Thông điệp nào khi Triều Tiên coi Hàn Quốc là “kẻ ngoại bang”?
Tuyên bố của ông Kim Jong-un coi Hàn Quốc là “kẻ ngoại bang” và từ bỏ nỗ lực thống nhất, có vẻ như tạo ra căng thẳng ở bán đảo, nhưng cũng có thể chỉ là một thông điệp chính trị.
“Kẻ thù hàng đầu và kẻ thù chính không thể thay đổi”
Hãng thông tấn KCNA hôm 29.1 đưa tin CHDCND Triều Tiên đã thử nghiệm lần thứ hai trong vòng 1 tuần tên lửa hành trình chiến lược mới, và lần này là các tên lửa khai hỏa từ tàu ngầm (SLCM), đồng thời cảnh báo về những hậu quả “không thương tiếc” đối với liên quân Hàn – Mỹ.
KCNA và báo Rodong Sinmun đưa tin các tên lửa được phóng từ tàu ngầm ở vùng biển ngoài bờ đông, di chuyển lần lượt 7.421 giây và 7.445 giây trước khi bắn trúng mục tiêu chưa công khai trên một hòn đảo.
Đây là lần phóng tên lửa thứ 3 trong tháng của Triều Tiên, sau vụ thử tên lửa đạn đạo tầm xa sử dụng nhiên liệu rắn vào ngày 14/1. Những hành động và tuyên bố ngày càng cứng rắn từ lãnh đạo Kim Jong-un gần đây làm nảy sinh nhiều lo ngại về “ý định chiến lược” của Bình Nhưỡng.
Mặc dù không thể đoán trước bước đi tiếp theo, nhưng các nhà quan sát đã cố gắng phân tích hành động để hiểu rõ hơn về những mục tiêu mà Bình Nhưỡng có thể hướng đến.
Theo AP News, ông Kim Jong-un đã thực hiện nhiều động thái thu hút sự quan tâm của dư luận. Điều đáng chú ý nhất là tuyên bố rằng thống nhất với Hàn Quốc theo đường hòa bình không còn khả thi. Nhìn nhận của giới phân tích cho rằng đây là một bước đi ngược lại chính sách thống nhất hai miền mà Triều Tiên đã duy trì trong nhiều thập kỷ.
Trong bài phát biểu trước quốc hội tuần trước, ông Kim nói rằng Triều Tiên cần sửa đổi hiến pháp để xác định Hàn Quốc là “kẻ thù hàng đầu và kẻ thù chính không thể thay đổi”. Ông cũng tuyên bố ba cơ quan hòa giải liên Triều sẽ bị đóng cửa.
Tại cuộc họp đảng Lao động Triều Tiên, ông Kim cho biết thống nhất hòa bình với “ngoại bang Hàn Quốc” là không thể, vì hai bên đã trở thành “hai quốc gia thù địch”, và xung đột có thể “nổ ra bất cứ lúc nào”.
Ruediger Frank, giáo sư kinh tế – xã hội Đông Á tại Đại học Vienna, Áo, nhận định rằng xác định Hàn Quốc là “kẻ ngoại bang” có thể chứa đựng thông điệp về sự sẵn lòng bình thường hóa quan hệ, nhưng cũng có thể tạo điều kiện cho xung đột. Ông nói rằng Triều Tiên sẽ khó thuyết phục dư luận nếu thực hiện một cuộc chiến tổng lực chống lại những người được xem là “đồng bào”, nhưng xác định Hàn Quốc chỉ là một “kẻ ngoại bang” có thể giảm bớt rào cản, ít nhất là trên giấy tờ.
“Quyết định chiến lược”
Hai nhà phân tích Mỹ về vấn đề Triều Tiên, Robert L. Carlin và Siegfried S. Hecker, cảnh báo rằng tình hình trên bán đảo ngày càng nguy hiểm và ông Kim đã đưa ra “quyết định chiến lược”.
Theo họ, nguy cơ xung đột đã vượt xa các cảnh báo thường lệ, và ông Kim có thể đã quyết định sử dụng “giải pháp quân sự”.
Gabriela Bernal, nghiên cứu sinh tiến sĩ về Triều Tiên, nói rằng nguy cơ xung đột tăng lên khi ông Kim không còn coi Hàn Quốc là đồng bào. Trong khi đó, Victor Cha, cố vấn hàng đầu về Triều Tiên, nhấn mạnh khả năng Bình Nhưỡng thực hiện “nhiều động thái cứng rắn dưới ngưỡng chiến tranh”.
Các chuyên gia cảm thấy lo ngại về sự hiểu biết của ông Kim về môi trường địa chính trị và quyết định gần đây của ông có thể tạo ra tình hình nguy hiểm mới.
Brian R. Myers, giáo sư tại Đại học Dongseo, Hàn Quốc, đưa ra lập luận rằng có rất ít lý do để tin rằng một quốc gia duy trì chính sách điều hành qua nhiều thế hệ như Triều Tiên đã từ bỏ mục tiêu tái thống nhất với Hàn Quốc.
Trong một bài viết trên blog cá nhân đầu tháng này, Myers cho rằng tuyên bố của ông Kim về việc không còn theo đuổi mục tiêu thống nhất có thể là một cố gắng ngăn chặn Mỹ xem xét hành động quân sự. Đồng thời, ông Kim có thể muốn tăng cường sự ủng hộ của người dân Hàn Quốc đối với các chính trị gia ủng hộ chính sách hoãn lại với Triều Tiên trong cuộc bầu cử quốc hội sắp tới.
Myers nhấn mạnh rằng an toàn của Triều Tiên lớn phần dựa vào niềm tin của Mỹ rằng một cuộc tấn công của họ sẽ khiến Hàn Quốc chịu thiệt hại nặng nề. Ông cũng lưu ý rằng trong các thời điểm căng thẳng, Triều Tiên thường đưa ra các thông điệp cứng rắn để thể hiện sẵn sàng chiến đấu với Mỹ.
Trong khi đó, Frank đặt ra rằng khả năng cao Triều Tiên sẽ tránh xung đột với Hàn Quốc vì lo ngại Mỹ sẽ đáp trả để bảo vệ đồng minh. Ông nhấn mạnh rằng việc chuẩn bị quân sự mất rất nhiều thời gian.
Theo Park Won Gon, giáo sư tại Đại học Ewha ở Seoul, trọng tâm dài hạn của ông Kim là buộc Washington chấp nhận ý tưởng coi Triều Tiên là một cường quốc hạt nhân và ông có thể có ý định làm gia tăng căng thẳng trong năm bầu cử ở Mỹ nhằm tiến tới các cuộc đàm phán cuối cùng với bất kỳ ai thắng cuộc bầu cử vào tháng 11.
“Triều Tiên muốn đàm phán với chính phủ của Donald Trump”, Lankov nói. “Vì Trump là một tổng thống rất khác biệt và phi truyền thống, nên lý thuyết, ông ấy có thể chấp nhận Triều Tiên là một quốc gia có vũ khí hạt nhân”.
Bảo Trâm
