Thỏa thuận quan trọng từ liên minh tàu ngầm hạt nhân Mỹ, Anh, Úc

Trang Politico đưa tin, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ công bố giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận quốc phòng AUKUS giữa Úc, Mỹ và Anh; đóng tàu ngầm hạt nhân cho Úc với sự giúp đỡ về công nghệ của Mỹ và Anh.

Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ đón các lãnh đạo Úc và Anh đến San Diego vào đầu tuần tới, để xác định lộ trình cho việc cung cấp tàu ngầm hạt nhân và những vũ khí công nghệ cao khác cho Úc.

Nguồn tin của Politico ngày 8/3 cho biết Tổng thống Biden, Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Thủ tướng Úc Anthony Albanese sẽ công bố chi tiết thỏa thuận AUKUS trong buổi lễ dự kiến tổ chức vào ngày 13-3 (giờ Mỹ) ở căn cứ hải quân ở San Diego.

Thỏa thuận quốc phòng AUKUS (viết tắt tiếng Anh tên ba nước) ra đời năm 2021, thường được xem là một phần trong nỗ lực kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Cùng ngày 8/3, người phát ngôn của Thủ tướng Anh Rishi Sunak cho biết nhà lãnh đạo sẽ đến Mỹ vào ngày 13-3 để hội đàm với ông Biden và Thủ tướng Úc Anthony Albanese về thỏa thuận AUKUS.

Trong đầu những năm 2030, Úc sẽ mua 3 tàu ngầm lớp Virginia và có quyền chọn mua 2 tàu nữa. Ảnh: New York Times

Theo báo The Guardian, Thủ tướng Anh nói với các bộ trưởng nước này rằng hãy mong đợi một kết quả tích cực vào tuần tới khi ông tới San Diego. Nhiều nguồn tin cho biết họ tin rằng Anh đã thành công trong nỗ lực bán tàu ngầm hạt nhân do Anh thiết kế cho Úc.

Trong khi đó, trước khi lên đường thăm Ấn Độ hôm 8-3, Thủ tướng Albanese thông báo ông sẽ đến Mỹ để gặp ông Biden nhưng không nói về kế hoạch gặp gỡ ba bên.

Tuy nhiên, tờ Politico đưa tin Nhà Trắng đã từ chối xác nhận về kế hoạch tổ chức sự kiện.

Thông tin trên xuất hiện sau 18 tháng đàm phán tìm cách cung cấp cho Úc một hạm đội tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Hãng Reuters cho biết Úc dự kiến mua 5 tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia của Mỹ, theo thoả thuận quốc phòng ba bên đã ký giữa Washington, Canberra và London.

Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ tiếp các nhà lãnh đạo Úc và Anh vào tuần tới để vạch ra hướng đi sắp tới trong việc cung cấp tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Ảnh: AP

Thoả thuận AUKUS sẽ là dự án quốc phòng lớn nhất từ trước đến nay của Canberra, được triển khai trong nhiều giai đoạn. Theo đó, ít nhất một tàu ngầm của Mỹ sẽ thăm cảng Úc trong vài năm tới, đến cuối năm 2030 sẽ có một lớp tàu ngầm ra đời theo thiết kế của Anh và công nghệ của Mỹ, một quan chức Mỹ cho biết.

Thỏa thuận sẽ giúp Úc trở thành quốc gia thứ 7 trên thế giới có tàu ngầm được cấp năng lượng bằng lò phản ứng hạt nhân.

Dù mang lại triển vọng việc làm ở cả ba quốc gia Mỹ, Anh và Úc, nhưng vẫn chưa rõ liệu dự án nảy sẽ cung cấp tàu ngầm do Mỹ hay Anh thiết kế, hay kết hợp cả hai, cũng như khi nào các tàu này sẽ đi vào hoạt động.

Úc hiện có 6 tàu ngầm lớp Collins chạy bằng năng lượng truyền thống, dự kiến phục vụ đến năm 2036. Tàu ngầm hạt nhân có thể hoạt động dưới nước lâu hơn và khó bị phát hiện hơn tàu ngầm truyền thống. Trong đầu những năm 2030, Úc sẽ mua 3 tàu ngầm lớp Virginia và có quyền chọn mua 2 tàu nữa.

Nhiều chuyên gia quốc phòng nhận định thời gian cần thiết để chế tạo tàu ngầm mới đồng nghĩa với việc có thể có một số phát triển ngắn hạn liên quan. Hai quan chức giấu tên tiết lộ sau các chuyến thăm cảng thường niên, Mỹ sẽ triển khai một số tàu ngầm đến Tây Úc vào khoảng năm 2027.

Bảo Trâm