Tiết lộ kế hoạch CIA cài gián điệp vào “nhóm thân tín” của ông Fidel Castro

Một tài liệu được Mỹ giải mật đã tiết lộ về kế hoạch của cơ quan tình báo Mỹ nhằm đưa gián điệp vào “nhóm thân tín” của lãnh tụ Cuba Fidel Castro.

Hai năm trước, Mỹ đã giải mật một số tài liệu liên quan tới vụ ám sát cựu Tổng thống Mỹ John F. Kennedy năm 1963. Tài liệu này chứa đựng những thông tin có giá trị cho các nhà nghiên cứu lịch sử và chính trị không chỉ về vụ ám sát mà còn về tình hình nước Mỹ vào thời điểm trước, trong và sau khi xảy ra vụ việc.

Dựa vào tài liệu nói trên, USA Today đã chỉ ra một nhân vật đặc biệt, cựu chiến binh Thế chiến 2, một điệp viên của CIA mang tên Ross Lester Crozier.

Đây là người đã thiết lập được mối quan hệ thân thiết với những nhân vật quan trọng trong thời kỳ chiến tranh Lạnh như cố lãnh tụ Cuba Fidel Castro và nhà cách mạng Argentina Ernesto Che Guevara trong thời kỳ ông Crozier làm nhiệm vụ ở Cuba những năm 1950.

Theo tài liệu của CIA, ông Crozier đã có sự tín nhiệm của phong trào cách mạng Cuba tới mức điệp viên này đã tới thăm ông Castro tại một cơ sở bí mật trong rừng sâu trong 2 tuần với vỏ bọc là đại diện của một công ty nghiên cứu kinh tế và một nhà báo tự do. Vào thời điểm đó, ông Castro đang “ở ẩn” để chuẩn bị cho kế hoạch lật đổ chính quyền theo chế độ độc tài của tướng Fulgencio Batista vào năm 1958.

Trong thời gian ở căn cứ bí mật, ông Crozier được cho đã đề xuất sẽ cung cấp cho phía cách mạng Cuba một trực thăng 25.000 USD và một phi công người Mỹ. Tài liệu của CIA cho hay ông Crozier khi đó nói rằng chiếc trực thăng và phi công cũng được huấn luyện như là một điệp viên, sẽ cho phép CIA có thể “xâm nhập vào nhóm thân tín của ông Castro”.

CIA đã không làm theo đề xuất của ông Crozier và tài liệu CIA cũng không nhắc tới phản ứng của ông Castro khi nhận được đề nghị.

Năm 1959, phong trào cách mạng Cuba thành công và sau đó Cuba trở thành đồng minh của Liên Xô.

Sau khi trở về Mỹ, ông Crozier năm 1960 cũng đóng vai trò trung gian giữa CIA và nhóm những người Cuba có quan điểm đối lập với ông Castro và Guevara. Ông Crozier cũng đã nhận nhiệm vụ đào tạo các nhóm người phản đối ông Castro đã rời Cuba để tới Florida, Mỹ.

Thông qua những người này, ông Crozier nắm được thông tin rằng Liên Xô đã đặt tên lửa ở Cuba và có tầm tấn công có thể vươn tới Mỹ. Ông Crozier đã chuyển tình báo này cho Washington. Tuy nhiên, phía CIA lại không sử dụng thông tin này.

Trong những năm sau đó, ông Crozier đã phàn nàn với các nhà nghiên cứu CIA rằng Mỹ đã bỏ lỡ cơ hội có thể thay đổi lịch sử bằng cách ngăn chặn cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962, theo USA Today.

Ông Crozier đã hoạt động ở Cuba từ năm 1954-1958. Trước đó, điệp viên xuất thân từ Illinois từng là chuyên gia hoạt động tình báo và tác chiến không quân Mỹ thời Thế chiến 2 hoạt động ở khu vực Trung Quốc – Myanmar, và Panama. Sau đó, ông về làm việc cho CIA vào năm 1948 khi đơn vị này mới được thành lập. Ông rời CIA vào năm 1963.

Sau khi giải nghệ, ông trở về đời thường và làm công việc thanh tra bưu chính ở Washington DC, sử dụng thân phận giả được CIA cung cấp. Ông qua đời vào năm 2000.

Đức Hoàng/ Dân Trí