The ASEAN Post: Việt Nam là nhà lãnh đạo mới của ASEAN

Đây là nhan đề bài viết do tác giả Ananto Wicaksono của tờ The ASEAN Post xuất bản ngày 17/10. Theo bài báo, Việt Nam với tư cách là đương kim Chủ tịch ASEAN năm 2020, đã tham gia tích cực vào hiệp hội kể từ năm 1995 khi gia nhập khối với mục đích đưa tất cả các nước Đông Nam Á lại với nhau để thúc đẩy hòa bình, tự do và thịnh vượng trong khu vực. Cánh Cò xin trích dẫn nguyên văn bài báo…

Việt Nam đã và đang đạt được những bước tiến lớn trong việc thể hiện mình là một nhà lãnh đạo hiệu quả, đặc biệt là với sự điều hành chủ động trong việc xử lý đại dịch Covid – 19, chính sách biến đổi khí hậu và ổn định chính trị. Gần đây đã có nhiều đồn đoán liên quan đến việc Việt Nam đảm nhận vai trò là nhà lãnh đạo thực tế mới của ASEAN.

Indonesia từ lâu đã được coi là nhà lãnh đạo của ASEAN dựa trên các giả định lịch sử cũng như thực tế rằng nước này là một trong những thành viên sáng lập của ASEAN. Tuy nhiên, việc xử lý sai lầm đại dịch Covid – 19 hiện nay và sự bất ổn chính trị của Indonesia do sự ra đời của Luật Omnibus không được ủng hộ cho thấy những điểm yếu và sự không phù hợp của quốc gia thành viên ASEAN đông dân này với tư cách là một nhà lãnh đạo khu vực.

Chính sách biến đổi khí hậu

Việt Nam đã đạt được mục tiêu hành động về khí hậu của Liên hợp quốc, trong khi Indonesia, Thái Lan, Malaysia và Singapore đã tụt lại phía sau như hầu hết các quốc gia châu Âu đã đạt được. Mục tiêu Phát triển Bền vững 13 của Liên Hiệp Quốc là hành động vì khí hậu. Các quốc gia phải đạt được năm mục tiêu, bao gồm các biện pháp giảm lượng khí thải carbon và đầu tư vào khả năng chống chịu với khí hậu.

Theo Báo cáo Phát triển Bền vững năm 2020, Việt Nam là quốc gia Đông Nam Á duy nhất đã đạt được hành động về khí hậu. Việt Nam đang đi trước phần còn lại của Đông Nam Á khi thúc đẩy sự phụ thuộc nhiều hơn vào năng lượng tái tạo.

Báo cáo McKinsey Insights 2019 có tiêu đề “Khám phá một con đường thay thế cho tương lai năng lượng của Việt Nam”, cho biết Việt Nam có nguồn tài nguyên thiên nhiên to lớn với năng lượng mặt trời từ 4-5 kilowatt giờ (kWh) trên mét vuông và hơn 3.000 km đường bờ biển với gió ổn định trong phạm vi 5,5 đến 7,3 mét mỗi giây (m/s) thuận lợi để tạo ra nguồn năng lượng.

Tăng trưởng kinh tế

Ngay cả trong những thời điểm khó khăn bất thường này, nền kinh tế Việt Nam đã có khả năng phục hồi đáng kể. Việt Nam dù sao cũng đang ở vị trí thuận lợi để thoát khỏi bẫy kinh tế Covid – 19, vì ba lý do.

– Thứ nhất, Chính phủ đã đưa ra các biện pháp giảm thuế, hoãn nộp thuế và tiền sử dụng đất cho các doanh nghiệp.

– Thứ hai, luật đầu tư ở Việt Nam đã được sửa đổi nhiều lần, chủ yếu áp dụng cách tiếp cận có lợi hơn cho nhà đầu tư bằng cách giảm bớt hành chính và tạo thuận lợi cho đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam. Kết quả là, vốn FDI trị giá hơn 12 tỷ USD đã được đăng ký từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2020. Do dòng vốn đầu tư vẫn đang tăng chưa từng có, Việt Nam có khả năng trở thành nền kinh tế kỹ thuật số phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á. Trong 4 năm qua, khoảng 1 tỷ USD tài trợ đã được rót vào lĩnh vực thương mại điện tử của Việt Nam.

