Thông tin cá nhân, đời sống riêng tư người dùng bị khai thác như… ‘mỏ vàng’
Người dùng vô tư cung cấp các thông tin cá nhân, đời sống riêng tư của mình lên mạng, doanh nghiệp công nghệ càng giàu có nhờ khai thác ‘mỏ vàng’ tận lực.
Rất nhiều người dùng chỉ một lần gọi điện hỏi thăm một dự án bất động sản nào đó là điện thoại của họ sẽ liên tục nhận được SMS, cuộc gọi quảng cáo các dự án, căn hộ mới… mãi đến nhiều năm sau (dù họ có thể không còn quan tâm nữa).
Hỏi là… khai!
Cách thu thập thông tin người dùng phần không nhỏ được thu thập từ hoạt động công khai của người dân, như khách vui vẻ điền mẫu đăng ký, phiếu khảo sát tại các hội thảo, các chương trình khuyến mãi, trò chơi trên mạng lẫn ngoài thực tế…
Bên cạnh đó là việc điền thông tin khi mua sắm. Nhìn vào các danh sách thông tin khách hàng được chia sẻ, rao bán trên mạng, chúng ta có thể biết được nguồn gốc của nó từ đâu. Chẳng hạn: danh sách các khách hàng sở hữu xe Ford, Mercedes…; khách hàng mua dự án bất động sản; các giám đốc hội doanh nhân; khách hàng các trung tâm điện máy…
Đặc biệt, nhiều dịch vụ web và ứng dụng cho điện thoại di động đang thu thập thông tin người dùng một cách hợp pháp bằng cách dụ họ đồng ý với điều khoản sử dụng trước khi dùng dịch vụ.
“Các dịch vụ mạng luôn có một bản hợp đồng nguyên tắc để người dùng xác nhận đồng ý thì mới được cung cấp dịch vụ. Thường thì người dùng không đọc và đồng ý luôn. Vì vậy, thông tin cá nhân sẽ bị khai thác và đều trở thành hợp pháp” – ông Ngô Trần Vũ, giám đốc Công ty bảo mật NTS, cảnh báo.
Tìm kiếm nội dung gì, sẽ có quảng cáo đó
Theo các chuyên gia công nghệ thông tin, ngay khi người dùng mở một trình duyệt web hay một ứng dụng di động, họ đã để lại các “dấu vết” kỹ thuật số và bị thu thập thông tin mà không hay.
Phần lớn các trình duyệt sử dụng cookies (tập tin lưu lại thông tin người dùng) để thu thập thói quen duyệt web, sở thích… Vì vậy, người dùng lên mạng tìm kiếm thuốc tránh thai hoặc vào các địa chỉ phim người lớn… đều có thể bị ghi lại.
Hiện bất kỳ người dùng Facebook nào cũng dễ dàng nhìn thấy quảng cáo liên quan đến các nội dung mình vừa tìm kiếm, thậm chí chỉ vừa “tám” qua chat với bạn bè. Chẳng hạn, sau khi bạn tìm kiếm thông tin về bao cao su, có thể bạn sẽ thấy ngay rất nhiều nội dung trên Facebook (quảng cáo, video…) liên quan đến nội dung này.
“Những thông tin được lịch sử duyệt web ghi lại sẽ được sử dụng cho ngành công nghiệp marketing, khảo sát thông tin…” – Trọng, chuyên gia phân tích dữ liệu của một công ty công nghệ ở TP.HCM, chia sẻ.
Theo báo cáo về tình trạng bảo mật dữ liệu cá nhân năm 2019 của Bộ Công an, nhiều công ty cung cấp dịch vụ bán cho khách hàng phần mềm thu thập thông tin cá nhân trái phép, được cài ẩn trong các trang mạng bán hàng để thu thập thông tin.
Báo cáo còn cho biết nhiều đối tượng còn thu thập thông tin cá nhân trái phép bằng cách sử dụng mã độc, phần mềm có tính năng gián điệp. Thậm chí còn tấn công, xâm nhập hệ thống máy tính… để chiếm đoạt thông tin cá nhân, dữ liệu cá nhân.
Kho dữ liệu khổng lồ Facebook
Theo các chuyên gia, mạng xã hội Facebook được xem là kho dữ liệu khổng lồ về thông tin cá nhân, không ít người dùng dễ dãi đã giúp nhiều đối tượng khai thác.
Tài – một chuyên gia thu thập thông tin người dùng – tiết lộ chỉ cần vào một nhóm nào đó trên Facebook là có thể biết được mối quan tâm của các thành viên trong đó (ví dụ nhóm bất động sản, thời trang, mẹ bỉm sữa…).
“Vấn đề chỉ còn là địa chỉ cụ thể để tiếp cận họ, ở đây chính là số điện thoại di động cá nhân. Do đó, trước đây, tận dụng một lỗ hổng của Facebook, nhiều cá nhân, công ty đã dùng phần mềm và quét được số điện thoại của mọi người dùng Facebook. Từ đó hình thành kho dữ liệu cực kỳ hấp dẫn cho các mục đích quảng cáo, tiếp thị đến đúng đối tượng.
Giờ mặc dù Facebook đã đóng tính năng này nhưng rất nhiều người đã kịp xây dựng các dữ liệu riêng phục vụ nhiều mục đích sau này” – Tài cho biết.
Đ.THIỆN/TT
