Thực hiện thành công ca ghép thận lợn cho người đầu tiên trên thế giới
Theo Reuters, các bác sĩ tại Mỹ đã ghép thành công một quả thận lợn biến đổi gene cho người, mở ra cơ hội cho hàng trăm nghìn bệnh nhân đang chờ được ghép thận trên khắp thế giới. Đây là một tiến bộ lớn mở ra viễn cảnh giảm bớt sự thiếu hụt nghiêm trọng nội tạng người để cấy phép.
Theo Reuters, ca ghép thận thử nghiệm nói trên đã được thực hiện tại bệnh viện NYU Langone Health ở thành phố New York. Các bác sĩ đã sử dụng một con lợn có gien đã bị thay đổi để các mô của nó không còn chứa một loại phân tử có thể kích hoạt sự đào thải ngay lập tức ở người tiếp nhận.
Các nhà nghiên cứu cho biết, người tiếp nhận là một bệnh nhân chết não, có dấu hiệu rối loạn chức năng thận.
Trong 3 ngày, quả thận mới đã được ghép với mạch máu của nữ bệnh nhân này và được duy trì bên ngoài cơ thể, cho phép các nhà nghiên cứu tiếp cận và theo dõi.
Tiến sĩ Robert Montgomery, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết kết quả kiểm tra chức năng của quả thận được cấy ghép “khá bình thường”. Ông nói, quả thận đã tạo ra “lượng nước tiểu như mong đợi” từ một quả thận người được cấy ghép, và không có bằng chứng nào về sự đào thải mạnh mẽ, vốn sẽ được chứng kiến gần như ngay lập tức nếu quả thận lợn chưa được biến đổi khi cấy ghép vào động vật linh trưởng không phải người.
Tiến sĩ Montgomery cho biết, mức creatinine bất thường của người nhận – một chỉ số cho thấy chức năng thận kém – đã trở lại bình thường sau khi cấy ghép.
Tại Mỹ, gần 107.000 người hiện đang chờ ghép nội tạng, trong đó có hơn 90.000 người đang chờ một quả thận. Thời gian chờ để được ghép một quả thận trung bình từ 3-5 năm.
Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nỗ lực nghiên cứu khả năng sử dụng nội tạng động vật để cấy ghép cho người, nhưng họ bị hạn chế vì khả năng đào thải “vật thể lạ” lập tức của cơ thể con người.
Nhóm của Tiến sĩ Montgomery đưa ra giả thuyết rằng việc loại bỏ gien ở lợn để bỏ một loại carbohydrate gây ra sự đào thải sẽ ngăn chặn được vấn đề này. Đây là một phân tử đường, hay glycan, được gọi là alpha-gal.
Con lợn bị biến đổi gien, được đặt tên là GalSafe, được nuôi bởi Revivicor thuộc tập đoàn United Therapeutics. Nó đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt vào tháng 12/20202 để sử dụng làm thực phẩm cho những người bị dị ứng thịt hoặc là một nguồn tiềm năng của các liệu pháp điều trị cho con người.
Cơ quan này cho biết các sản phẩm y tế được phát triển từ lợn vẫn cần có sự chấp thuận cụ thể của FDA trước khi được sử dụng trên người.
Hiện nay, các nhà nghiên cứu khác đang xem xét liệu lợn GalSafe có thể là nguồn cung cấp các cơ quan khác, từ van tim cho đến ghép da cho bệnh nhân hay không.
Tiến sĩ Montgomery cho biết, thí nghiệm ghép thận ở NYU sẽ mở đường cho các thử nghiệm ở bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, có thể diễn ra trong một hoặc hai năm tới. Những thử nghiệm đó có thể xem xét phương pháp này như một giải pháp ngắn hạn cho những bệnh nhân thận nặng, trong thời gian chờ đợi được ghép thận người.
Theo ông, thí nghiệm ghép thận lợn ở NYU chỉ liên quan đến một ca cấy ghép duy nhất và quả thận chỉ được giữ nguyên trong ba ngày, vì vậy bất kỳ thử nghiệm nào trong tương lai đều có khả năng sẽ phát hiện ra những rào cản mới cần phải vượt qua. Những người tham gia thử nghiệm có thể là những bệnh nhân có cơ hội tiếp nhận thận người thấp và tiên lượng xấu khi chạy thận.
Minh Ngọc