– Thứ ba, Việt Nam cũng đã phê chuẩn một thỏa thuận thương mại mang tính bước ngoặt với Liên minh Châu Âu vào ngày 29/06/2020. Bắt đầu từ tháng 07/2020, EU đã dỡ bỏ 85% thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam, cắt giảm dần phần còn lại trong vòng 7 năm tới. Đổi lại, Việt Nam sẽ dỡ bỏ 49% thuế nhập khẩu đối với hàng xuất khẩu của EU và loại bỏ dần phần còn lại trong vòng 10 năm. Ngoài ra, Việt Nam xuất siêu hơn 9,9 tỷ USD, cao nhất so với 4 năm trước. Do đó, kinh tế Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng trưởng tích cực vào năm 2020.

Kinh tế Việt Nam trong quý 3 diễn biến tích cực, ghi nhận mức tăng trưởng 2,6% do khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, tăng 2,93%. Khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 2,95% và dịch vụ tăng 2,75%. Tăng trưởng tổng thể của Việt Nam vào năm 2020 dự kiến sẽ nằm trong khoảng 2,9%.

Chính trị ổn định

Việt Nam là một trong những quốc gia có nền chính trị ổn định nhất ở Đông Nam Á. Nhà nước độc đảng do ĐCSVN cầm quyền, đưa ra định hướng chiến lược và quyết định mọi vấn đề chính sách lớn.

Điều này so sánh thuận lợi với các quốc gia thành viên ASEAN khác như Thái Lan. Chẳng hạn, trong vài tháng qua, đã chứng kiến thêm một làn sóng phản đối của sinh viên gắn liền với các cuộc đấu tranh chính trị trong nước.

Sự mong manh của Chính phủ cầm quyền, sự bùng phát của virus coronavirus và suy thoái kinh tế đã tạo thành một cuộc khủng hoảng đối với Malaysia, trong khi Singapore vẫn đang vật lộn với những khu ký túc xá dành cho người di cư bị nhiễm Covid – 19 và hậu quả chính trị của cuộc tổng tuyển cử gần đây.

Những thất bại của Philippines về cải cách hệ thống y tế và kinh tế, cũng như sự bất ổn chính trị có thể xảy ra ở Indonesia do đại dịch Covid – 19 và việc thông qua Luật Việc làm không đúng thời điểm đã vấp phải sự phản đối ngày càng nhiều từ các liên đoàn lao động, các nhà môi trường.

Tất cả những diễn biến này có thể đẩy Việt Nam lên ghế chỉ đạo của ASEAN!

Kết luận

Là ngôi sao đang lên của Đông Nam Á, Việt Nam có thể đảm nhận một chiến lược lãnh đạo kép hiệu quả với nhà lãnh đạo truyền thống của ASEAN trên thực tế là Indonesia.

Thành công của “chiến lược Covid – 19” của Việt Nam tập trung vào kinh nghiệm đối với các đợt bùng phát virus tương tự trong quá khứ đã thu hút được sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Quốc gia thành viên ASEAN này cần được khen ngợi vì các chính sách hiệu quả về đại dịch, giữ được mức độ lây truyền và tử vong thấp.

Mặt khác, những nỗ lực của Indonesia đã không đủ khả năng trong việc bảo vệ nền kinh tế của mình và ngăn chặn số ca tử vong và nhiễm trùng gia tăng. Điều này càng trở nên trầm trọng hơn do ngân sách nhà nước phân bổ tương đối nhỏ cho các chương trình kích thích kinh phí và các sáng kiến chăm sóc sức khỏe.

Việt Nam có thể được hưởng lợi từ vai trò lãnh đạo theo định hướng địa chính trị của Indonesia để đảm bảo ổn định khu vực, vì Indonesia là quốc gia đa dạng nhất Đông Nam Á, chỉ là thành viên G20 và là một trong những quốc gia sáng lập của Phong trào Không liên kết (NAM). Mặt khác, Indonesia có thể học hỏi từ các chính sách chủ động lâu dài của Việt Nam trong việc chống lại đại dịch Covid – 19; giải quyết các vấn đề biến đổi khí hậu và phát triển nền kinh tế kỹ thuật số.

Cùng với nhau, cả hai quốc gia có thể thay đổi môi trường an ninh của ASEAN và dẫn dắt hiệp hội đi đúng hướng về các mục tiêu cá nhân và tập thể của tất cả các quốc gia thành viên.

Sự lãnh đạo kép này có thể giúp ASEAN vượt qua những cơn bão đang đến gần của một thế giới hậu đại dịch và sự bá quyền ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.

Lược dịch từ The ASEAN Post