Tại sao việc Việt Nam tự làm được vaccine chống COVID-19 lại rất quan trọng?

Nhiều người cũng đưa ra câu hỏi rõ ràng trên thế giới có rất nhiều ông lớn ông bé nghiên cứu phát triển vaccine rồi, tính ra có đến gần 200 loại vaccine theo đủ các công nghệ đang được phát triển, thì ông nhỏ xíu Việt Nam chúng ta tại sao lại phải lò dò đâm đầu vào vaccine làm gì? Dưới đây là một vài ý kiến cá nhân về việc này.

Vaccine chống Covid-19 thời điểm hiện tại như Iphone chính hãng hồi mới ra mắt, đắt và khó mua

Nếu mọi người theo dõi loạt bài dài dòng từ đầu năm đến giờ về đại dịch thì chắc cũng thấy rõ rất nhiều kì vọng đang được đặt vào các dạng vaccine chống covid-19 đang được phát triển trên thế giới. Đặc biệt là thời điểm hiện tại khi số vaccine đã chính thức kết thúc giai đoạn 3 của thử nghiệm lâm sàng và bắt đầu được tiêm ở một vài quốc gia trên thế giới thì nhu cầu của người dân về vaccine lại càng được đẩy mạnh hơn trước rất nhiều. Mà với những công ty sắp hoàn thiện giai đoạn thử nghiệm dù có mang trọng trách là đem lại vaccine chống đại dịch thì vẫn đặt lợi nhuận lên cao nhất. Chính vì thế nên mới có cảnh các nước giàu có chen chúc đặt mua trước hàng tỷ liều vaccine của các đại gia này. First come first serve, điều này không sai nhưng nếu nói theo câu trong Trại súc vật là có một số loại vật bình đẳng hơn so với loài khác thì cũng có lý của nó.

Những nước nghèo còn lâu mới được nhận vaccine

Mặc dù WHO đã đưa ra nhóm COVAX, để giúp phân phối vaccine đồng đều tới tất cả các nước tham gia, nhưng nếu so với con số hàng tỷ liều của các nước giàu đã đặt hàng thì số mà COVAX có chỉ là một phần nhỏ. Phần nhỏ đó lại được đem chia cho tới hơn 190 quốc gia theo cách hợp tác xã, ai ai cũng được phần, thì tính ra những nước càng nhỏ càng yếu thì việc có được vaccine để chống dịch sẽ chẳng thấm vào đâu. Chưa nói đến những nước nghèo thì khả năng hệ thống y tế cũng bèo, nên việc bảo quản ở nhiệt độ -70 độ C hay -20 độ C nghe như là truyện cổ tích vậy. Như một vài nước tại châu Phi họ dự đoán nhanh thì là giữa năm 2021, còn chậm có thể sang đến tận 2024 mới có thể có được những liều vaccine đầu tiên để chống dịch. Số năm nói ở trên là theo cách ước tính của Trung tâm sáng kiến sức khỏe toàn cầu Duke ở North Carolina. Đây cũng là lý do tại sao nhiều nước đã tự nghĩ ra các phương thuốc của nhà trồng được từ dược liệu cổ truyền để chữa trị cho người bị nhiễm virus. Thế nên thi thoảng có thông tin một ông Tổng thống nào đó tự uống thuốc lá rồi quảng cáo chữa được bệnh thì cũng chưa nên cười họ vội, nhiều khi chỉ là muốn có thuốc mà không có để xài thôi.

