Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói về việc cho vay đặc biệt lãi suất 0%/năm

Vay đặc biệt không yêu cầu thế chấp và có lãi suất 0%/năm chỉ được áp dụng trong hai trường hợp đặc biệt: rút tiền hàng loạt và tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt.

Sáng 29-5, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.

Nhiều đại biểu quan tâm đến quy định hỗ trợ các tổ chức tín dụng gặp khó khăn vay vốn đặc biệt với lãi suất 0%, đồng thời bày tỏ lo ngại về việc làm thế nào để ngăn ngừa tình trạng lạm dụng chính sách nà

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) đánh giá quy định lãi suất cho vay đặc biệt là 0%/năm (sửa đổi khoản 1 điều 193) là một chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, thể hiện rõ vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong việc hỗ trợ các tổ chức tín dụng đang trong tình trạng đặc biệt khó khăn, nhằm giữ vững an toàn của hệ thống tài chính – ngân hàng.

Tuy nhiên, theo ông Thông, quy định mức lãi suất 0%/năm mà không gắn với điều kiện áp dụng cụ thể có thể dẫn tới lạm dụng chính sách, tạo ra rủi ro, làm sai lệch môi trường cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng và tăng áp lực lên ngân sách quốc gia.

Mặt khác, đại biểu cho rằng quy định này có khả năng mâu thuẫn với nguyên tắc thị trường, gây ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn lực nhà nước nếu không có cơ chế kiểm soát.

Do vậy, ông Thông đề nghị cần quy định cụ thể rằng: “lãi suất 0% chỉ áp dụng cho tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu bắt buộc hoặc có ảnh hưởng hệ thống đến sự ổn định tài chính quốc gia”. Đồng thời bổ sung cơ chế giám sát, công khai và đánh giá hiệu quả việc sử dụng nguồn vay đặc biệt này.

Giải trình ý kiến đại biểu, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho hay với sự biến động không ngừng của hệ thống tổ chức tín dụng, sự phát triển của khoa học công nghệ, người dân ở nhà vẫn có thể rút tiền, cho nên vấn đề phản ứng nhanh cần phải đặt ra.

Theo bà Hồng, việc cho vay không có tài sản bảo đảm, lãi suất 0%/năm không phải là việc thường xuyên liên tục, đây là trường hợp rất đặc biệt. Theo đó, cho vay đặc biệt chỉ có 2 trường hợp: xảy ra rút tiền hàng loạt và tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt.

Bà Hồng cho biết Luật Các tổ chức tín dụng hiện nay đã thiết kế rất nhiều quy định để phát hiện từ sớm, từ xa với các ngân hàng, khi cần thiết sẽ đưa vào giai đoạn can thiệp sớm. Ở giai đoạn này đã thực hiện các giải pháp yêu cầu tổ chức tín dụng, cổ đông thực hiện.

Quá trình can thiệp sớm, nếu trường hợp mất thanh khoản, tổ chức tín dụng được vay từ Ngân hàng Nhà nước, có lãi suất chứ không phải “chưa gì đã cho vay lãi suất 0%”.

“Khi xét cho vay đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước bao giờ cũng yêu cầu các ngân hàng có tài sản bảo đảm. Chỉ khi nào khó khăn lắm, không còn tài sản bảo đảm mới quyết định cho vay không có tài sản bảo đảm”, bà Hồng nói.

Thảo Nguyên