Tại sao ông Trịnh Văn Quyết bị bắt giữ?

Thông tin ông Trịnh Văn Quyết bị bắt tạm giam đã làm chao thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, cũng đã có rất nhiều bình luận cho rằng đây là cái giá phải trả từ những phiên “bán chui cổ phiếu” của Chủ tịch tập đoàn FLC bởi chính ông Quyết là người khởi nghiệp bằng nghề luật sự.

Cuối tháng 1, ông Trịnh Văn Quyết bị phạt 1,5 tỷ đồng và đình chỉ giao dịch 5 tháng vì bán không công bố gần 75 triệu cổ phiếu FLC. Trước đó tháng 11/2017, ông Quyết đã từng bị phạt 65 triệu đồng vì bán 57 triệu cổ phiếu khi không báo cáo với cơ quan quản lý thị trường. Nhiều nhà đầu tư suy sụp khi cho rằng đã bị “đánh úp” vì trên cổng thông tin của HOSE không xuất hiện thông tin đăng ký bán, dù theo quy định ông Quyết buộc phải gửi thông tin.

Việc “bán chui” cổ phiếu của Chủ tịch FLC có tác động sâu rộng và để lại hậu quả nghiêm trọng hơn so với thực tế vì làm mất niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Việc lãnh đạo của một doanh nghiệp “bán chui” cổ phiếu cũng khiến nhà đầu tư nhỏ lẻ mất niềm tin, trở thành hiện tượng không đáng có trên thị trường, trong khi nhiều lãnh đạo của các doanh nghiệp niêm yết khác vẫn đang nỗ lực hết mình. Việc làm này còn ảnh hưởng đến tính minh bạch của doanh nghiệp nói riêng và thị trường nói chung.

Hiện các tổ chức, cá nhân mua “bán chui” cổ phiếu sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính. Nghị định 128/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 156/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ 1/1/2022 quy định nếu giá trị “giao dịch chui” theo mệnh giá cổ phiếu (10.000 đồng/cổ phiếu) từ 50 triệu đồng đến dưới 10 tỷ đồng thì bị phạt từ 5-250 triệu đồng.

Trường hợp giá trị giao dịch theo mệnh giá từ 10 tỷ đồng trở lên sẽ bị phạt từ 3-5% giá trị chứng khoán giao dịch thực tế. Trong trường hợp của ông Trịnh Văn Quyết, vào ngày 10/1, ông Quyết đã bán 74,8 triệu cổ phiếu FLC và giả sử khớp với giá sàn 21.150 đồng/cổ phiếu, chưa kể trong phiên này có hơn 8.400 cổ phiếu được bán với giá trần 24.100 đồng thì ông Quyết có thể thu về khoảng 1.580 tỷ đồng. Tuy nhiên, mức xử phạt chỉ tính theo mệnh giá cổ phiếu, tương đương 748 tỷ đồng cho 74,8 triệu cổ phiếu FLC bán. Áp khung từ 3-5%, ông Quyết chỉ bị phạt từ 22,4-37,4 tỷ đồng. So với lợi nhuận đem lại thì mức xử phạt hiện nay không đủ sức răn đe và phòng ngừa. Năm 2017, ông Trịnh Văn Quyết cũng có hành vi vi phạm tương tự nhưng chỉ bị phạt tiền 65 triệu đồng trong khi trục lợi và lợi ích mang lại gấp hàng chục lần, các chế tài bổ sung như cấm giao dịch một thời gian với các nhân, tổ chức nào đó lại không hoàn toàn được thực thi một cách triệt để trên thực tế. Bởi lẽ, họ có thể thực hiện giao dịch thông qua rất nhiều tài khoản, cá nhân, tổ chức khác.

Theo một số luật sư cho biết, với ông Trịnh Văn Quyết, hành vi là tái phạm nên không thể coi là vi phạm thủ tục hành chính.Nếu chỉ áp dụng quy định về xử phạt hành chính dù là mức tối đa 1,5 tỷ đồng với việc vi phạm quy định công bố thông tin thì cũng không đủ sức ngăn ngừa vi phạm.

