Sự thật chuyện thủ đô Bangkok của Thái Lan bị “đổi tên”
Thông tin thủ đô Bangkok của Thái Lan sẽ được đổi tên thành Krung Thep Maha Nakhon khiến nhiều người ngạc nhiên và bối rối, nhưng liệu Bangkok có thật sự được đổi tên hay không?
Bangkok hay Krung Thep Maha Nakhon ? Tờ Bangkok Post đưa tin nội các Thái Lan ngày 15.2 đã thông qua dự thảo tuyên bố do Văn phòng Thủ tướng đưa ra dựa trên đề xuất của Văn phòng Hội Hoàng gia Thái Lan (ORST) về việc cập nhật tên gọi các quốc gia, vùng lãnh thổ, khu vực hành chính và thủ đô. Văn bản nêu rõ Krung Thep Maha Nakhon sẽ trở thành tên chính thức của thủ đô Thái Lan.
Thông báo này đã gây ra nhiều sự hoang mang và bối rối, đặc biệt là với người nước ngoài, vốn quen gọi thủ đô Thái Lan là Bangkok. Trên thực tế, Krung Thep Maha Nakhon (hay thường được người Thái gọi tắt là Krung Thep) mới là tên chính thức của thành phố này. Đáng chú ý hơn, Krung Thep Maha Nakhon cũng chỉ là một cách gọi tắt. Tên đầy đủ của thủ đô Thái Lan là “Krungthepmahanakhon Amonrattanakosin Mahintharayutthaya Mahadilokphop Noppharatratchathaniburirom Udomratchaniwetmahasathan Amonphimanawatansathit Sakkathattiyawitsanukamprasit”. Dịch sang tiếng Việt, cái tên này nghĩa là “Thành phố của các thiên thần, thành phố vĩ đại của những vị bất tử, thành phố tráng lệ của chín viên ngọc quý, nơi ngự trị của nhà vua, thành phố của các cung điện hoàng gia, quê hương của các vị thần, được Vishvakarman dựng lên theo lệnh của Indra”. Dù được sử dụng phổ biến ở nước ngoài, cái tên Bangkok – có nguồn gốc từ một khu vực cũ của thành phố – chỉ chính thức được công nhận từ tháng 11.2001.
Trong một bài đăng trên Facebook sau đó, ORST làm rõ rằng cả hai cách gọi Bangkok và Krung Thep Maha Nakhon đều được chấp nhận. Phó phát ngôn viên chính phủ Thái Lan Ratchda Dhanadirek cũng cho biết thông báo này chỉ liên quan đến việc thay đổi dấu câu. Theo đó, cách gọi thủ đô Thái Lan sẽ từ “Krung Thep Maha Nakhon; Bangkok” chuyển thành “Krung Thep Maha Nakhon (Bangkok)”.
Gây tranh cãi Dù còn phải được một ủy ban chuyên trách thông qua thì mới chính thức có hiệu lực, thông báo của ORST đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn bên trong đất nước Thái Lan.
Theo Bangkok Post, những người chỉ trích lo ngại cái tên Krung Thep Maha Nakhon có thể gây hại cho thương hiệu du lịch của Bangkok. Đài Thai PBS đưa tin những người này còn lập một chiến dịch phản đối trên trang web change.org. Tính đến ngày 17.2, chiến dịch này đã thu được hơn 2.700 chữ ký đồng tình.
Giữa tranh cãi, Bộ trưởng Văn hóa Thái Lan Itthiphol Kunplome ngày 16.2 nói mình ủng hộ tên chính thức của thủ đô là Krung Thep Maha Nakhon vì cái tên thể hiện lịch sử huy hoàng của thành phố. Ông cũng chỉ ra rằng tên Bangkok hầu như chỉ xuất hiện trong các bộ phim và tác phẩm quảng cáo.
Tuy vậy, một số người đặt câu hỏi về sự cần thiết của việc thay đổi dấu câu. Họ cho rằng việc này còn gây tiêu tốn ngân sách khi cơ quan chức năng phải cập nhật các văn bản cho phù hợp. Dù sau đó, chính phủ Thái Lan đã làm rõ rằng các cơ quan được phép gọi thành phố thủ đô là Bangkok hoặc Krung Thep – tùy theo ý thích, làn sóng phản đối vẫn tiếp diễn.
Trong bài xã luận đăng ngày 18.2, báo Bangkok Post chỉ trích việc ORST đưa ra thay đổi này chỉ bằng một thông cáo báo chí, để rồi người dân và các cơ quan chức năng khác “vò đầu bứt tai” không biết vì sao phải thay đổi cách viết, và bây giờ họ phải làm gì. Tờ báo này cũng cho rằng các nhà chức trách, đặc biệt là ORST, phải trả lời câu hỏi của công chúng. Các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp cũng cần được hướng dẫn về việc áp dụng thông báo của ORST. Bangkok Post chỉ ra rằng dù được viết như thế nào đi nữa, tên gọi của một nơi bắt nguồn từ những con người sống ở đó. Họ nhận ra những đặc điểm của nơi mình sống và quyết định gọi nơi đó như vậy. Do đó, cơ quan chức năng nên hỏi ý kiến người dân trước khi ra quyết định liên quan tới việc này.
Đông A
