Thế giới đang “đi sai hướng”?

Mới đây, các nhà khoa học cảnh báo thế giới ‘đang đi sai hướng’ trong bối cảnh gia tăng nitơ oxit, carbon dioxide và metan, theo The Guardian.

Theo một nghiên cứu của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), nồng độ khí nhà kính trong khí quyển của cả ba loại khí nhà kính đã đạt mức cao kỷ lục, mà các nhà khoa học cho rằng thế giới đang “đi sai hướng”.

WMO phát hiện có sự gia tăng nồng độ khí metan lớn nhất hàng năm vào năm 2020 và 2021 kể từ khi các phép đo có hệ thống bắt đầu gần 40 năm trước.

Nồng độ mêtan đã tăng nhanh chóng trong những năm gần đây, khiến các nhà khoa học bối rối. Một số đổ lỗi cho nguyên nhân là do sự gia tăng fracking (kỹ thuật thủy lực bẻ gãy) ở Mỹ nhưng điều này bị nghi ngờ vì lượng khí thải công nghiệp không tăng mạnh tương tự.

rác thải nhựa đang là một trong những vấn đề vô cùng nan giải đối với mỗi quốc gia trên toàn thế giới.

Hiện nay, giả thuyết cho rằng sự gia tăng khí metan có thể do hoạt động của các vi sinh vật trong đất ngập nước, cánh đồng lúa và ruột của động vật nhai lại. Nhiệt độ tăng đã tạo ra điều kiện lý tưởng cho vi sinh vật sản sinh khí mêtan, vì chúng thích những khu vực ẩm ướt và ấm áp.

Mức độ của khí nhà kính khác, carbon dioxide cũng đang tăng vọt, với bước nhảy từ năm 2020 đến năm 2021 lớn hơn tốc độ tăng trưởng hàng năm trong thập kỷ qua. Các phép đo từ các trạm mạng theo dõi bầu khí quyển toàn cầu của WMO cho thấy các mức này tiếp tục tăng.

Sự gia tăng khí mê-tan trong khí quyển lập kỷ lục vào năm 2021

Theo WMO, nồng độ carbon dioxide vào năm 2021 là 415,7 phần triệu, mêtan là 1908 phần tỷ (ppb) và oxit nitơ là 334,5 ppb. Đây lần lượt là 149%, 262% và 124% mức tiền công nghiệp.

Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas, cho biết: “Sự gia tăng liên tục về nồng độ của các khí giữ nhiệt chính, bao gồm cả sự gia tốc kỷ lục về mức metan, cho thấy chúng ta đang đi sai hướng.”

Mặc dù đáng lo ngại, tuy nhiên sự gia tăng khí metan có thể đảo ngược do có thời gian tồn tại tương đối ngắn (dưới 10 năm) và carbon dioxide vẫn là mối đe dọa lớn nhất.

Một biểu đồ cho thấy nồng độ carbon dioxide tăng đều trong khí quyển (tính bằng phần triệu) được quan sát tại Đài quan sát Mauna Loa của NOAA ở Hawaii trong suốt 60 năm.

Giáo sư Taalas cho biết: “Ưu tiên cấp bách nhất là chúng ta phải cắt giảm lượng khí thải carbon dioxide, nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt liên quan, và sẽ ảnh hưởng đến khí hậu trong hàng nghìn năm qua mất băng ở vùng cực, sự nóng lên của đại dương và mực nước biển dâng”.

Tuy nhiên, ông Taalas cho biết thời gian không còn nhiều để giải quyết tình trạng khẩn cấp về khí hậu khi nồng độ khí nhà kính trong bầu khí quyển tiếp tục đạt mức đỉnh mới.

Lượng carbon dioxide trong khí quyển (đường màu xanh lam) đã tăng lên cùng với lượng khí thải của con người (đường màu xám) kể từ khi cuộc Cách mạng Công nghiệp bắt đầu vào năm 1750.

“Chúng ta cần chuyển đổi các hệ thống công nghiệp, năng lượng và giao thông cũng như toàn bộ cách sống của chúng ta. Những thay đổi cần thiết phù hợp với kinh tế và khả thi về mặt kỹ thuật. Thời gian không còn nhiều”, ông nói.

Những con số này sẽ được trình bày tại hội nghị Cop27 về khí hậu của Liên hợp quốc vào tháng 11, nơi các nhà lãnh đạo thế giới sẽ nhóm họp tại Ai Cập để đưa ra các thỏa thuận về giảm phát thải khí nhà kính.

Tuy nhiên, ngay cả khi chúng hành động nhanh chóng để ngăn chặn thiệt hại, phần lớn tác động của nó đã “đâu vào đấy”. Chừng nào còn tiếp tục phát thải, nhiệt độ toàn cầu sẽ tiếp tục tăng. Với thời gian tồn tại lâu dài của CO2 , mức nhiệt độ quan sát được sẽ tồn tại trong nhiều thập kỷ, ngay cả khi lượng phát thải ròng nhanh chóng giảm về không.

Tuệ Ngô