Theo phản ánh của các chuyên gia tài chính, hành vi này có thể xem xét tính chất là lũng đoạn thị trường chứng khoán, gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư lẫn thị trường tài chính. Vì vậy, có thể các cơ quan chức năng cần phải xem xét truy tố về tội hình sự.

Điều 209 Bộ luật Hình sự nêu rõ người nào cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, hoạt động kinh doanh chứng khoán… thì bị phạt tiền từ 100-500 triệu đồng; phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm trong trường hợp gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1-3 tỷ đồng; thu lợi bất chính dưới 1 tỷ đồng.

Trường hợp thu lợi bất chính 1 tỷ đồng trở lên; gây thiệt hại cho nhà đầu tư trên 3 tỷ đồng thì đối tượng vi phạm bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 2 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1-5 năm.

Ngoài ra, hành vi của ông Quyết có thể đã gây ra thiệt hại lớn cho các cổ đông. Do đó, các nhà đầu tư có thể khởi kiện đối với cá nhân ông Trịnh Văn Quyết dù biết rằng việc chứng minh thiệt hại không hề dễ dàng.

Thị trường chứng khoán là nơi việc đầu tư, mua bán cổ phiếu phụ thuộc rất nhiều vào niềm tin dù ở Việt Nam hay các thị trường lâu đời khác.Việc tuân thủ quy trình mua bán cũng như bảo mật, tiết lộ thông tin, công bố thông tin, khống chế thông tin, lũng đoạn thông tin đều là những hành vi vi phạm pháp luật ở bất kỳ thị trường chứng khoán nào.Vì vậy, việc xử lý nghiêm khắc sẽ mang lại nhiều lợi ích cho thị trường chứng khoán như làm trong sạch, tạo sự công bằng trong thị trường, đồng thời củng cố niềm tin vào thị trường và quan trọng hơn là tính răn đe, giáo dục phòng ngừa đối với loại hành vi vi phạm tương tự xảy ra trong tương lai.

Điều 209 Bộ Luật Hình sự thậm chí còn bỏ tù người vi phạm. Hành vi cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, hoạt động kinh doanh chứng khoán, có thể phạt tù đến 2 năm và phạt tiền đến 5 tỷ đồng.

Sinh năm 1975 ở tỉnh Vĩnh Phúc, ông Trịnh Văn Quyết vào TPHCM học sửa chữa điện tử sau khi tốt nghiệp cấp ba.

Ba năm sau, năm 1995, ông ra Hà Nội, theo học Đại học Luật Hà Nội.

Tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội năm 1999, ông Quyết cùng hai cộng sự thành lập Công ty Cổ phần Vietnam Trade Corp, và sau đó là Công ty Cổ phần Tư vấn quản lý và Giám sát đầu tư (viết tắt là SMiC), cùng trong năm 2001.

Từ khởi đầu trong lĩnh vực tư vấn luật, ông Quyết và nhóm cộng sự có ý tưởng mở rộng sang đầu tư tài chính, bất động sản trong giai đoạn 2005-2006, khi kinh tế Việt Nam đang “nóng” trong các mảng này.

Một công ty cổ phần chứng khoán, FLCS hoạt động từ 2008, và sau đó hàng loạt các công ty đầu tư tài chính và đầu tư, đều có chữ FLC, được mở.

Tháng 1/2010, để thống nhất về mặt quản trị, ông Quyết cho hợp nhất các công ty thành viên thành Công ty Cổ phần FLC, sau đó đổi tên thành Công ty Cổ phần Tập đoàn FLC vào tháng 11/2010.

Ông Trịnh Văn Quyết nhận danh hiệu Luật sư tiêu biểu năm 2012.

Chính thức đi vào hoạt động từ ngày 8/1/2019, Bamboo Airways là một thành viên trong hệ sinh thái FLC của ông Trịnh Văn Quyết.

Hạnh Nhân