Thêm nghiên cứu mới nghi ngờ số liệu tử vong vì Covid-19 của Trung Quốc

Một nghiên cứu mới cho rằng những con số về ca nhiễm Covid-19 và ca tử vong do Trung Quốc công bố thiếu độ tin cậy và việc này có tác động nghiêm trọng tới cách thế giới ứng phó đại dịch. 

Nghiên cứu mới do một nhóm nhà khoa học thuộc Đại học Washington và Đại học bang Ohio (Mỹ) tiến hành. Nghiên cứu này chưa thông qua bình duyệt, một quá trình kiểm soát chất lượng khoa học, và chỉ mới đã được đăng trên medRxiv.org, website lưu trữ và cung cấp thông tin cho các nghiên cứu y khoa hoàn chỉnh nhưng chưa được giới trong ngành xem xét và chưa được công bố.

Nhóm nghiên cứu đã dùng dữ liệu của chính quyền, thông tin từ báo chí, mạng xã hội và dữ liệu từ các cơ sở hỏa táng ở Trung Quốc.

Tờ The New Zealand Herald hôm nay 14.6 dẫn nội dung nghiên cứu cho hay vào cuối tháng 1, gần một tháng sau khi Trung Quốc xác nhận dịch Covid-19 khởi phát ở thành phố Vũ Hán, có một số số liệu đáng suy nghĩ. Các bệnh viện ở thành phố này được cho là ở trong tình trạng căng thẳng, mặc dù có tổng số giường bệnh lên tới khoảng 90.000 cộng với khoảng và 100.000 giường bệnh khác được lập tại nhiều khách sạn và trường học, trong khi số ca nhiễm Covid-19 được Bắc Kinh xác nhận đến khi đó chỉ khoảng 33.000 ca.

Tính đến ngày 23.3 có khoảng 42.600 bác sĩ và nhân viên y tế từ nhiều tỉnh được huy động đến Vũ Hán để hỗ khoảng 90.000 đồng nghiệp, nhưng số ca nhiễm chính thức lúc đó chỉ có 50.000 ca, theo nghiên cứu.

“36.000 hũ cốt được bán ra”

Nhóm nhà nghiên cứu Mỹ cho biết họ đã xác định được manh mối quan trọng trong các hoạt động của 8 cơ sở hỏa táng được quản lý nghiêm ngặt ở Vũ Hán. Bình thường, những cơ sở này được phép hoạt động chỉ 4 giờ/ngày và nhóm nghiên cứu ước tính có 136 thi thể được hỏa táng/ngày. Tuy nhiên, đến ngày 25.1, các cơ sở hỏa táng được cho là hoạt động 24/24 giờ và nghiên cứu cho rằng có thể có đến 816 thi thể được hỏa táng/ngày. Ngoài ra, một số cơ sở hỏa táng di động được cho là đã đi vào hoạt động nên nhóm nghiên cứu ước tính tổng số ca hỏa táng/ngày trong lúc dịch đạt đỉnh ở Vũ Hán có thể lên tới 2.100.

Để xác định ước tính của mình, nhóm nghiên cứu đã truy việc buôn bán hũ cốt từ tháng 1-3, thời gian các cơ sở hỏa táng ở Vũ Hán được cho là hoạt động hết công suất, và phát hiện có tới 36.000 hũ cốt được bán ra. “Ước tính về tổng số người chết, dựa trên số hũ cốt được phân phát và tình trạng các cơ sở hỏa táng hoạt động hết công suất đến ngày 23.3.2020, cho ra kết quả khoảng 36.000, cao gấp hơn 10 lần so với số người chết được công bố là 2.524”, nhóm nghiên cứu cho hay.

Nhóm nghiên cứu còn cho rằng dựa theo dữ liệu dựa trên suy luận của họ, tính đến ngày 7.2, Trung Quốc có thể đã có từ 305.000 đến 1,27 triệu ca nhiễm Covid-19 và khoảng 6.800-7.200 người chết vì bệnh này. Số ca nhiễm và số ca tử vong chính thức do Bắc Kinh công bố vào thời điểm đó lần lượt là 13.600 và 545 ca.

Các tác giả nghiên cứu cũng e dè về độ tin cậy của suy luận, cảnh báo “độc giả cần nhớ rằng các ước tính của chúng tôi chỉ dựa vào phỏng đoán không có bằng cớ, và vì vậy chỉ nên được xem là ước chừng”.

Tuy nhiên, họ cho rằng “sự khác biệt lớn giữa ước tính của chúng tôi dựa trên dữ liệu liên quan hỏa táng và con số chính thức của Trung Quốc trong giai đoạn đầu tháng 2, thời điểm quan trọng cho việc ứng phó đại dịch Covid-19, cho thấy cần đánh giá lại thống kê chính thức từ Trung Quốc và xem xét lại tất cả nguồn dữ liệu hợp lý để hiểu rõ hơn về đại dịch”, nghiên cứu nhấn mạnh.

Bắc Kinh từ chối chia sẻ thông tin?

Trước đó vào ngày 6.5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rằng Trung Quốc có thể đã ngăn chặn được hàng trăm ngàn cái chết trên toàn thế giới bằng cách minh bạch hơn về Covid-19 và cáo buộc Bắc Kinh từ chối chia sẻ thông tin về dịch bệnh.

Trong khi đó, phát biểu tại hội nghị trực tuyến của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định nước này đã hành động minh bạch và “làm mọi thứ trong quyền hạn” để giúp đỡ các quốc gia khác. Ông Tập còn tuyến bố Trung Quốc sẽ hỗ trợ “cuộc đánh giá toàn diện” về cách ứng phó toàn cầu đối với Covid-19 khi đại dịch kết thúc. Nhưng Bắc Kinh không ủng hộ dự thảo nghị quyết do Liên minh châu  Âu (EU) soạn thảo kêu gọi mở cuộc điều tra độc lập về vai trò của WHO cũng như nguồn gốc dịch bệnh Covid-19.

Kể từ khi Covid-19 khởi phát ở Vũ Hán cho đến nay, hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ ghi nhận có dịch. Tính đến 14 giờ 30 ngày 14.6 (theo giờ Việt Nam), số ca nhiễm Covid-19 trên toàn cầu tăng lên hơn 7,7 triệu ca, trong đó có hơn 430.000 ca tử vong, theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins.

Tính đến hết ngày 13.6, số ca nhiễm Covid-19 ở Trung Quốc đại lục là 83.132 và 4.634 ca tử vong, theo số liệu Ủy ban Y tế quốc gia (NHC) Trung Quốc công bố sáng nay. Trong khi đó, số ca nhiễm ở Mỹ tăng lên hơn 2 triệu ca, trong đó có trên 115.000 ca tử vong.

Văn Khoa/ TNO