Thuế thu nhập cá nhân: Thay đổi để phù hợp hơn với đời sống
Trong bối cảnh đời sống đô thị ngày càng trở nên đắt đỏ, hệ thống thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tại Việt Nam đang nhận được sự quan tâm lớn từ các chuyên gia kinh tế. Bộ Tài chính vừa đưa ra dự thảo sửa đổi Luật Thuế TNCN, với mục tiêu cải cách hệ thống thuế nhằm tăng tính công bằng, tạo động lực cho người dân và khuyến khích phát triển kinh tế bền vững. Trong đó, một trong những điểm đáng chú ý là việc điều chỉnh ngưỡng khởi điểm chịu thuế và giảm số bậc thuế từ 7 bậc xuống còn 5 bậc.
Một trong những điểm mạnh của dự thảo sửa đổi là việc rút gọn số bậc thuế từ 7 xuống còn 5. Chuyên gia kinh tế Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng (Trường Đại học Nguyễn Trãi), cho rằng đây là một bước tiến quan trọng trong việc đơn giản hóa hệ thống thuế, giúp giảm bớt sự phức tạp trong việc tính toán và kê khai thuế. Hệ thống thuế càng đơn giản sẽ càng dễ tiếp cận với người dân, từ đó giúp tăng cường mức độ tuân thủ nghĩa vụ thuế.
“Việc rút xuống chỉ còn 5 bậc thuế sẽ giúp giảm bớt gánh nặng hành chính cho cả cơ quan thuế và người dân, đồng thời tạo ra sự minh bạch và dễ hiểu hơn trong hệ thống thuế. Đặc biệt, điều này giúp tránh hiện tượng ‘gãy bậc’ thu nhập, một vấn đề phổ biến khiến nhiều người tránh tăng thu nhập vì sợ vướng phải mức thuế cao hơn,” ông Huy chia sẻ.
Theo các chuyên gia, một biểu thuế ít nhảy bậc không chỉ giúp đơn giản hóa quá trình kê khai mà còn khuyến khích người dân thực hiện nghĩa vụ thuế một cách trung thực. Điều này sẽ giúp tăng thu ngân sách mà không cần áp dụng các biện pháp siết chặt hay khuyến khích hành vi né tránh thuế.
“Chính sách thuế hợp lý, không thay đổi quá nhiều bậc thuế, sẽ giúp người dân dễ dàng tuân thủ hơn và không cảm thấy bất an khi thu nhập của họ tăng lên một cách chính đáng,” ông Huy nhấn mạnh. Đây là một yếu tố quan trọng giúp xây dựng một hệ thống thuế minh bạch và bền vững trong dài hạn.
Một trong những điểm đáng chú ý của dự thảo sửa đổi là việc xem xét nâng mức ngưỡng khởi điểm chịu thuế từ 10 triệu đồng/tháng lên mức 12-15 triệu đồng/tháng. Đây là một bước đi quan trọng trong việc giảm bớt áp lực thuế cho những người có thu nhập thấp, đồng thời giúp cải thiện khả năng chi tiêu của các tầng lớp lao động.
Trong bối cảnh chi phí sống tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM ngày càng gia tăng, mức ngưỡng khởi điểm thuế hiện nay không còn phản ánh đúng mức chi tiêu cơ bản của nhiều hộ gia đình. Việc nâng mức ngưỡng chịu thuế giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho những người thu nhập thấp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tầng lớp trung lưu.
Đề xuất của Bộ Tài chính trong phương án 2 của dự thảo là kéo giãn khoảng cách giữa các bậc thuế, đặc biệt ở các ngưỡng thu nhập từ 30-100 triệu đồng/tháng. Việc này tạo ra không gian “thở” cho người lao động, chuyên gia, cán bộ quản lý và doanh nhân có thể vươn lên mà không phải lo ngại bị đánh thuế quá sớm. Đặc biệt, những người có thu nhập ở mức trung bình – khá sẽ không phải lo lắng về việc gánh chịu thuế suất quá cao khi thu nhập tăng lên.
Đây là một động thái tích cực trong việc khuyến khích người dân đạt được mức thu nhập cao hơn mà không cảm thấy quá sức với nghĩa vụ thuế, qua đó góp phần phát triển nền kinh tế bền vững.
Bên cạnh đó, việc giảm thuế suất tối đa từ 35% xuống còn 25%, như đề xuất của TS Nguyễn Ngọc Tú, sẽ giúp Việt Nam thu hút nhân tài và cải thiện sức cạnh tranh trong môi trường toàn cầu. Theo ông Tú, hiện nay mức thuế suất cao nhất 35% tại Việt Nam đang là một yếu tố kìm hãm khả năng thu hút các chuyên gia, doanh nhân và đầu tư từ nước ngoài.
“Trong khi nhiều quốc gia đã giảm thuế thu nhập cá nhân, mức thuế tại Việt Nam vẫn chưa thay đổi trong suốt 20 năm qua. Việc giảm thuế suất từ 35% xuống 25% sẽ giúp Việt Nam cải thiện môi trường thu hút đầu tư và nhân tài, đặc biệt là trong bối cảnh các quốc gia khác cũng đang nỗ lực cải thiện thuế suất của mình,” ông Tú nhận định.
Cải cách hệ thống thuế thu nhập cá nhân không chỉ là việc điều chỉnh con số trong biểu thuế mà còn là một bước đi dài hạn nhằm xây dựng một nền kinh tế công bằng và phát triển bền vững. Những đề xuất trong dự thảo sửa đổi Luật Thuế TNCN, như giảm bậc thuế, nâng ngưỡng khởi điểm chịu thuế và giảm thuế suất tối đa, là những thay đổi quan trọng có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.
Thảo Nguyên
