng được kiềm chế’

Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái nêu 4 cơ sở chính để đánh giá tình trạng tham nhũng “đã được kiềm chế”, trong đó có ý kiến người dân và đánh giá của tổ chức quốc tế.

Trong phiên chất vấn của Quốc hội sáng 9/11, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà nên câu hỏi về tình trạng cán bộ, công chức nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Ông cũng đề nghị làm rõ cơ sở khẳng định, thời gian qua, “tình hình tham nhũng đang từng bước được kiềm chế, ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm”.

Trả lời, Tổng Thanh tra Lê Minh Khái nói đánh giá tình hình tham nhũng hết sức khó khăn, mang tính trừu tượng. Thanh tra Chính phủ dựa vào 4 căn cứ chính để đánh giá. Đầu tiên là ý kiến và cảm nhận của người dân được phản ánh thông qua các phương tiện thông tin đại chúng.

Thứ 2, bộ chỉ số đánh giá của Thanh tra Chính phủ cho thấy hiệu quả phòng, chống tham nhũng đã tăng lên.

Thứ 3, đánh giá của quốc tế; theo chỉ số cảm nhận tham nhũng của Tổ chức Minh bạch Thế giới, năm 2019 Việt Nam tăng 21 bậc so với năm 2018, từ nước đứng thứ 117 lên 96/180 nước.

Cuối cùng, căn cứ vào đánh giá của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng. “Trong báo cáo hàng năm, Ban chỉ đạo cân nhắc rất kỹ và có đánh giá tình hình tham nhũng”, ông Khái nói.

Lãnh đạo ngành thanh tra khẳng định công tác phòng, chống tham nhũng đã đạt được kết quả tích cực, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên, tình trạng cán bộ nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp vẫn còn và Thanh tra Chính phủ rất quan tâm vấn đề này.

“Ở đây trách nhiệm trực tiếp thuộc về người đứng đầu các cơ quan. Lĩnh vực thường xuyên tiếp xúc với người dân mà cán bộ, công chức thiếu rèn luyện thì sẽ xảy ra việc đó”, ông nói.

Để khắc phục tình trạng trên, năm 2019, Thanh tra Chính phủ đã đề xuất Thủ tướng ban hành chỉ thị về chống phiền hà cho người dân, doanh nghiệp; tổ chức hội nghị toàn quốc triển khai chỉ thị này. Sau đó, thanh tra tham mưu Thủ tướng ra công điện về phòng ngừa tham nhũng trong lĩnh vưc công vụ. Theo ông Khái, hai văn bản này có ý nghĩa rất lớn trong việc chấn chỉnh tình trạng cán bộ, công chức nhũng nhiễu.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy đặt vấn đề, người dân và doanh nghiệp được Hiến pháp trao quyền, được luật tạo điều kiện để thực hiện quyền tự do kinh doanh, nhưng nhiều thủ tục hành chính trong thông tư của các Bộ, thậm chí trong một số nghị định của Chính phủ vẫn đặt ra không ít rào cản.

“Cải cách hành chính giúp gỡ bỏ nhiều rào cản, nhưng gỡ bỏ chỗ này lại nảy sinh chỗ khác”, bà Thúy nói và đề nghị Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cho biết giải pháp khắc phục.

Theo Bộ trưởng Lê Thành Long, Việt Nam đang cố gắng thực hiện nguyên tắc: Đối với những lĩnh vực liên quan đến quyền và lợi ích trực tiếp của người dân, doanh nghiệp thì phải quy định trong luật. Các điều kiện kinh doanh và thủ tục liên quan, được quy định thấp nhất là ở nghị định của Chính phủ.

“Quy trình để xây dựng, trình ban hành và tổ chức thực hiện một văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có thông tư, nghị định, luật đều được quy định rất chặt chẽ”, ông Long nói.

Bộ trưởng Tư pháp nói, “thời gian qua, chúng ta đã rất cố gắng nhưng trên thực tế vẫn xảy ra tình trạng như đai biểu phản ánh”. Ông Long đề xuất một số giải pháp, trong đó có việc tăng cường giám sát của công luận, Quốc hội và các cơ quan. “Chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng hơn nữa để hạn chế tình trạng này trong thời gian tới”, ông Long cam kết.

Nêu quan điểm về vấn đề trên, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng nói, trong thời gian qua, Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt việc cắt giảm thủ tục hành chính; qua đó, các cơ quan đã cắt giảm 3.893/6.191 điều kiện kinh doanh; cắt giảm, đơn giản hóa 6.776/9.926 thủ tục kinh doanh; cắt bỏ 30/120 bộ thủ tục và đang xử lý tiếp 1.501 điểm còn chồng chéo của các bộ, ngành.

Ông Dũng thừa nhận, điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính trong lĩnh vực kinh doanh còn rườm rà, phức tạp; có những trường hợp cắt điều kiện kinh doanh nhưng lại mọc các thủ tục khác, chuyển sang thành tiêu chuẩn và quy chuẩn, trở thành rào cản gây khó khăn cho người dân.

“Thủ tướng đã chỉ đạo tiếp tục rà soát lại”, ông nói và giải pháp trước hết là kiểm soát và nâng cao chất lượng từ khâu dự thảo; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để công khai hóa và thực sự cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Các bộ ngành, địa phương cũng phải tiếp tục đổi mới lề lối làm việc, tăng cường xử lý hồ sơ điện tử và huy động sự tham gia của Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính.

Trả lời chất vấn của đại biểu Mai Thị Kim Nhung về đề án liên thông các thủ tục hành chính như đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, hưởng chế độ tử tuất, ông Mai Tiến Dũng cho biết, trước đây người dân đến các cơ quan hành chính phải khai nhiều thông tin trùng lặp, từ họ tên, ngày tháng năm sinh, quốc tịch…, và phải đi lại nhiều lần mới làm xong thủ tục.

Ngoài ra, khi người dân đến kê khai việc khai tử, có người quên đăng xóa đăng ký thường trú nên xảy ra việc người đã chết rồi mà vẫn có tên trong cử tri đi bầu trưởng thôn, trưởng xóm. Ví dụ tại xã Chu Minh, huyện Ba Vì (TP Hà Nội) năm 2017 có nhiều người chết nhưng vẫn nằm trong danh sách cử tri đi bầu trưởng thôn.

Sau một thời gian thực hiện đề án nêu trên, ông Dũng cho biết, đến nay 63/63 địa phương đều đã triển khai liên thông các thủ tục hành chính. Người dân chỉ cần đến một nơi là UBND xã, nộp 1 bộ hồ sơ để thực hiện 3 thủ tục hành chính. Đến nay, các cơ quan đã tiếp nhận 353.846 hồ sơ, trong đó, giải quyết 350.400 hồ sơ (số hồ sơ quá hạn là 2.352, chiếm tỷ lệ 0,67%).

“Sơ bộ việc triển khai đề án mỗi năm tiết kiệm được 38,8 tỷ đồng”, ông Dũng nói.

Quốc hội tiếp tục chất vấn trong chiều nay 9/11.

Viết Tuân – Hoàng Thùy – Minh Sơn/VNE