Nghiên cứu vaccine để chủ động trong chống dịch covid-19

Vậy nếu chúng ta cũng không quá nghèo, cũng không quá nhỏ thì tại sao lại không chuyển từ thế bị động ngồi đợi những liều vaccine nhỏ giọt của quỹ chung hay phải bỏ tiền ra mua vaccine từ các nước khác sang thế chủ động tự nghiên cứu và tự sản xuất đi cho chói lóa một thể. Đó cũng là lý do tại sao những nước lớn có thể có cả chục công ty cùng nghiên cứu các dạng vaccine khác nhau. Có công ty áp dụng cách nghiên cứu truyền thống có thể lên đến cả chục năm mới ra sản phẩm, cách này có cái lợi là tuy chậm mà chắc bởi họ có đủ thời gian để đánh giá những điểm tốt và điểm chưa tốt của vaccine. Có những công ty áp dụng công nghệ nghiên cứu vaccine thế hệ mới mRNA như 2 ông lớn Pfizer và Moderna, để đưa sản phẩm ra nhanh nhất có thể. Điều này sẽ làm dứt cơn khát vaccine, nhưng có cái dở là do chạy quá nhanh nên chưa thể có những thử nghiệm sâu trên nhiều nhóm khác nhau để đánh giá chính xác được kết quả. Việt Nam chúng ta hiện có 4 công ty đang nghiên cứu những dạng vaccine để chống covid-19, đây là một điều cực tốt để chúng ta có thể giành thế chủ động để chống dịch về sau này bởi rõ ràng covid-19 sẽ không phải đến và đi như cơn gió như cách SARS-CoV diễn ra hồi năm 2003.

Làm được vaccine này sẽ giúp nâng trình để ngành nghiên cứu phát triển lên

Những năm gần đây kinh tế Việt Nam phát triển tốt, công nghệ theo đó cũng lên rất nhanh, đủ sức tiếp thu, sử dụng các công nghệ tiên tiến hoặc cả cao cấp trên thế giới rồi. Hơn nữa việc nghiên cứu vaccine chống đại dịch lại có một điểm lợi khác đó là sự sẵn sàng hỗ trợ ở mức cao nhất của cả các cơ quan trong nước lẫn các tổ chức nước ngoài. Việc này sẽ đem lại sự thuận lợi để các nhà khoa học có thể toàn tâm toàn ý tập trung nghiên cứu vì nếu thuộc nhóm những dự án trọng điểm thì chắc chắn vấn đề không phải là tiền mà là trình độ (cả tiền lẫn trình độ chúng ta đều có, chỉ khác là tiền đi hơi lòng vòng). Nói lan man về trình độ thì nếu để ý danh sách đề xuất phong hàm Tiến sỹ, Phó giáo sư, Giáo sư… này nọ thì có rất nhiều người trong lứa 7x 8x, khả năng cống hiến vẫn rất ngon. Điểm tốt nhất của việc này là nhờ vào việc thực hành sẽ giúp trình độ của đội ngũ nghiên cứu lên một tầm mới, đảm bảo trong trường hợp sau này có những đại dịch khác thì cũng đã có kinh nghiệm rồi.

Làm vaccine để đảm bảo cho phát triển tương lai

Chúng ta có một lợi thế nữa đó là vị thế của Việt Nam trong giai đoạn dịch bệnh này đang rất tốt, thuộc vào nhóm những nước hiếm hoi cuộc sống vẫn diễn ra như không hề có đại dịch kia, nếu chung ta có được vaccine nữa thì đảm bảo việc thu hút các nguồn đầu tư nhiều hơn rất nhiều bởi môi trường an toàn không bị dịch. Hiện tại chúng ta vẫn đang đóng cửa biên giới để giảm nguy cơ lây nhiễm từ ngoài vào, điều này làm cho nền kinh tế không thể phát triển tốt được, đặc biệt là ngành du lịch và ngành hàng không. Mọi người cứ thử nghĩ xem khi chúng ta có vaccine rồi ai muốn đến Việt Nam chỉ cần tiêm cho 2 mũi VINAVAX (tính tiền giá thương mến thương nữa) là có thể đi lại thoải mái thì rõ ràng 2 ngành nói trên sẽ phục hồi trở lại rất nhanh.

Hassler (diễn đàn Tinh Tế)

* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả